"Rich Dad Poor Dad is a personal finance book that contrasts the mindsets and financial philosophies of two fathers, offering valuable lessons on wealth creation, financial literacy, and the importance of taking action to achieve financial success."

Click here to view the video

1. The Story of Two Dads: The book begins by introducing two influential figures in the author's life: his own father (poor dad) and his friend's father (rich dad). It explores the contrasting mindsets and financial beliefs of these two individuals, setting the stage for the lessons to come.

2. The Rich Mindset: This section delves into the importance of cultivating a wealthy mindset. It emphasizes the power of one's thoughts, beliefs, and attitudes in shaping financial outcomes. Developing a mindset that embraces opportunities, takes calculated risks, and learns from failures is crucial for achieving financial success.

3. The Difference Between Assets and Liabilities: Here, the book highlights the fundamental distinction between assets and liabilities. It emphasizes the importance of acquiring income-generating assets that contribute to wealth accumulation, rather than accumulating liabilities that drain financial resources. Understanding this distinction is essential for building a strong financial foundation.

4. The Importance of Financial Literacy: Part 4 focuses on the significance of financial literacy. It highlights the need to educate oneself about money management, investments, and the overall financial system. By improving financial literacy, individuals can make informed decisions, protect their financial well-being, and seize opportunities for wealth creation.

5. Building Wealth: This section provides insights into the process of building wealth. It emphasizes the significance of cash flow, diversifying income sources, and making strategic investments. Building wealth requires patience, discipline, and a long-term perspective. It aims to inspire readers to take proactive steps towards financial abundance.

6. Overcoming Obstacles: Part 6 acknowledges the challenges and obstacles that arise on the path to financial success. It encourages readers to overcome fears, handle criticism, navigate financial setbacks, and challenge self-doubt. By adopting resilience, perseverance, and a growth mindset, individuals can overcome obstacles and continue moving forward.

7. The Importance of Taking Action: This section emphasizes the crucial role of taking action in achieving financial goals. It highlights the need to move beyond planning and analysis and embrace proactive steps towards wealth creation. Taking action, however small, creates momentum, opens doors to opportunities, and transforms dreams into tangible results.

8. Continuing Education: The final section underscores the significance of lifelong learning and personal development. It stresses the importance of expanding knowledge, acquiring new skills, and staying adaptable in a rapidly changing world. Continuing education enables individuals to stay ahead, remain relevant, and find fulfillment in both personal and financial growth.

Part 1: The Story of Two Dads

This part of the book tells a story about the author's childhood and the two important dads in his life. It's a story that can touch the human mind and help us understand the different approaches to money and life.

The author had two dads - his real dad and his best friend's dad. The first dad, whom he calls "Poor Dad," worked really hard but struggled with money. He had a regular job and believed that working hard and getting a good education would lead to financial success. However, despite his hard work, he always seemed to struggle to make ends meet.

The second dad, whom the author calls "Rich Dad," was his best friend's father. Rich Dad was different. He was wealthy and seemed to have a better understanding of money. He didn't work for someone else but had his own businesses and investments.

Through this story, the author shows us that there are different ways of thinking about money and life. Poor Dad believed that you have to work hard for money and that job security was important. Rich Dad, on the other hand, believed in working smart and using money to work for him.

Rich Dad taught the author important lessons about money and life. He taught him that it's not just about working hard but also about acquiring financial education and developing a different mindset. This mindset focuses on building assets rather than being trapped in a cycle of expenses.

By sharing this story, the book invites us to reflect on our own beliefs and attitudes towards money. It encourages us to think about whether we want to follow the traditional path of working hard for someone else or if we want to explore ways to create wealth and financial freedom.

Ultimately, this part of the book reminds us that our mindset and beliefs about money have a significant impact on our financial success. It encourages us to open our minds to new ideas and possibilities, so we can build a better future for ourselves and our loved ones.

Part 2: The Rich Mindset

In this part of the book, the author delves deeper into the mindset that is essential for achieving financial success. It is a concept that can deeply resonate with our human minds and help us change the way we think about money.

The author introduces us to Rich Dad, who becomes a mentor figure and shares valuable insights. Rich Dad teaches the author that being rich isn't just about having a lot of money, but it's also about how we think and approach life.

The rich mindset starts with understanding the power of financial education. It emphasizes the importance of learning about money, investing, and understanding how the financial world works. It encourages us to take control of our own financial journey by gaining knowledge and making informed decisions.

Rich Dad challenges the traditional belief that a good education and a secure job guarantee financial success. He highlights that a high-paying job doesn't necessarily mean financial freedom if we rely solely on a salary. Instead, he encourages us to think like entrepreneurs and investors, seeking opportunities to create wealth and build assets that generate income.

This mindset involves taking calculated risks. It means stepping out of our comfort zones and being willing to try new things. It requires embracing failure as a valuable learning experience and not being afraid to make mistakes along the way. By adopting this mindset, we open ourselves up to new possibilities and opportunities for growth.

The rich mindset also challenges our perception of assets and liabilities. Rich Dad teaches the author that assets are things that put money in our pockets, like investments or businesses, while liabilities are things that take money out, like cars or expensive vacations. Understanding this distinction is crucial for building wealth. It encourages us to focus on acquiring assets that appreciate in value and generate income, rather than accumulating liabilities that drain our resources.

By explaining the rich mindset, the book invites us to shift our perspective and start thinking differently about money and life. It shows us that wealth isn't solely determined by external circumstances, but by our mindset and the choices we make.

Ultimately, the rich mindset encourages us to believe in our ability to create wealth and take control of our financial futures. It empowers us to think beyond the limitations of a traditional job and explore alternative paths to financial independence. By adopting this mindset, we can unlock our potential and strive for a life of abundance and financial freedom.

Part 3: The Difference Between Assets and Liabilities

In this part of the book, the author focuses on a fundamental concept that has a profound impact on our financial well-being: understanding the difference between assets and liabilities. Explaining this concept in a clear and relatable way can help touch the human mind and reshape our perspective on money.

To begin, let's imagine a tree. The tree represents our financial life. Its branches are our sources of income, and its roots represent our expenses. In order for the tree to thrive, we need to ensure that our income is greater than our expenses. This is where the concept of assets and liabilities comes into play.

Assets are like the branches of the tree. They are things that put money into our pockets. Examples of assets include investments (like stocks or real estate) that generate income, businesses that we own, or even intellectual property that we create. These assets grow and provide us with more income over time, just like the branches of a tree spreading wider and bearing more fruit.

On the other hand, liabilities are like the roots of the tree. They are things that take money out of our pockets. Common examples of liabilities are our monthly bills, loans, and credit card debt. These liabilities drain our financial resources and make it harder for the tree to flourish.

The key to financial success is to focus on acquiring more assets and reducing liabilities. By increasing our assets, we are strengthening the branches of our financial tree, allowing it to grow and provide us with more income. At the same time, we need to be mindful of keeping our liabilities in check, ensuring that they don't overwhelm our income and strangle the roots of our tree.

Understanding the difference between assets and liabilities helps us make better financial decisions. Instead of spending our money on things that quickly lose value, like expensive cars or luxury items (which are liabilities), we can redirect our resources towards investments or ventures that will generate income and increase our assets.

This concept encourages us to think long-term and prioritize building a solid foundation of assets that will support our financial growth and stability. It prompts us to make choices that align with our financial goals, allowing us to break free from the cycle of living paycheck to paycheck.

By grasping the concept of assets and liabilities and applying it to our lives, we can start building a stronger financial future. We can nurture our financial tree, ensuring that our income exceeds our expenses, and create a pathway towards greater financial security and abundance.

Thank you so much for watching and being a part of our "Success Takes" community. Remember, success truly takes determination, courage, and the unwavering belief in your own potential. Stay tuned for more inspiring videos coming your way, and don't forget to subscribe, like, and share. Until next time, keep striving for success!

හායි......... මම අද ගෙනාව අලුත් Smartband ඒකක් 

M3 Smart Band- RS:- 2000 /=

• හාට් රේට් එක - Heart Rate ප්‍රෙෂර් එක - Pressure
• දවසකට ඇවිදපු දුර - Steps / Distance
• දහනය උන කැ;ලරි ප්‍රමාණය - Calories Burned 
• කොච්චර වෙලා නිදාගත්තාද - Sleeping Time
• ඔක්සිජන් ප්‍රමාණය - Oxygen Report

• Incoming Call
• Facebook/Instagram/Twitter/Skype
• Sleep Monitoring
• Smart Alarm Clock
• And more features

වගේ දේවල් බලාගන්න විතරක් නෙමේ මේ විස්තර ඇප් එකේ රෙකෝඩ් වෙන නිසා පරණ දේවල් එක්ක සංසන්දනය කරලා බලන්නත් පුලුවනි.

ඒ විතරක් නෙමෙයි,

• දිනය
• වෙලාව
• කෝල් එකක් ආවාම දැනුම් දීම
• ඇප් නොටිෆිකේෂන් දැනුම් දීම
• මැසේජ් නොටිෆිකේෂන් දැනුම් දීම
• එලාම් එක

වගේ ගොඩක් දේවල් බලාගන්න පුලුවනි ඇගිල්ලෙන් ටච් කලාම ඉක්මනටම අපිට ඕනෙ විස්තර ෆෝන් එක නැතිවම බලාගන්නත් පුලුවනි.

මිල රු 2000/= පමණයි

HOW TO PLACE AN ORDER:

1.NAME:
2.ADDRESS:
3.MOBILE NO:

විස්තර ටික දැන්ම පහත සදහන් ක්‍රමයක් මගින් ලැබෙන්න සලස්වන්න.

Call:-0785685696

Email:- roshanmahesh45@gmail.com

Web:-https://762rmc.blogspot.com/

Funmy videos
old

href="https://developers.facebook.com/dochttps://developers.facebook.com/docs/plugins/comments#contigurators/plugins/comments#configurator" data-numposts="5" data-width="500">

අමාවතුර 1-4

සංඥාපනය

Wikibooks වෙතින්

‘අමා’ යනු නිවණට ද, දිවබොජුනට ද, මිහිරි දැයට ද නමකි. ‘වතුරු’ යනු ගලා පැතිර ගිය දියට ද, පැතිර යෑමට ද නමකි. ඒ නම් ‍ෙදක සමාස වශයෙත් එකතු වීමෙන් ‘අමාවතුරු’ නාමය සිද්ධ වේ. අමා නමැති වතුර යම් තැනෙක්හි ද, ඒ ‘අමාවතුරු’ නමි; නොහොත් අමා පිළිබඳ වතුර යම් තැනෙක්හි ද, ඒ හෝ ‘අමා වතුරු’ යි. මේ පොතෙහි වැකියක් පදයක් අකුරක් නො හැර අමා (=මිහිර) පැතිර පවතී. මෙහි පැණෙන චරිතකථාවෝ අතිශය විචිත්රව ය. කථාමාධුය්ය්යර්‍ අක්ෂරයි ය. නැවත නැවත කියවත් කියවත් ම අභිනව රසයෝ පෑදී එත්, එහෙයින් ‘අමාවතුර’ යන මේ ගතට ඉතාමත් සුදුසු ය.

ගුරුළුගෝමි හා තත්කාලය මේ පොතෙහි කතුවරයා‍ ගුරුළුගෝමි ඇදුරුතුමා ය. ‘ගෝමි’ යනු ‘ගොමින්’ යන සංස්කෘත ශබ්දවයෙන් සිංහලභාෂාවට ගත්තකි. ඒ වනාහි බෞද්ධොපාසකපය්ය්සර්‍ාය ය. එ‍ෙහයින් ‘ගුරුළුගෝමි’ යන්නෙහි අත්ථාය නම් ‘බෞද්ධපාසකවූ ගුරුළුතෙම’ යනු යි. මෙ තුමා ස්වසමයසයානත්රයන්හි හා සංස්කෘත ශබ්දශාසත්රාුදියෙහිත් අප්රමතිහත සූක්ෂ්ම මහාබුද්ධි ප්රරභාවයකින් යුක්තව වැජඹුනෙකු බව මෙතුමාගේ අනික් කෘතිය වූ ධර්මුප්රුදීපවිකාවෙන් ස්ඵූට වේ. පාලිත්රිවපිටකයෙන් පමණක් නොව බොධිචය්ය්පර්වදතාර, ජාතකමාලා ආදි සංස්කෘත බෞද්ධ ග්ර න්ථයන්ගෙන් හා සංස්කෘත කාව්ය,පුරාණාදීන්ගෙන් ද උපුටා යෙදූ බොහෝ දෙය ධර්මහප්රාදීප‍ිකාවෙහි ඇතුළත් වේ. මේ මහාචාය්ය්ොර්වාරයා අසවල් කාලයෙහි වැජඹුනේ යයි නිශ්චය කිරීම දුෂ්කර වුවත්‍ පොළෙ‍ාන්නරු කාලයෙහි ය යි සාමාන්යියෙන් පිළිගත් මතය යි. දෙවෙනි පැරකුම්බා මහරජතුමාගේ කාලයෙහි චිරචිත සිදත්සඟරාවෙහි කාලයෙහි රචනා කළ සසදාවතෙහි රාඥියගේ කාලයෙහි රචනා කළ සසද‍ාවතෙහි 6 වැනි ගීයෙහි

          ‘වියොවුන් සියො කැරැ- සියාවුන්*සතාස වඩමන්’

යන අඨිය ධම්ප්රතදීපිකාවෙහි පෙණෙන “වියොජනන් සියො කෙරෙමින් සායොජනන් මනදොළ පුර්මීන්” යන පාඨය බල බලා ම ලියූවකැ යි හැ‍ඟෙන, හෙයින් ද මෙ තුමා ලිලාවතී රාඥියගෙන් පෙර ම සිටියෙකැ යි කිය හැකි ය.

• සියොතුන් - මුද්රියත සසදා

ii “මේ ආචායෝය් ර්ත්දතමයන් විසින් ස්වකීය කෘතියට ගුරුකොට ගන්නා ලදැයි සිතිය යුතු ප්රතකරණයන් අතුරෙන් ජිනාලංකාර වණ්ණනා නම් මාගධග්රමන්ථය ද එකකි. එය ශ්රීල බුද්ධ වර්ෂම 1700 යේ දී කරණ ලද්දේ ය. එසේ වුව මේ ධම්ප්රකදීපිකාග්රරන්ථය කරණ ලද්දේ ශ්රී බුද්ධවර්ෂය 1700 යෙන් මෙ පිට දි විය යුතු යි” යනු ධර්ම ප්රුදීපිකාව සංස්කරණය කළ ශ්රීිධර්මාථරාම නායකමාහිමියන් වහන්සේ වදාරති. ජිනාලඩ්කාරවණ්ණසොඩක මග තෙර වරු ද මේ කථාව අනුමක කරති. එහෙත් ගුරුළුගෝමීන් විසින් ජිනාලඩ්කාරවණ්නාවෙන් මේ මේ දෙය ගතැයි කිසි කෙනෙක් සාධකයක් නො දක්වති. ජිනාලඩ්කාරවණ්ණනාවෙහි හා ධර්ම ප්රසදීපිකාවෙහිත් සමාන ගාථා දක්නට ලැබේ. ඒ ගාථා ජිනාඩ්කාරවණ්නා කෘති වූ බුද්ධරක්ෂිබත ආචාය්ය්ාර්පාාදයන් විසින් ම චිරචිත ය යි නිශ්චය කළ නො හැකිය. ජිනාඩකාරරවණ්ණනාව ද ධර්මප්රකදීපිකාව මෙන්ම නොයෙක් ග්රකන්ථයන්ගෙන් කරුණු සංග්ර්හ කොට කරණ ලද්දකි. එහෙයින් ඒ ගාථා ඒ පොත් දෙකට ම ගන්නා ලද්දේ අනික් ග්ර්න්ථයකිනැයි සැලකීම වඩ‍ා යොග්ය යනු අපගේ හැඟීමයි. ජිනාලඩ්කාරවර්ණොනාකෘති, විසින් රචිත ජිනාගඩ්කාරයෙන් උපුටා ගත් ගාථාවක් වත් ගුරුළුගෝමීන්ගේ කෘතියක තිබේ නම්, යට කී නිගමනයට බැස ගැණීම සුදුසු ය. එ බඳු ගාථාවක් මට නම් හමු නො වී ය. පරීක්ෂා කට යුතුයි. ගුරුළුගෝමීන්ගේ ධර්මුප්ර්දීපිකාවෙහි තිබෙන “ලියනගලා-ලිය නමැති අගනන් කුසුම් නමැති රතතින් ගත් මුත්තර බඳු මලින් ගලන දියදහර බලා‍” යන පාඨයත් කව්සිළුමිණෙහි තිබෙන “ලියනඟලාකුසුම්- පතින් ගලත සිලිල් බිඳු, සුරතැඟිලිඅගිනගනන්- ගිලියෙන දිමුතු මුතු පෑ” යන ගී‍යත් බෙහෙවින් සමාන ය. එකක් අනෙක බලා රවිත ය යි සිතිය යුතු තරම් ය. කවිසිළුමිණි කෘති වනාහි අන්ය කෘතීක කෘතීන් අනුගමනය නොකළේ ය. එහෙත් ගුරුළුගෝමීහු නම් ස්වකීය පොත් දෙක අන්යළකෘතික දෙයින් ම පිරවූහ. එහෙයින්, ‍ මේ පාඨ දෙකින් එකක අනෙක් උපකාරවූයේ ය යි කිය යුතු වෙයි. එසේ වුවහොත් ධර්මූප්රයදීපිකාව කව්සිළුමිණට පසු ව කළාක් විය යුතු ය. කව්ස්ළුමිණෙහි කෘති පිළිබඳ ව මතභෙද කීපයක්

iii ඇතත් එයින් දෙකක් ම කාලය අතින් සමාන වෙයි. මහා පරාක්රයමබාහු සමයෙහි කව්සිළුමිණ රචනා කළ බව දෙපක්ෂයයක් ම තියති. මහාපරාක්ර මබාහු සමයෙහි ගුරුළුගෝමී ආචාය්ය් ර්ව රයා යිටියේ යයි වදාරණ ශ්රීළ ධර්මාරාමනායකමාහිමියන් වහන්සේ ගේ අදහස ඔප්පු කිරීමට මෙය බලවත් සාධකයක් බව කිය හැකිය. කෙසේ වුවත් මීට වඩා බලවත් සාක්ය්ව හමු වන තෙක් අපි ද ගුරුළුගෝමී කාලය මහාපරාකුමබාහු කාලය ය ය යි කියමු.

පූජාවලී කතෘ හට වැරදුන තැනක්

අමාවතුරෙහි 17 වැනි පරිච්ඡෙදයෙහි පෙණෙන සුධර්මාෙ දෙව සභාවර්ණනනාවෙහි “එහි බීම් ඉද්රුනිල්මිණිමුවා ය. බිත් පිළිමිණි මුවා ය. යට ගනරන්මුවා ය” යන්නසදොෂය. සුමඩ්ගල විලාසිනී (458 පිටුව), සාරාත්ථෂදිපනි (227 පිටුව) ජිනාලඩ්කාරවණ්ණනා (74 පිටුව) යන පාලිපොත්හි ද, බුත්සරණෙහි 53 වැනි පිටුවෙහි ද සුධම්ම‍ාසභාව සබ්බන්ධ විස්තර‍ය එයි. ඒ සභාවෙහි දිග පළල හා උසත් වර්ණබනාවෙහි අගින් දක්වන ලද්දේ, සුමඩ්ගල විලිසිනියෙහි හා අමාවතුරෙහිත් පමණකි. අනික් පොත්හි එය මුල ම යෙදුනේය. එයින් පෙණෙන්නේඒවිස්තරය අමාව තරට ගන්නා ලද්දේ සුමඬ්ගලවිලාසිනියෙන් ය යන බවයි. සුධමර්සදභාවෙහි බිම ඉඳුනිල්මිණිමුවාබවක් හෝ භිත්ති සම්බන්ධද කිසිවක් හෝ ඒ සුමඬගලවිලාසිනියෙහි වත් අනික් එක ද පොතක වත් නැත. බිම පිළිමිණීමුවා බව “තස්සා එළිකමයා භූමි” යි හැම පාලිපොත්හි ම දක්වන ලදී. අමාවතුරෙහි පුස්කොළ පිටපත්හි “බිම ඉඳුනිල්මුවා ය.” “ඩින් පබළ (පිළිමිණි) මුවා ය” “බිත් බඳුනිල් මිණිමුවා ය. “මිතත් පිළිමිණිමුවා ය.” ‍යනාදී විෂමපාඨ පෙණේ. මේ දොෂය දෙවෙනිපැරකුම්බා රජතුමාගේ කාලයෙහිත් අමාවතුරෙහි තුබුනු බවසිතත්ටකරුණු තිබේ. පූජාවලියෙහි 22වැනි පරිච්ඡෙද යෙහි එනසුධමර්‍ාදෙවසභාවර්ණයනාවහා අමාවතුරෙහිඑන වර්ණඡනාවත් සමාන ය. “බිම ඉද්රතනීලමාණික්යෙමය ය. භිත්ති දැවාණමය ය. ටැම්ඝනරන්මය ය” යනු පූජාවලීපාඨය යි. අමාවතුරෙහිමෙන්ම පූජාවලීයෙහි ද දෙවසභාවෙහි දිග පළල ආදිය දක්වන ලද්දේ විස්තරයෙහි අගදී ය. අනික් පොත්හි ඇණ පිළිබඳ ව සඳහන් වතත් මේ පොත් දෙකෙහි එය ද නො පෙණේ. දිව්ය්ලොක වණර්නාවවෙහි “අලම්බුසා ඈ ප්රොධාන සුරවමියන් කෙරෙහි ගගිරා නම් අප්සරා” යනාදි පාඨයෙහි සියල්ල ම අමාවතුරු-පූජාවලී යන දෙකෙහි සමාන වන නමුත් ජිනාලඬ්කාරවණ්ණාවෙහි (72-73පිටු) පෙණෙන පාලිපාඨය හා නොයෙක් තැන වෙනස්වේ. අමාවතුරු-පූජාවලී යන දෙකෙහි ම සමානව තිබෙන සුධමර්‍ා,

iv අනිවෘත්තකා, මන්තකී, වි(මි)ත්ර පුෂ්කයර, ඝොරස්වර, මඤ්ජු (මධුර) ස්වර, සර්වවඬ්ග‍ශොභනා යන නාමයෝ ජිනාලඬ්කාර වර්ණමණාවෙහි සාධු, අතිමුතන්කී, පොකඬ්කර, පොතස්සාරා, නන්දමස්සර, සත්ත්ඬ්ගසෙනා යි පෙණෙත්*. සිංහල පොත්හි ‘එකචජිද්රද’ යන නමින් දැක්වු වාදය වීණා‍වනැයි ඒ පොත් දෙකෙහිම සඳහන් වන නමුත් ‘කොලම්බස්සර නම් ආලම්බරභෙරියෙකැ’ යි ජිනාලංක‍ාවර්ණභණාවෙහි සඳහන් වේ. ‘ආලම්බර, ආඩම්බර’ නම් භෙරිවිශෙෂයක් තිබෙන බව සද්ධාමාලාඩ්කාර (110 පිටුව) ආදියෙන් හැගේ. මේ විෂමත්වයෙන් හැ‍ඟෙන්නේගුරුළුගෝමීන් ජිනාලඬ්කාරවර්ණ‍ණාව නො ව අනෙක් පාලිපොතක් බලා මෙය ලියූ බව යි. ඒ පොත තවමත් අපට හමු නො වීය. සුමඬ්ගල විල‍ාසිනී -සක්ක්පඤ්හසුත්ත්ටිකා, පපඤ්චසූදනී-චුලතණ්හා සඬ්ඛයසුත්ත්ටීකාවන්හි ද එය නො පෙණේ. මේ කරුණු වලින් සිතිය හැක්කේ අමාවතුරෙහි තිබෙන වර්ණුණාව බලා ගෙණ ම පූජාවලියෙහි එය ලියූබවයි. (බුත්සරණෙන් ගත් නොයෙක් දෙය පූජාවලියෙහි බොහෝ තැන තිබෙන හෙයින්) අමාවතුර ද පූජාවලියට උපකාර වූ ග්ර න්ථයකැ යි සැලකීම වරදක් නොවේ. පූජාවලිය කරණ ලද්දේ ශ්රීා බුද්ධ වර්ෂ් 1791 දී රාජ්යලයට පැමිණ පන්තිස් වසක් රාජ්යරය කළ දෙවෙනි පැරකුම්බා රජුගේ රාජ්ය සමයෙහි අවසාන භාගයෙහි දී ය. අමාවතුර කරණ ලද්දේ 1703 දී රාජ්ය යට පැමිණි මහාපරාක්රරමබාහු රජුගේ කාලයෙහිද දි ය යි යට දක්වන ලදී. දැන් නැ‍ඟෙන ප්රරශ්නය නම් “මේ කාලය තුළ මේ තරම් දොෂයක් අමාවතුර ඇතුළු විය හැකි ද?” යන්න යි. නො හැකි නම් අමාවතුර මහාපරාක්රේමබාහු කාලයට වඩා පැරණි ය යන නිගමනය නිරායාසයෙන් ම වෙයි. මේ පොත් කළ කාල අතර ශතවර්ෂරයක පමණ පරතරයක් තිබේ. ලියන්නන් ගේ ප්රරමාදයෙන් මේ බඳු දොස් පොත්වලට වැද ගැණීමට එතරම් දීඝීක‍ාලයක් නුවුව මනා ය. එහෙයින් ඒ දොෂය අමාවතුර මහාපරාක්රෙමබාහු කාලයෙහි නො ව ඊට බොහෝ පෙර කරන ලද්දකැයා නිගමනය කිරීමට හේතුවක් නො වේ.

• කඨිනානිසංසයෙහි 29 වන ද බැලිය යුතු.

v ධම්ප්රිදීපිකාව හා බුත්සරණ ගුරුළුගෝමින් විසින් ධමර්ර්රණ දීපිකාව පළමු වත් දෙවනු ව අමාවතුරත් රචනා කළ බව අමාවතුරෙහි කීප පළක ම ධර්මවප්ර්දීපිකා නාමය යෙදී තිබීමෙන් ඔප්පු වේ. ගුරුළුගෝමින් අමාවතුර රචනාකොට සිය වැඩිමහලු සොහොයුරිටයටදුන් බවත්, එවිට ඇය බල‍ා “ඇයි, මලනුවෙති, මෙය කුඩා ලමයින්ට මිස උගතුන්ට කියවීමට අයෝග්යද ය” යි කියා බුත්සරණ රචනා කරවූ බවත් මුඛපරම්පරායෙන් පැවතෙන කථාවක සඳහන් වේ. මුල්ලේරියාවේ විපුලසාර මහා‍ස්ථවිරයන් වහන්සේ විසින්: ශුඬ කළ දක්වන ලදී. මේ කථාවෙන් හා බුත්සරණ වනාහි අමාවතුරට පසු ව කළ පොතක් බවයි. අංගුලිමාල දමනය, නාලාගිරි දමනය, නන්දො පනන්දෙදමනය, ආලවක දමනය, සච්චකදමනය, බකබ්රා්හ්මදමනය යන මේ කථා‍ ඒ පොත් දෙකෙහි හ පෙණේ. ගුරුළුගෝමීහු ඒ කථා පාලිපොත් වලින් ම පරිවර්තපනය කොට යෙදූහ. තමන්ගේ ඊට එකතු, කඝ දෙයක් නැත. විද්යා චක්රඑවර්තීහු ඊට සරදම් කරන්නාක් මෙන්. පාලිපොත්වල නො පෙණෙන නොයෙක් අදහස් තමන්ගෙන් එකතු කරමින්, තමන්ගේ මහාකවියත්වතය ප්රහකට කරමින්, කථාවන්ට අමුත් පණක් දෙමින් ‘කථා ලිවිය යුත්තේ මේ අන්දමට ය’යි ඉගැන්වීමට මෙන් බුත්සරණ ලියූහ. බුත්සරණ අමාවතුරට පළමු වූයේ නම්, ගුරුළුගෝමී එය එහි පෙණෙන කථා ම භාෂන්තරපරිවර්තනයෙන් පමණක් වෙනස් කොට ලියන්නට නො සිතනු ඒකාන්තය.

පුරාතනයන් හා ගුරුළුගෝමීහු ගුරුළුගෝමීහු නාමය සිදත්සඟරාවෙහි දැක්වුනත්, පුරාතන ශේෂ්ඨ ග්රයන්ථකතෘවර නාමලේඛනයට ඇතුළත් වුවත්, එතුමා අනුගමනය කරන්ට පුරාතන ග්රුන්ථකතෘවරයන් සිතූබවක් නොපෙනේ. බුත්සරණෙහි පෙණෙන අදහස් පමණක් නො ව වාක්යඑ ද සිංහලසාහිත්යදයෙහි බොහෝ ගද්යෝ පද්ය් ග්රතන්ථයන්හි දැක්ක හැකි වුවත් ගුරුළුගෝමීන්ගේ කෘතියකින් පුරාතන සිංහල ග්ර්න්ථකතෘවරයන් ගත් දෙය ඉතාමත් ස්වල්ප ය. බුත්සරණෙහි පෙණෙන වාක්යෙයන් එසේ ම ගෙණ තමන්ගේ පොතෙහි නොයෙක් තැන යොදන්නට නොමැළිවූ පූජාවලි කෘතීන් වහද්සේ අමාවතුර බලාගෙණ ලියූ සේ සැලකිය හැකි යට සඳහන් කළ දිව්ය ලොක වර්ණ නාවෙහි භාෂා විලාසය පවා මුළුමනින් ම වෙනස් කළහ.

vi ධර්ම ප්ර දීපිකාවෙහි 61 අංකය දරණ අංශයෙහි ‍ෙපණෙන කථාව කියවූ, පාලිපොත් නො කියවූ, ස්මරණ ශක්තිය ඇතියන් පූජාවලියෙහි 11 වැනි පරිච්ඡෙදයෙහි හෝ සද්ධර්රත්නාවලියෙහි (බටුවන්තුඩාවේ සංස්කාරණයෙහි 1048 වැනි පිටුවෙහි) හෝ පෙණෙන (ඒ හා සමාන) කථාව කියවනවිට ධර්මිප්ර)දීපිකාවේ වහලින් එය ලියන ලදැයි ද ජිනාලංකාරවර්ණිණනාව (203පිටුව) කියවූවන් ඒ වර්ණනනාව එයින් ධර්මටප්ර‍දීපිකාවට ද එය ගත්තේ බුද්ධවංසකථාවෙනි. ධර්මධප්රාදීපිකාවෙහි 158 අංකය දරණ අංශය කියවන සමහරුන් සුමනමාලාකාරසමාගම ආදියෙහි දි අසංඛ්යඅය බැගින් සත්වවයන් නිවන් දුට හ යි වරදවා සිතා ගන්නාබව දනිමු. එය මෙකල සිටින්නන්ට පමණක් සීමා වූවක් නො වේ. පුරාතන මහාග්ර්න්ථකර්තෘාවරයෙක් වූ තුන්වැනි ධර්මුකීර්තිසංඝරාජමාහිමියන් වහන්සේ පව‍ා සද්ධර්මා‍ලංකාරදිසමාගනාමලෙඛනය ධර්ම ප්රාදීපිකාවෙන් උපුටා ගන්නා යොදමින් ඒ වැරැද්ද නිවැරදි කළ සේක. ගුරුළුගෝමීන්ගේ කෘතීන්ට නෑකම් කිය හැකි, සඬ්ර්මාලංකාරයෙහි තිබෙන අපට හමු වූ එකම ස්ථානය එය පමණකි. දළදාසිරිතෙහි 28 වැනි පිටුවෙහි පෙණෙන “අදා‍න්ත වූ කූටදන්තාදිබමුණන් ද අජාසත් රජු ආදි රජුන් ද” යනා දි පාඨය අමාවතුර සිහි කිරීමෙන් ලියූවකැයි සිතිය හැකි ය. ධර්මූප්රුදීපික‍ාවෙහි (1915) 117 වැනි පිටුවෙහි පෙණෙන “සිල් නම් බිසමමුහුදු තරණ මහනැව. රූ තවරණ වණවැටිය” යනාදී පාඨයට සමාන “සිලං නාමෙතං සඬ්බභයමහණ්ණවතරණාය නාවා. රූපවිවිත්ත්තරණය වණ්ණතුලිකා” යනා දි පාලිපාඨයන් තුන්වැනි විජයබාහු රජුගේ කාලයෙහි කළ (පාලි) උපාසකජනාලංකාරයෙහි 71 පිටුවෙහි අග පටන් පෙණේ. එය උපාසකජනාලංකාරයට ධර්මවප්ර්දීකාවෙන් යන්නා ලද ද? නැතහොත් ඒ දෙකට ම අනෙක් පොතකින් ගන්නා ලද ලද? යි විසඳීම දුෂ්කර ය. හෙ බඳු තැන් කීපයක් මිස ගුරුළුගෝමන්ගේ කෘතින්ට නෑසබඳකම් ඇති වැඩි තැනක් සිංහලසාහිත්යුයෙහි නොමැත්තේ ය.

vii ගුරුළුගෝමීන්ගේ භාෂාව ගුරුළුගෝමීන්ගේ අමාවතුරෙහි භාෂාව හැමදා ම අළුත් බවක් දක්වතත් පුරාතන ග්රාන්ථකර්තෘ්වරයන් අතුරෙන් කිසි කෙනෙක් එය අනුගමනය කරන්නට නො සිතූහ. ඒ භාෂාවෙහි අළුත්බව පෙනෙන්නේ එය සාමාන්යත සිංහල වාක්යෙරචනා ක්රනමයට වෙනස් වීම නිසයි. ගුරුළුගෝමින් අමාවතුරෙහි දි සිංහලව්යානකරණක්රසම නො ඉක්මවූත් වාක්යුයොජනය හැම විට ම පාලිභාෂානුගත වී ය. වාක්යුයක මධ්යයයෙහි අනික් වාක්යප යෙදිම වරදකැ යි ආලඬ්කාරිකයන් කියතත් ගුරුළුගෝමින්ගේ අමාවතුරෙහි එබඳු තැන් රාශියක් දැක්ක හැකි ය මේ පොතෙහි 6 වැනි පිටුවෙහි 13,16,32 වැනි පේළිවල ද තවත් නොයෙක් තැන්වල ද එබඳු ගර්භිතව පෙණේ. ඊට හෙතුව පාලිපාඨය තිබෙන පරිදි ම පෙරළන්නට යෑමයි. අමාවතුරෙහි පළමුවැනි පරිච්ඡෙදය හැර අනික් සියල්ල ම පාලිපොත්වලින් සෘජු ව ම පරිවර්ත්නය කළ බව ඒ තැන් සසදන කාට වුවත් ප්ර ත්ය‍ක්ෂ වන්නකි.

අමාවතුරට පිහිට වූ පොත් අමාවතුරෙහි කථාවට සමාන පාලිකථාව තිබෙන තැන් සියල්ල ම උපග්රාන්ථයෙහි දැක්වීමු: එහෙයින් අමාවතුරෙහි පරිවර්තරනයන් පාලිපාඨය හි සසඳා බැලීම දැන් අපහසුවක් නො වේ. අමාවතුරෙහි පෙණෙන කථාවන් අතුරෙන් සමහරක් පාලිපොත් කීපයක ම දැක්ක හැකි ය. එහෙත් එක පොතක පෙණෙන කථාව‍ට වඩා අනෙක් පොත්හි තිබෙන කථා‍ෙව් සුලු වෙනස්කම් තිබේ. නිදර්ශ නයක් වශයෙන් අමාවතුරෙහි සහියසූත්රේය සුන්තනිපාතයට අයිතියකි. ඒ කථාවෙහි අතීතකථාව සුත්ත්නිපාතකථාවෙහි පෙණෙනත් ධම්මපදඨනකථා, මනොරථපූරණී ආදියෙහි තිබෙන එම කතාවට වඩා එය මදක් වෙනස්වේ. ගුරුළුගෝමින් සහියපුත්තඅටුවාවෙන් එය නෙ‍ා ගෙණ ධම්මපදඨකථාවෙන් නොහොත් මනොරථපූරණියෙන් ගත්බව පෙණේ. එසේ ම උපාලිසුත්තඅටුවායෙහි ද පෙණෙනන්, ඒ තාක් ඒ අටුවාව ම අනුව උපාලිගහපති දමනය විස්තර කළ ගුරුළුගෝමීන්ගේ කථාවන්ට ප්ර භව වූ පාලිකථ‍ාව තිබෙන්නේ කවර පොතක දැ යි නිශ්චය කිරීම වෙහෙස ගෙණ දෙන වැඩක් බව තේරුම් ගත හැක්කේ එ බඳු වැඩ කර පලපුරුදු අයට පමණකි. viii පුරාතනයේ දි ජාතකඩ්කථාවට නොයෙක් අන්දමේ සූචි සාර, සඬ්ක්ෂෙෙප ආදිය තිබුනු බව බුත්සරණ, දහම්සරණ, පූජාවලි ආදියෙන් තේරුම් ගත හැකිය. අමාවතුරෙහි පළමුවන පරිච්ඡෙදය ලිවීමට ගුරුළුගෝමීන්ට එබඳු ජාතක සූචියක් ඉවහල් වුනා දැ යි පරීක්ෂා කළ යුතු ය.

ගුරුළුගෝමීවැණුම ඉතා කෙටි වාක්යම ලිවීමෙහිකත්, වචන කීපයකින් අත්ථක රාශියක් ප්රීකාශ කාරීමෙහිත් ගුරුළුගෝමීන් ඉතාමත් සමත්වෙයෙකු ලෙස මේ කල සමහරු සිතති. එසේ සිතන්නේ ගුරුළුගෝමීන් ගේ වාක්‍යවලට මුල් වූ පාලිවාක්යු ගැණ නොදැනීම නිසා ය. ගුරුළුගෝමීන්ගේ වාක්යකවල කෙටිබව නිසාත් අත්වාභාරය නිසාත් යම් ප්රගශංෂාවක් වේ නම්, එය අයත් විය යුත්තේ පාලිවාක්යව ලියූ අත්වරකථාචාය්ය් ර්වයරයන්ට ය. සිංහලසාහිත්යායෙහි තිබෙන ඉතාමත් දික් වාක්යශවලින් ගුරුළුගෝමීන්ගේ පොත් ද නොමි දේ. මේ අමාවතුරෙහි ම පලමුවන පරිච්ඡෙදයෙහි තිබෙන්නේ ක්රිදයාකාරකපද සම්බන්ධ හෙවත් ව‍ාක්ය දෙකකි. ත්රිනපිටකයෙහි නොයෙක් තැන විසිර තිබුනු විචිත්රබ කථාවස්තු තෝරා ගැණීමෙහි යම් ප්රතශංසාවක් කළ යුතු නම්, එය ද ලැබිය යුත්තේ ‘පුරිසධම්මසාරථි’ යන පදය වර්ණළනා කළ අටුවා ඇදුරන් විසිනි.

   ගුරුළුගෝමීන් පාලිවාක්ය්යන් පද්රාකනුපදික සේ පරිවර්තනය කිරීමෙහි ඉතා දක්ෂයෙකු වුවත් පාලියත් අටුවා මිශ්ර් කර පරිවර්තනය කරන්ට යෑමෙන් අමාවතුරෙහි කීපපලක් වැරදවූ බව පෙණේ. ඒ  කතැන් උපුටා දැක්වීම්  ඩමේ  සංඥපනය දික්වීමට හේතුවකි. එහෙයින් වුවමනා කෙනෙකුන් පාලිපාඨය හා  සිංහල පරිවර්තනය  ද සසඳා බැලිය යුතු යි. එවිට එබඳු තැන් හමු විය හැකිය. 
    

කාලිඬ්ගඑලුව මෙහි වාක්යවරචනා විලාසයෙහි අළුත් බවක් පෙණේතත් සිංහල වාක්යනරචනාක්ර්මයට හුරු නොවීම නිසා ම පුරාතනයන් මෙය අනුගමනය නො කළ බව සිතිය හැකිය. පුරාතනයන් ගුරුළුගෝමීන්ගේ ප්රිධාන කෘතිය වූ ධර්මතප්රුදීපිකාව කුඩාවරුන්ගේ අක්ෂයරාභ්යාාසය සඳහා කියවූ අතර අමාවතුරට ‘කාලිඬ්ගඑලුව’ ය යි සරදම් කළ බව ශ්රීය ඥනේශ්වර මාහිමියන් වහන්සේ

ix වරක් අප සමඟ වදාළහ. අමාවතුරට ‘කාලිඬ්ගඑලුව’ යන නම තබන්නට ඇත්තේ එහි සාමාන්යඑ සිංහල වාක්ය්රචන‍ා ක්රතමයට නුහුරු වාක්යම අධාක වීම හා එහි කර්තෘනවරයා කලිඟුරට උපන්කෙනෙකු වීමත් නිසා විය යුතුය. ගුරුළුගෝමි ආචාය්ය් ර්වුරයා කලිඟුරට උපන්නෙක් නම්, මහපැරකුම්බා කාලයෙහි විසූවක් නම්, කවීශ්වරපණ්ඩිත දෙවෙනි විජයබාහු රජුගේ දාඪ මිත්රනත්ව ය නිසා මෙරට පැමිණියෙකැයි සැලකිය හැකිය. දෙවෙනි විජයබාහු නාමයෙන් රජ වූයේ මහපැරකුම්බා රජුගේ බෑනනු කෙනෙක් වූ කීර්තිශ්රීුමෙඝ කුමාරයා ‍යි. එතුමා මහපැරකුම්බා රජු විසින් සිංහපුරයට යවා ගෙන්වූ බව ශිලා ලේඛනයෙක්හි සඳහන් වෙ යි. (ශි. සං. 2:- 111) සිංහපුරය වූයේ කලිඟුරටෙහි ය. මහපරකුම්බා රජතුමා මානාභරණ රජු මළ පසු කීර්තිශ්රී මේඝ කුමාරයා තමා වෙතට ගෙන්වා ශාස්රොශ් ද්ග්රාහණය සඳහා සිංහපුරයට යැවූ බව සැලකිය හැකි ය. ගුරුළුගෝමි ආචාය්ය්ාර්ව රයා එහි දී කීර්තිශ්රීසමේඝ කුමාරයා සමඟ ලක්දිවට පැමිණ සිංහලභාෂාව ඉගෙණ සිංහලයෙහි ද විශාරද පඬිවරයෙකු වූ බවත් සැලකිය හැකි ය. ඒ කාලයෙහි කළ අනික් ගද්යව ග්රවන්ථයන්හි නැති ඉතාමත් පැරණි සිංහලවචන රාශියක් ගුරුළුගෝමීන්ගේ පොත්වල පෙණීමත් ඒ ආචාය්ය්ිර්වෝරයා විදෙශයකින් පැමිණ සිංහල භාෂාව ඉගෙණ සිංහල ග්රයන්ථ සම්පාදනය කළ හෙයින් ම වූවකැ යි ශ්රීථඥනෙශ්වර මාහිමියන්ගේ හැඟීමකි. ගුරුළුගෝමීන් ගේ කාලයෙහි මේ රටෙහි පැවති සිරිත් විරිත් ආදිය හෝ ග්රැන්ථකර්තෘපහුගේ ශාස්ත්රහවිශාරදත්වරයට වැඩි තත්වයක් හෝ තේරුම් ගැණීමට ස්වල්ප වූ ද උපකාරයක් අමාවතුරෙන් හෝ ධර්මමප්රදදීපිකාවෙන් නො ලැබේ. එය ද ග්රරන්ථ කර්තෘඋහුගේ විදෙශිකභාවය දක්වන්නක් විය නො හැකිද?

ගුරුළුගෝමීක් හා මහායානධර්මමය ගුරුළුගෝමීන් ගේ අදහස් මහායානධර්මමයට නැමුනේ ය යි සමහරු සිතති. අපට නම් එබඳු තැනක් නො පෙණේ. අමාවතුරෙහි ගුරුළුගෝමීන්ගේ අදහස් ය යි දක්වන්නට කිසිවක් නැත. ධර්මීප්රයදීපිකාවෙහිද ඇත් නම් ඉතාමත් ස්වල්පයකි. ගුරුළුගෝමීන් මහායානිකයන්ගේ ග්රමන්වලින් ධර්ම ප්රමදීපිකාවට

x කරුණු ගත්බව ප ැහැදිලිය. ‘ශුැපාදයෝ’ යි ධර්මුප්රැදීපිකාවෙහි දක්වන ලද්දේ ජාතකමාලා නම් අතිශය මනොහර චම්පු කාව්යදය රචනා කළ ආය්ය්ාර්ශුතරයන්ගේ නාමය යි. එතුමා මහායානාකයෙකි.

ධර්මරප්රඑදීපිකාවෙහි (157 වැනි පිටුවෙහි) පෙණෙණ- “කියතො* මාරයිෂ්යාකෂි දුජිනාත් ගගනොපමාන්, මාරිතෙ ‍ෙක්රාාධවිනෙත තු මාරිතාසස්විශත්රගවා” යන ශ්ලෝකය බොධිචය්ය්රර්වාතාරයෙන් (5-12) ගන්නා ලද්ද්කි.‍‍ බොධිචය්ය්තර්ව්තාරයෙහි මුල පරිච්ඡෙදයන්හි ස්ථවිරවාදය හා නො ගැළපෙණ තැන් වඩා නැතත් අග කොටසෙහි උගන්වන ධර්මැය නම් බෙහෙවින්ම නො ගැළපේ. මෙසේ ගුරුළුගෝමිහු මහායානිකයන්ගේ ග්රේන්ථවලින් නොයෙක් දෙය ගත් නමුත් ස්ථවිරවාදයට විරුඬ කිසිවක් සිය ගත් වල‍ට ඇතුළු වන්නට ඉඩ නුදුන්හ. අනෙකක් තබා සංඥානාමයෙන් ද මහාවිහාරවාසීන්ගේ පොත්වලට විරුඩ ලෙස ම යොදන්ට හැම විට ම එතුමා සාවධානව වූ බව කිය හැකි ය. ඊට නිදසුන් වශයෙන් අමාවතුරෙහි පෙණෙණ ‘නන්දෙිපනන්දව,තිම්බරු’ යන නාම දැක්විය හැකි ය. ජාතකමාලා,බොධිචය්ය් ර්‍ාවතාර ආදි මහායානිකග්රින්ථ හා හවිෂ්යෙත්පුරාණාදිය ද කියවූ ගුරුළුගෝමි තුමා ‘අවදානකල්පලතා’ නම් අතිශය මනොහර බෞද්ධ සංස්කෘත මහාකාව්යනයට මුල් වූ මහායානග්රින්ථ නො කියවූයේ ය යි සිතන්නට කරුණක් නැත. අමාවතුරෙහි පෙණෙණ ධනපාල දමනය, නන්දෙනපනන්දහ දමනය, බිම්බිසාර රාජකථා, ශක්රනදමනය යන මේ කථා අවදාන කල්පලතායෙහි 28, 33, 44,78 යන පල්ලවයන්හි පෙණේ. පාලි පොත්වල පෙණෙණ ඒ කථාවන්හි නැති සමහර තොරතුරු එහි පෙණේ. ගුරුළුගෝමි ඇදුරුතුමානෝ ඒ මහායානික කථාවන් නුදුටු කෙනෙකු මෙන් හැම විට ම පාලිපොත් අනුගමනය කළහ. අවදානකල්පලතාවෙහි පෙණෙන පරිදි ‘නන්දෙ පන්දල’ යනු එක ම නාගරාජයෙක් නොවේ. ‘නන්දෙ, උපනන්දප’ නම් දෙදෙනෙකි. ගුරුළුගෝමිහූ ඒ බවක් නො කියා පාලිපොත්වල කියන පරිදි එක් නාගරාජයෙකු ලෙස ම දැක්වූහ. ‘නිම්බරු’ යන නම අවදානකල්පලතාවෙහි පෙණෙන්නේ ‘තුම්බරු’ යන ලෙසිනි. මහාභාරතයෙහි ද පෙණෙන්නේ එය ම ය. එහෙත් ගුරුළුගෝමි පාලිලොත් අනුව යමින් ‘තිම්බරු’ යි ම ලියූහ.‍ මේ කරුණුවලින් පෙණෙන්නේ ගුරුළුගෝමිහු කිසිවිටක මහායානික මතයන්ට අවනත නොවූ බවයි.

    * ‘කියන්තො’ යන්න ප්ර මාදදොෂයකි.

xi සිංහල සාහිත්යායට ආභරණ පුරාතනයන් කෙසේ සැලකුවත් ගුරුළුගෝමින්ගේ කෘති දෙක ම සිංහලසාහිත්ය යට මහාර්ඝ් ආභරණ දෙකකි. එයින් සිංහල භාෂාවට ලැබුනු-ලැබෙන මෙහෙය අපමණ ය. සිංහලභාෂාවෙහි ශබ්දකොෂය පාලි සංස්කෘත භාෂාවෙන්ගෙන් ම පොහොසත් වූ හෙයින් සිංහල වාක්යෙරචනාක්රතමය ද ඒ භාෂාවන්ට අනුගත වීම සුදුසු ය. එහෙයින් අමාවතුරෙහි පෙණෙන වාක්යය රචනා ක්රවමය අනුගමනය කිරීම වරදකැයි නො කියමූ.

අමාවතුරු ශුඬී අපේ භාෂාවට ද ලබා තිබුනු දුර්භාග්ය දශාව දැන් ක්ර මයෙන් අතුරුදහන් වී ගෙණ යයි. යළිත් සිංහල භාෂාවට වාරය පැමිණේ. ඒ සඳහා කළ යුතු එක් උපායක් නම් සිංහලසාහිත්යරයෙහි ඇති ශ්රෙයෂ්ඨ පුරාණ කෘති සියල්ල දොස් දුරු කරඔප දමා ප්ර කාශයෙහි තැබීමයි. පැරැණි පොත් වලට ලියනනන් ආදීන්ගෙන් ඇතුළු වී තිබෙන දොස් එක වරකින් දෙකකින් දුරු කළ නො හැකි ය. එසේ ම අනුන් විසින් සකස් කළ පොත් පැරණි පිටපත් ආදිය සමඟ නො සසඳා, යම්තමකින් වෙනස් කර මුද්රපණය කරවා ගන්නා අයගෙන් ද පුරාණ ග්රින්ථයන්ගෙන් බැබලීමට කරුණු සිදු නො වේ. මේ කරුණූවලට නිදසුනක් වශයෙන් අමාවතුරම දැක්විය හැකි ය. ලොකයෙහි සියලු ම දෙය ක්රැමයෙන් දියුණූ වන නමුත් අමාවතුරෙහි ශුද්ධිය නම් මේ තාක් එසේ වූ බවක් නො පෙ‍ණේ. අප මුල දී කියවූ අමාවතුර ශුද්ධ කරණ ලද්දේ එච්. ජයතිලක නම් මහතෙකු විසිනි. ඒ ශුද්ධියෙහි තත්ත්වණය කීමට දැන් අපි නො පොහොසත් වෙමු. ඒ පොත ද දැන් අප වෙත නැත. ඊට පසු අපේ අතට පැමිණ මේ තාක් තිබෙන්නේ රිචඩ් ද සිල්වා මහනාම පණ්ඩිතරත්න වික්ර මසිංහ මුදලිතුමා විසින් සංශොධනය කළ ග්ර්න්ථය යි. පුස්කොළ පිටපත්හි පෙණෙන බොහෝ විෂමපාඨයන් අධොලිපිවශයෙන් දක්වමින් කළ ඒ ශුඬිය යම් යම් අය විසින් සුලු වෙනස්කම් කරමින් ,කොටස් වශයෙන් වරින් වර මුද්ර්ණය කරවා ගන්නා ලදී. මහනාම මුදලි තුමා අතින් ශුද්ධ නොවූ තැන් සකස් කරන්ට කිසිකෙනෙක් නො සිතූහ. ඒ සංස්කරණයෙහි තවත් දොස් ඉතිරි ව තිබෙතැයි කිසිවෙකු සිතූ බවක් නො පෙණේ. එහි ප්රවථමභාගයට මුල පරිච්ඡෙද හතර එක්තරා ප‍ාඨශාලාචාය්ය්ාර්‍ මහතෙකු විසින් විවරණයක් ද සහිත කොට

xii මුද්ර්ණය කරවන ලදී. මහානමසංස්කරණයෙහි ඉතිරි ව තිබුනු දොෂස්ථාන එකක් වත් ශුද්ධ නොකරණ ලද්දේ මහානාම මුදලිතුමා විසින් ජප කළ ආරක්ෂාාමන්ත්ර යක් වූ ශ්රී ධර්මාුරාම මාහිමියන්ගේ නාමයට බිය වීමෙනැයි සිතමු. ග්රින්ථශො‍ධකයෙකු හා ග්ර න්ථකර්තෘරවරයෙකු ද වශයෙන් සුප්රරසිඬ වූ වියත් කෙනෙකුන් විසින් ඉතිරි භාග දෙක දෙවරකට මුද්ර‍ණය කරවා පරිච්ඡෙද කීපයකට විවරණයක්ද ලියන ලදී. ඔවුන්ගේ කෘතිවල ඇති තතු කීමට ඔවුන් ගුරුදෙවත්වයයෙහි ලා සලකන නර ලොව සමහරුන් නොයෙක් දෙනාට ආරාධනා කරණ නමුත් ඒ සඳහා යෙදීමට අපට නම් කාලයක් නොමැත්තේය එහෙත් ඒ ශුද්ධි සම්බන්ධද ව වචන කීපයක් වත් නො කීම අමාවතුර පරිශීලනය කරන්නන්ට පාඩුවකැයි හැ‍ඟෙන හෙයින් මඳ දෙයක් ම පවසමු. මහනාම සංස්කරණයෙහි ඉතිරි වූ අවශ්යමයෙන් ම ශුද්ධ විය යුතු තැනි සියල්ල ම මහත් පරිශ්රවමයෙන් කළැයි ඒ වියතුන් විසින් වර්ණසනා කරනු ලබන ඒ සංස්කරණයෙහි ද තිබේ. මහත් පරිශ්රමමයෙන් කර තිබෙන්නේ ගුරුළුගෝමීන් නොලියූ තැන්වල ද ‘ඇ’ යන්නක් යෙදීම, දැන් කෙබන්දෙකු විසින් වත් වෙනස දක්වා උච්චාරණය නො කට හැ කි ‘න,ණ’ යන ලකුණු දෙක හා ‘ල,ළ’ යන ලකුණූ දෙකත් ඔවුන්ගේ අදහස් පරිදි පෙරළීම, “රන් හා රිදී හා තඹ” යන්න වැනි තැන් වල අගටත් ‘හා’ යන්නක් එකතු කිරීම, “කරමිසිතා” යනායි සන්ධි වූ තැන්වල “කරමි යි සිතා” යන ලෙසින් සන්ධිනය බිඳීම ‘ලේබිත්ල,ගෙකක්,යවී’ යනාදි පැරණි වචනවලට ‘ලේඬිත්ත, ගෙයක්, යැවි’ යනාදි අළුත් රූප ගැන්වීම යන මේ ආදිය යි. ශුද්ධ නොකළ හොත් අර්ථයක් කිය නොහැකි, නැත හොත් විරුඬාර්ථ දෙන,ස්ථා’න සියල්ල ම ඒ සංස්කරණයෙහි ද ඉතිරි ව තිබේ. ඒ සංස්කරණය සඳහා පුස්කොළ පිටපත් වහල් කර නෙ‍ා ගත් බව, පුස්කොළපොත්හි නැති,මහනාම මුදලිතුමා විසින්ම එකතු කළ වචන, ඒ සංස්කරණයෙහි ද පෙණෙන හෙයින් ඔප්පු වේ.

11-18 පරිච්ඡෙිද ‍ මහනාම සංස්කරණයෙහි තුන්වැනි කාණ්ඩයට අයත් 11-18 වැනි පරිච්ඡෙද 1936 දි අප අතින්ද සකස් වී ප්රහකාශයට පැමිණියේය. පසුව එම කොටස අප විසින් ලියූ විවරණයක් ද පළ වී ය. ඒ කාය්ය්කර්‍‍ෙයහි අප යෙදුනේ මැලේරියාජීවරයෙන් දින පතා පීඩා විඳිමින් සිත කය දෙක ම ඉතාමත් දුර්වෙල ව සිටි අවස්ථාවක යි. එසේ වුව ද මහානාම මුදලිතුමා විසින් හෝ යථොක්ත වියතුන් විසින් හෝ ශුඬ නො කළ දොෂස්ථාන රාශියක් අප විසින් ශුද්ධ කරණ

xiii ලදී. ඊට පසු ව එම භාගය සම්බන්ධද සංස්කරණ තුණක්ම ප්රiකාශයට පැමිණි බව දනිමු. එයින් එකක මුද්රමණය අපේ සංස්කරණයෙහි මුද්රටණයට මත්තෙන් ආරම්භ කරණ ලද නමුත් ඊට මත්තෙන් අපේ සංස්කරණය ප්රෙකාශයට ගියේය. එවිට එය සංස්කරණය කළ පඬිවරයානන්ට ස්වකීය කෘතියෙහි දොස් තිබෙන බව පෙණුනු හෙයින් අපගේ කැමැත්ත ඇති ව ශුඬි පත්රපයකින් අපේ සංස්කරණය අනුව එය සකස් කරණ ලදී. දෙවැන්න යථොක්ත වියතානන්ගේ ම සංස්කරණයකි. එහි ඔවුන්ගේ ප්රඅථම සංස්කරණයෙහි නැති ශුඬි මහත් රාශියකි. ඒ සියල්ල මෙහි දැක්විය නො හැකිය. ඒ සියල්ල ඔවුන් විසින් අපේ පොතෙන් පැහැර ගතැ යි අපි නො කියමු. එහෙත් එයින් බොහෝ තැන් අපේ පොතේ පාඨයන් හා සම‍ාන ය; නැත් නම් ඉතාමත් කිට්ටු ය. එයින් සමහරක් අපේ පොතෙහි මිස පුස්කොළ පොතෙහි නම් නැත. තෙවැන්න නායක ස්ථවිරයන්වහන්සේ කෙ‍නෙකුන්ගේ නමින් ප්රෙකාශයට පැමිණි ගැටපදවිවරණයක් ද සහිත වූවකි. පොත ශුද්ධ කිඍීමට පැමිණි ගැටපදවිවරණ ලිවීමටත් අපේ පොත ම උපකාර වූ බව හැම විටම වාගේ පෙණෙන නමුත් අපේ පොත ගැණ සඳහන් නො කරණ ලද්දේ ස්වකසංඥවෙන් ගන්නා ලද හෙයිනැයි සිතමු. ඒ ගැණ අපේ විරෝධයක් නැත. අනික් අයෙකුට අපේ කෘතියක් පිටිවහල් වනු දැක්ම අපේ සන්තුෂ්ටියට කරුණකි. එහි පෙළ මුද්රදණය කරන්ට ආරම්භ කරණ ලද්දේ අපේ ගැටපද විවරණය ප්රමකාශ වන්ට මත්තෙනැයි සිතමු. එහෙයින් හ මහානාම සංස්කරණයෙහි පෙණෙන සමහර වචන පිළිබඳ රහස් නො දැන ගුරුළුගෝමින්ගේ චවන ය යි සලකා යොදා ගෙණ ගැටපද විවරණයෙහි ද නොගැළපෙණ දෙය කිය තිබෙන බව පෙණේ. එබඳු එක් තැනක් නම් මහානාම සංස්කරණයෙහි 215 වැනි පිටුවෙහි පෙණෙන “පෙරබත්කිසය නිමවා පසුබත්කිසය නො නිමි කළුවර පොහෝ දවස්” යන් පාඨයෙහි “කළුවර පොහෝ දවස් ” යන්න ය. මේ සඳහා අපේ පොතෙහි එන්නේ “ගුණූපොහෝ දවස් ” යන්න ය. මේ ‘ගුණු’ යන්න සඳහා ‘කළුවර’ යි යොදන ලද්දේ පුසකොළපොත්හි තිබෙන ‘පුණු’ යන්න ශුද්ධ කිරීමට අසමර්ථ වූ සංස්කාරකයන් විසින් ම ය යනු අපේ විවරණය ප්රරකාශ වන්ට මත්තෙන් යථෙ‍ාක්ත වියතානන්ට හෝ ඒ නායකස්ථවිරයන්ට තේරුම් ගැණීමට ක්රතමයක් නැති වී ය. එහෙයින් ම ඒ දෙදෙන ම ‘කළුවර’ යන්න යොදා ගත්හ. මේ සම්බන්ධ විවරණයක් ලියන නායකස්ථවිරයන්ගේ කල්පන‍ාව

xiv අවුල් වූ ලෙසක් ද පෙණේ. අපේ පොතෙහි 12 වැනි පරිච්ඡෙදයෙහි මුල ම පෙණෙන ‘වනලෑයෙන්’ යන්න තමාගේ පොතෙහි එසේ නො යො ද‍ා මහානාම සංස්කරණයෙහි පෙණෙන පරිදි ‘වැතලෑයෙන්’ යි යොද‍ාගත් නමුත් අපේ ගැටපදවිවරණයෙන් එහි වැරැද්ද තේරුම් ගත්පසු සිය ගැමපදවිවරණයෙහි දි එය ‘වනලෑයෙන්’ යි ශුද්ධ කරණ ඒ නායක ස්ථවිරයෝ අපේ ගැටපද විවරණයෙහි 58 වැනි පටුවෙහි ලියූ “අව්යික්තලෙඛකයන්ගෙන්” ‘ගුණු’ යන්න ‘පුණු, කුණු’ යන එක් ලෙසකට පෙ‍රළෙන්නට පහසු ය. මුද්රිසත පොත්හි එන ‘කළුවරපොහෝදවස්’ යන්න ‘ගුණූපොහෝ’ යන්න සාවද්යුයයි සිතූ...... ........ සංස්කරණයන් විසින්......... ...... කරණලද විපය්ය්.ර්ස.යකි” යන්න බලමින්ම “මේ ‘කාළපකබුපොස්ථදිවසෙ’ යන අටුවා පාඨය වෙනුවට ලියන ලද්දයි. මේ තැනට ‘ගුණුපෙහෝදවස්’ යනු නිදොස් ය යි සමහරු* කියත් නමුත් රුවන්මාලෙහි ‘පුණු,ගුණ’ යන දෙක ම දක්වා තිබෙන්නේ පුරපසළොස්වකට නම් වශයෙනි. එය කෙසේ වුවත් අමාවතුරු වාක්ය යන් පාළිවාක්ය්යන් අනුගමනය කොට තිබෙන අයුරු බලනවිට ‘කාළපකබුපොස්ථදිවස’ යන්න “කළුවරපොහෝදවස’ ය යි සිංහලට පෙරලූ බැව් නිගමනය කළ හැක” යනු ලියති. අලේ ගැටපදවිවරණය කියවූ සිහිය ඇති කාට වුවත් ‘කළුවරපෙහෝ’ යන්න සංස්කාරකයන්ගේම පෙරළුමක් බව වැටහෙනු එකාන්ත යි. ‘ගුණුපොහෝ’ යන්න බුත්සරණෙහි 80 වැනි අංශයෙහි ද යෙදුනු බව අමාවතුරු විවරණයෙහි දී අපි කීමු. බුත්සරණෙහි එක් ශිලාලිපියෙක්හි ‘ගුන්පොහොය’ යි යෙදින. රුවන්මලෙහි වූ භ්ර මයෙක හෙතුමින් ඇතැම්හු මීට ‘පුරපසළොස්වක’ යන අර්ථය දක්වති” යි ද අපි කීමු. නායකස්ථවිරයන් රුවන්මලෙහි එල්ලෙන්නේ මේ බුත්සරණ විවරණ‍පාඨය නුදුටු නිසා ද? ජාතක අටුවාව ඉගෙණ ගන්නා බාලයෝ ද මේ වචනය කළුවරපොහොය සඳහා පැරණියන් යෙදූ බව දනිති. මුද්රි්ත ජාතක අටුවාගැටපයෙහි 42 වැනි පිටුවෙහි 4 වැනි පෙළෙහි ද 93 පිටුවෙහි 15 පෙළෙහිද මෙය පෙණේ. ධර්මයකථිකයෝ විශුද්ධිමාගිසන්නය කියවති. එහි මග්ගාමග්ගඤණදස්සනවිසුද්ධිනිද්දෙසයෙහි (7 භාගය, 309 පිටුව) ‘කා‍ලපක්බුපොස්ථො’ යන්නට අර්ථ කීමට යෙදුනේ මේ ‘ගුණුපොහෝදවස්’’ යන්න යි. තවත් නොයෙක් තන්හි මේ වචනය මේ අර්ථයෙහි යෙදී තිබේ. මේ සම්බන්ධගව අප විසින් ලියූ විවරණ‍යත් 1947 අධ්යාවපනප්ර වෘත්ති සඟරාවේ පළ වි ය. මෙය ‘ගුනු’ යිද සමහර තන්හි පෙණේ.

    *  මෙහි “සමහරු” යි කීයේ අප උදෙසාය. අන් කිසිවක් මෙහි             හෝ අන් තැනෙක මේ ‘ගුණු’ යන්න ගැණ මීට පෙර කිසිවක් නො ලී ය.  
         

xv ඒ නායක ස්ථවිරයන් ස්වකසංඥව මුල් කොටම අපේ සංස්කරණයන් හා ගැටපදවිවරණය ද ගන්ට නොගොස් ඒ අවස්ථාවෙහි ඒ සම්බන්ධද අපේ කැමැත්ත ද විචාරණ ලද නම්, අපෙන් අත හැරුණු, ශුද්ධ කළ යුතු තැන් හා අපේ ගැටපදවිවරණයෙහි වරදවා අර්ථ කී තැන් ද ඉතා සතුටින් පෙන්වා දෙන්න‍ට හැකිව තිබුනි. ඊට ඉඩ නො ලැබීම සැබැවින් ම අපේ බලවත් ශොකයට කාරණ‍යකි. ආලවකදමනයෙහි “අප බුදුන් පිණිස තෝ කියබර” යන්නට අප ලියූ “අප බුදුන් සඳහා තෝ (කියද්භාරද?) මොන බරක් ද?” යන්න අපට වැරදුන තැනකි. ඒ නායක ස්ථවිරයෝ ද ඒ පාඨයට “අප බුදුන්ට තෝ මොන වරක් ද?” යනු ලියති ‘කියබර’ යන්නෙහි නිවැරදි තේරුම “මොල්ලි බර ඇති” යනු යි. මොල්ලියට ‘කිය’ යනු යෙදේ. ‘කියබර’ යන්න ‘උසබරජ’ යන්නෙහි විශෙෂණයකි. එය “වලක්කකුධමහාඋසභ” යි පාලියෙහි ද යෙදුනේ ය. “අයකැමි, බචාරී මැරියටි ව, ගිම්කලැ පිරි සිහිල්සෙවන” යනාදි පාඨ අපෙන් ශුද්ධ නුවූ තැන්වලින් කීපයකි. ඒ තැන්හි ශුද්ධපාඨ මේ පොතෙහි 11712 , 12013 , 1224 යන පිටුවල පෙණේ. අපේ පළමු සංස්කරණයෙහි ‘අයකැමි’ යි ‍යෙදුනු පාඨය මහානාම සංස්කරණයෙහි “අයක්කැමි’ යි ද බොහෝ පුස්කොළ පොත්හි ‘අරක්කැමි’ යි ද පෙණේ. ඒ එක් පාඨයක්වත් නො ගැළපේ. අපට පසු ව ලැබුනු එක් පුස්කොළ පොතෙක්හි එය ‘අක්කැමි’ යි පෙණේ. යොග්යො වචනය එය ම ය. එය ‘අගඝකම්මික’ යන වචනයෙන් එන්නකි. ලියන්න්ගේ වැරැද්දෙන් වෙනස් වූ මේ වචනය සිංහල මහාශබ්දකොෂයෙන්ද බැහැර විය. එය ශබ්දකොෂ කර්තෘ න්ගේ වරදක් නො වේ. ‘ගිම්කල පිරිසිහිල් සෙවන’ යන්නෙන් ‘ඡායං ඝම්මාභත්තෙතාව’ යන ගාථාපාදයාගේ අර්ථය නො ලැබෙන හෙයින් ද,’පිරි’ යන්න ‘සෙවන’ යන්නෙහි විශෙෂණයකැයි සැලකුවත් නිරර්ථක හෙයින් ද ‘ගිමින් කලකිරි සිහිල්සෙවන’යි වෙනස් කෙළෙමු. ‘කලකිරි’ යන්න ‘කලකුරු’ දයින් සිද්ධ වන කෘදන්ත පදයකි. ‘මගියක්හු’ යන්න වෙසෙසන්නකි. ‘ගිමින් කළකුළු’ යි ධර්මරප්රමදීපිකාවෙහි කාලිඬ්බොධිජාතකයෙහි ද එයි. මෙසේ සකස් කළ යුතු තවත් තැන් අපේ සංස්කරණයෙහි ද තිබුනු නමුත්, එය පිටපත් කොට අපගේ ශුඬි හා වෙනස් කිරීම් ද තමන්ගේ ලෙස ම දක්වා මුද්රපණය කරවූ කාට වත් ඒ එක්තැනක් වත් නො පෙණින. අපගේ ශුද්ධි ගැණ අපි මසුරු

xvi නො වෙමු. එහෙත් කිසි ම වෙහෙසක් නො දරා පරීක්ෂාවක් නො කොට අනුන්ගේ සංස්කරණ පැහැර ගන්නට ඉඩ දීම ශාස්ත්‍ර පරිහාණියට හෙතුවක් හෙයින් අපගේ සංස්කරණ පැහැර ගැණීම සම්පූර්ණියෙන් ම තහනම් කරමු. මේ අමාවතුර සකස් කෙළේ අපගේ ශිෂ්යනයෙකු වූ පෙමසිරි අභයවික්රසම (D I M & S) වෙදමහතාගේ ඉල්ලීම නිසා ය. මුද්රකණය කරවූයේ ද ඔහු විසිනි. එහෙයින් හේ සංස්කරණහි සම්පූර්ණ‍ අයිතිය ඔහුට ම පවරමු. ඔහුගෙන් අවසර නැති ව මේ සංස් කරණයට අයත් කිසිවක් පැහැර ගැන්ම නීතිවිරෝධ බව හා දඬුවම් විඳීමට හෙතු වියි හැකි බවත් කියමු. අපේ පුරාතන ග්රමන්ථසංස්කරණයන්හි සමහර තැන පැරණි පුස්කොළ පිටපත්හි නැති වචන ද යෙදෙන බව අනුන්ගේ සංස්කරණ පැහැර ගන්නා‍ අයගේ ආරක්ෂාව සඳහා මෙහි සඳහන් කරමු. මෙසේ කියන්නේ බුත්සරණ සංස්කරණය පැහැර ගත් දෙදෙනෙකුන් අප් විසින් ම ලියූ “බුදුන් වහන්සේ කෙරෙහි භක්තියෙන් යුක්ත වූ භද්දිය නම් මහතෙරුන් වහන්සේ ” යනාදි පාඨ පවා පැරණි ය යි සලකා ගත් බව පෙණෙන ‍ හෙයිනි. මෙ බඳු පැරණි පොත් එක වරකින් සම්පූර්ණි ශුද්ධියට නො පැමිණවිය හැකි ය. මේ වර අපට නො පෙණුනු දොස් ම ලඟ වාරයහි දී පෙණිය හැකිය. නැත් නම් අන්යනයන්ට පෙණිය හැකි ය. එබඳු තැන් දක්නා පින්වතුන් එය අප වෙත දන්වතොත් මේ පොතෙහි ශුද්ධියයට මහත් උපකාරටයකි. එසේ දන්වන පින්වතුන්ගේ නම් ද මී ලඟ සංස්කරණයේ දී ප්ර කාශ කරමු. සිය මහලු කල්හි පවා ඉතැන්වීමෙහි යෙ‍දෙමින් ම ග්ර න්ථ සම්පාදනයෙහි ද අනලස් ව යෙදුනු, ග්ර න්ථසම්පාදනය කරන්න්හට හැම විට ම අනුබල ම දුන් හික්කඩුවේ ශ්රී් සුමඬ්ගල මාහිමියන් වහන්සේගේ ශ්රීන නාමයට මේ සංස්කරණය පිළිගන්වමු. මේ පොතෙහි ශොධ්යිපත්රල කියවා දීමෙන් වැලිවිටියේ පෙමරතන ස්ථවිරයන් වහනන්සේ ද වේරගොඩ පණ්ඩිත අමරමෝලී ස්ථවිරයන් හා ගලගම පණ්ඩිත සරණංඬකර ස්ථවිරයන්නම් ද අපට උපකාර වූ බව ප්රීරතියෙන් සඳහන් කරමු. මෙහි අග පෙණෙන උපග්රඋන්ථයෙහි ජාතකනාමානු-ක්රිමණිකාදිය දක්වන ලදී.

වැලිවිටියේ සොරත ස්ථවිර 1948 ජනවාරි 20 වන දින දී ය.

අමාවතුර

නමො තස්ස භගවතො අරහතො සම්මා සම්බුඬ්ස්ස.

1 පරිච්ඡෙද‍ය

දුර්දාන්ත දමනය[සංස්කරණය කරන්න]

“ඉතිපි සො භගවා අරහජ සම්මාසම්බුධො විජ්ඡාචරණ සම්පන්නො සුගතො ලොකවිදු අනුත්තරො පුරිසදම්ම සාරථී සත්ථා් දෙව මනුස්ස‍ානං බුධො භගවා” යනු විස්තර කරත්, බුදුගුණ අනන්ත වන බැවින් නවගුණ හැම කියත් නොපිළිවනින් එහි “ පුරිසදම්මසාරථි’ යන පදය ගෙණැ. අප බුදුන් පැරුම් පුරා බුදු වැ දෙව්රම්වෙහෙර පිළිගෙණැ එහි වෙසෙසින්, තුන්ලොවහි සැරිසරූ1 විෂමපුරෂයන් දමා අමාමහ නිවන් පැමිණවූ සේ නොවියත්2 හුදිජනන් සඳහා සිය බසින් මා විසින් සැබෙවින් දක්වනු3 ලැබේ.

අප බුදුහු4 අතීතයෙහි සාරාසඬ්ඛ්යි කප්සුවහස් මතුයෙහි සුමෙධ නම් මහ තවුසෙක් වැ දිවකුරු බුදන් හමු වැ අතට පත් නිවන් පියා මහ කුළුණින් ගොරඬිරම් සසරා වැද පැරුම් පුරා පඤ්චායුධ5 ජාතක, පුතනුජාතකාදියැ බිහිසුණූ දරුණූ වන7 රක්සන් ධම්දෙස්නෙන් දමා පන්සිලැ පිහිටවමින්; දෙවධම්ම් ජාතක, තයොධම්මජාතකාදියැ දියරක්සන් දමා සුගිමොක්මඟට පමුණුවමින්; මහාසුතසොමජාතක, ජ‍යද්දිජාතකාදියැ මිනීමස් කන නරයකුන් දමා රජයෙහි පැවිජියෙහි 8 පිහිටවමින්; බ සුවණ්ණමිගජාතක, මහාමොරජාතකාදියැ තමන් බැදූ වැද්දන් දමා ලොවී ලොවුතුරාසැපත් වළඳවමින්; ඉල්ලීසජාතක, සුධාභොජන ජාතකාදියැ පාණාතිපාතයෙහි දොස් දක්වමින්: තුන්වන සීලවිමංසජාතක. පස්වන සීලවිමංස ජාතකදියැ අදත්තාදානයෙහි දොස් දක්වමින්; ලොභකුම්භි ජාතක, මහානාරදකස්ස්පජාතකාදියැ පරදාර - සමාගමයෙහි දොස් දක්වමින්; චෙතියජාතක; කක්කාරු10 ජාතකාදියැ. මෘෂවාදයෙහි දොස් දක්වමින්; කුම්භජාතක; භද්රාඝටිකජාතකාදියැ සුරාපානයෙහි දොස් දක්වමින් චණ්ණ11 රොභජාතක; සන්ධි භෙදජාතකාදියැ පිශුනවචනයෙහි දොස් දක්වමින්;

1 සැරිසර    2 නො වීත්.  3.  මු. දකවන   4 බුදුන්   5 සසරව  6 මු.පඤ්චායුධ    7 මෙ වන 8. පැවිජු. පැවිජුයෙහි. 9. වොනසාඛ ‘වෙනසාඛ’ -  හලාක්ෂෙරජාතකාත්වින කථා. 10 මු. තක්කාර. 11 වපණ්ණ

2 අමාවතුර

නන්දිවිසාලජාතක, සුජාතජාතකාදියැ පරුෂවචන යෙහි දොස් දක්වමින්; තිත්තිරජජාතක; අකාලරාචාරාජතකාදියැ සම්ප්රදලාපයෙහි1 දොස් දක්වමින්; දුරාජානජාතක, ඉන්ද්රිබය ජාතකාදියැ සතුන් සතන්හි දිලිහී2 ගිය රාගිනි නිවමින්; එකබණ්ණජාතක. තිලමුට්ඨි ජාතකාදියැ නෝගිනි නිවමින්: මාතඩ්ගජාතක, මහාබොධිජාතකදියැ මිසදිට්ග බිඳැ සතුන් සමදිට්හ‍ෙයහි පිහිටවමින්; සෙත කෙතුජාතක; උද්දාල ජාතකයැ කොහොන්පිළිවෙත්හි දොස් දක්වමින්; පාරාපතජාතක, රුචිරජාතකාදියැ යාච්ඤා‍යෙහි දොස් දක්වමින්; ගිජ්ඣජාතක, චතුද්වාරකජාතකදි‍යැ දුවචස්හි දොස් දක්වමින්; සාලිත්තජාතක, කොකාලිතජාතකාදියැ අතිමුඛරතායෙහි දොස් දක්වමින්: මහිලාමුඛජාතක, මනොජජාතකාදියැ විපක්ෂදසෙවාසයෙහිදොස් දක්වමින්: හිමසෙන ජාතක, කටාහජාතකාදියැ විකන්ථදනයෙහි4 දොස් දක්වමින්; සුවණ්ණහංසජාතක, මහාණිජජාතකාදියැ අති‍ලොභයෙහි දොස් දක්වමින්; කූට වාණිජාතක, මච්ඡුද්දාන5 ජාතකාදිය කූටව්යිවහාරයෙහි දොස් දක්වමින්; ලාභන්තරායකරණයෙහි දොස් දක්වමින්; ලාභොත්පාදනයෙහි හා ලාභාන්තරායකරණයෙහි දොස් දක්වමින්; මකසජාතක, රොහිණීජාතකාදියැ බාලගායෙහි දොස් දක්වමින්; සඤ්ජීවක6 ජාතක, ගොඩ්ජාතකාදියැ අශිෂ්ටසෙවායෙහි7 දොස් දක්වමින්: වරණජාතක, ගජකුම්භජාතකාදියැ අල්සතායෙහි දොස දක්වමින්; දඩිවාහන ජාතක, සීලානිසංසජාතකාදියැ අසත්සමාගමයෙහි දොස් දක්වමින් සත්සමාගමයෙහි අනුසස් දක්වමින්; අලීනචිත්ත ජාතක, පදමාණවජාතකාදියැ ඩැමිව වැ8 රජ කෙරෙමින් උරඟජාතක, පදමාණවජාතකාදියැ නාගුරුළුමුළු රක්මින්; බරපත්තජාතක; ද්දදභජාතකාදියැ ගිනිවැදැ මියන රජු නුදු, මුහුදු වැදමියන සිවුපාවනුදු වළක්වමින්; ඵුසජාතක, මූසික ජාතකාදියැ රජනට වන අනාගත භය වළක්වමින්: රාජොවාදජාතක; අනෙක් රාජොවාද ජාතක‍ාදියැ රාජ්යාදනුශාසනායෙන් සත්නට සෙත් කෙරෙමින්; සමාසාරජාතක, බන්ධෙනමොක්ඛ ජාතක‍ාදියැ බන්ධානගතසත්වයන් බන්ධෙනයෙන් මුදමින්; කච්ඡප ජාතක, ජවනසකුණජාතකදියැ දුඃඛීතසත්ව්යන් සුඛිතකෙරෙමින්; මහාසුපිනජාතක,අට්ඨස්ද්ද ජාතකදියැ සශොකසත්වියන් නිශ්ශොක කෙරෙමින්; දසණ්ණකජාතක, කාමජාතකාදියැ සරොගසත්වියන් නීරොග කෙ‍ෙරමින්; කුසජාතක, භොජාජානීය

         1. විප්ර‍ල‍ාපයෙහි.         2. මු. දිලිනැඟි.        3.  නංපිකඨ.    4. විකනීනයෙහි.   5. මච්ඡදාන.        6.සවච්ච.  7.අනිෂ්ටවාස(න‍ා)යෙහි.     8. ධමිටු වැ.
  
                                   

දුර්දාන්ත දමනය 8

ජාතකාදියැ තමන් ගෙණැ දුන් රුපුරජුනට අභය දෙවමින්: ගුණජාතක, කුරුඬ්මිග ජාතකා දීයැ උප කාරයනට ප්රජත්යු පකාර කෙරෙමින්; මහා අස්සරොභ ජාතක, පලාස ජාතකාදියැ මඳ උපකාරයෙක්හි පැහැද සත්නට අධිරාජ්ය දෙමින්; මහානිධාන පාමින්; වට්ටකජාතක, මච්ඡජාතකාදියැ ගින්නෙන් නස්නා සත්නට ලැව්ගිනි නිවමින්, මහවැසි වස්වමින්; අසදිසජාතක, මහාඋම්මග්ග ජාතකාදියැ යමෙක්හු වෙරින් ලේ නො සොල්වා කැටක් ගෙණැ ලුහුබඳනා කපුටුසෙනඟක් සෙයින් හියක් ගෙණැ ලුහුබඳනා වඳුරුසෙනඟක් සෙයින් රුපුර‍ජසෙනඟ, බදු වූ දවස් බුන් මර සෙනඟ සෙඬන්, බිඳැ ලුහුබැඳ පියා සත්නට සෙත් කෙරෙමින්; මාතුපොසකජාතක, සාලිකෙදාරජාතක, සොණනන්දාජාතකාදියැ සතුන් මවුවටන් පියවටන්ධැමිහි පිහිටවමින්; සොමදත්ත ජාතක, මට්ටකුණ්ඩලීජාතකාදියැ දිලී නැගි පුත්ර්ශොක නිවමින්; සුජාත ජාතක, තක්කළජාතකාදියැ පිතෘශොක සන්සිඳුවමින්; මතරොදන ජාතක, උරගජාතකදීයැ සැනගැති 1 මල්බෑයනුදු උරෙහිදා දරුවනුදු මළ කලැ දොම්නස් නො කෙරෙමින්; අනනුසොචි‍යජාතක, දසරථ ජාතකාදියැ මළානට වලප්නා සතුන් සධම්දෙස්නෙන් අසවසමින්; තින්දළකජාතක, ගාමණීචණ්ජාතකාදියැ පැන විසජමින්; සුසීමජාතක, ද්දදර ජාතකදි යැ ලදරුවක් වැ එක රැයෙකින් ත්රිගවෙද නිමවා ගෙණැ “‍තොප අතසවැසනට මෙසේ කීය” යි ආචාය්ය්ෙර්හිට වෙද සෝඩා1 දෙවමින්, වටුවක් වැ ගල්මුදුනෙන් බස්නා හොයක් සේ පන්සියයක් දෙනාහට ත්රි වෙදප්ර තිපාදනා කෙරමින්; සම්භව ජාතක, සත්තුහස්ත්රා‍2 ජාතකාදියැ පැන විසජනෙන් සතුන් සොම්නස් මහවිල්හි ගලා සනහමින්; පරොසහස්සජාතක, සිරිකාළකණ්ණිජාතකාදියැ නුනණැතියටද් ලෝවැඩ පසස්නානටද් සංග්රතහ කෙරෙමින්; සාධීනජාතක, නිමිජාතකදියැ විජයත් රථ අරා දෙව්ලෝ ගොස් දෙවියන් තුස්වමීන්; සිගාල ජාතක, චුල්ලපපලොභනජාතකාදියැ ඡන්දතරාගයෙහි දොස් දක්වමින් තත්කජාතක, නිළීනජාතකාදියැ ස්ත්රීගලීලාවලොකනයෙහි දොස් දක්වමින්; මුදුලක්ඛණජාතක, සඬ්කප්පජාතකා දියැ ශුභවශයෙන් බැලීමෙන් දොස් දක්වමින්; ආසඬ්කජාතක, උම්මදන්තිජාතකාදියැ ස්ත්රිසරූපදර්ශිනයෙහි දොස් දක්වමින්: මොරජාතක, කක්කට4 ජාතකාදි‍යැස්ත්රිආශබ්දයෙහිදොස් දක්වමින් පුප්ඵරත්තජාතකා අලම්බුසාජාතකාදියැ ස්ත්රීය ශරීරස්පර්ශායෙහි දෙ‍ාස් දක්වමින; කණවෙරජාතක, අට්ඨානජාතකාදියැ ස්ත්රී‍ සංසර්ග්යෙහි දොස් දක්වමින්; කුමමාසපිණ්ඩජාතක, ගංගාමාලජාතකදීයැ තමන් දොස් දක්වමින්; තමන් අනන්නතරජන්මයෙහි එක්දවසක් දුන් දනින් හා එක්රැයක්

 1. මු. සිනෙහැකි.    2. මු. යොදා‍    3. සත්තුහත්ත. 4. කටක 
     

4 අමාවතුර

රැකි සිලින්රජසපු ලද 1 පරිදි කියා සතුන් දන්සිල්හි2 පිහිටවමින් ආදිත්තජාතක, දසබ්‍රාහ්මණජාතකාදියැ විශෙෂදානදෙවමින්; කුම්භකාරජාතක, භික්ඛාපරම්පරජාතකාදැයැ පසේ බුදුන් පුදමින්; සංඛජාතක, මහාජනජාතකාදියැ සත්දවසක් නිරාහාර වැ මහමුහුදු පිහිනන කලුදු දිවබොජුන් පිළිඛෙව් කොට පෙහෙවස් මැ රකිමින්; ගතෙලපත්තජාතක, සම්ඬි ජාතකාදියැ දිව්යාරූප ඉන්ද්රිකයැ තවුස් පැවිදිවැ පන්සිල්මාත්රසයක්3 රක්නා කලැ පවා බලවත් අපිස්සෙතොස්බවට පැමිණෙමින්; කාකජාතක, භද්‍රසාලජාතකාදියැ ලෝවැඩ කෙ‍රෙමින්; දුමේමඩජාතක, අයකූටජාතකාදියැ ලෝවැඩ කෙරෙමින්; ධජවිභෙඨනජාතක, මහාකණ්ජාතකාදියැ සසුන්වැඩ කෙරෙමින්; නිග්රොාධමිගජාතක, නන්දිමිග ජාතකාදියැ සඩම් දෙස්නෙන් දරුණු රජුන් දමා හැම සත්නට අභයදාන දෙමින්; ඝරහඬ්ගජාතක, සංකිච්චජාතකාදියැ තමන් පොළොව පළා පෑඩ නරක දැකැ වෙවුලන සතුන් තදන්න්ඨානයෙන් අස්වසමින්; ජවන හංසජාතක, ‘ වලාහකඅස්සජාතකදීයැ මරණමුවපත් හසන් යක් 4 මුවපත් මිනිසුන් පියා‍යෙන් පිටින් තරවමින්; සච්චංකිජාතක, චුල්ලපදුමංජාතකදියැ දියෙන් යනුවෙන් ජලදුගීයෙන් නඟමින්; සරඬ්මිගජාතක,මහාකපිජාතකාදියැ නරාවළ හුනුවන් නරකප්ර;පාතයෙන් උඩරමින්5සරගමිගජාතක, මහාකපි ජාතක සුප්පාරජාතකාදායැ මරණමුව පත් වඳුරන් වළබමුව පත් වෙණෙදන් ගඟැ6 මුහුදැ පරතෙරට පමුණු වමින්; අබ්ගන්න්රජාතක, ලොමසස්සපජාතකාදියැ උග්රවතපසින් ශක්රනභවන කම්පිත කෙරෙමින්; අකීත්තිජාතක, හිසජාතකාදියැ ගිහිසපුව උරසක්මල් සේ දැක තපොවන එළෙබෙමින්; මඛාදෙව ජාතක,සය්ග7 ජාතකාදියැ පඤ්චකාමගුණ විෂමිශ්රි අමෙධ්ය, සේ ගරහමින්; සොමනස්සජාතක, සුසීමජාතකාදියැ වලප්නා නෑයන් යමපලුන්සේ පියා‍ තව8 වල් නික්මෙමින්; සොණජාතක, දරිමුඛජාතකාදියැ ගැව්ගිනිගත් වනගහනයෙකින් නික්මෙන ඇතක්හු සෙයින් රජසපුව පියා නික්මෙමින්; උදඤ්චනීජාතක, වීත්තසමභූත ජාතකාදියැ කාමපඬ්කයෙහි ගැලී ගිය සතුන් නඟා පැවිජිතලයෙහි විහිටවමිවන්; චන්ද කින්නරජාතක, සාමජාතක‍ාදියැ තමන් මියන සේ විඳි රදුන් කෙරෙහි දොම්නස් නො කෙරෙමින්; ඛන්ති9 වාදජාතක, චුලධම්මපාලජාතකාදියැ තුමන් කටුමතිගායෙන් සප්පා10 අත්පාද් කන්නාසාද් කප්පා පාවිළුඹින්11 කඩුසිළින් ඇන මරණ රජුන් කල්යහළුවන් සේ දක්වමින්; මහාසීලව ජාතක, එකරාජ

1. සපුව      2.දන්සිල්    3.මාත්රාිවක්      4. මු. බිහිසුණුයක්           5. මු. උඩරවමින්.    6. මු. ගෙන    7. හංස, විසය්හ-ඇතැම්     8. තමා        9.මු. මහාඛන්ති   10. මු. සප්වා සපා- ඇතැම්. 11. විළුඹින්.

ස්වසසන්තාන දමනය 5

ජාතකතාදියැ ඇමතිමඬුලු ඇතොවුරු කොටාර දහස් පැහැර ගෙණැ තමන් සොහොන්වළැ සිගල්බත් කොට ගැලු , දොරතුරෙහි එල්වූ රදුන් ප්රි යපුතුන් සේ දක්වමින්; ඛදිරඬ්ගාරජාතක, සසජාතකාදියැ දන් දෙනු සඳහා දිලියෙන ගිනිමැදට පුල්පියුම්විලට සේ වදිමින්; සීලවජාතක, ඡද්දන්තරජාතක‍ාදියැ තමන්ට වඩ කළ වැද්දන්ට සිය අතින් සරස් විහිදිනා දළ කඩා දෙමින්; භුරිදන්තජාතක, සඬ්ඛපාල ජාතක චම්පෙය්යදජාතකදියැ තණපතක් සේ දිවි පියා පොළොව පෙරළෙන්නාක් සෙයින් සිල් පොපියවමින්; වෙලාමජාතක, මන්ධානතු ජාතකදියැ සත්නට රුවන්වහරේ වස්වමින්; කුරුධම්මජාතක, සිවිජාතක, විසස්හ ජාතක, වෙස්සන්තරජාතකදියැ දන්වහරේ වස්වමින්; මහෞෂධපණ්ඩිත කල්හි විධුරපණ්ඩිත කල්හි, සෙනකපණ්ඩිත කල්හි, කෙවිලිරජ කල්හි , හස්රජ කල්හි, ගිරාසෙනවි කල්හි, සුවන්මොනර කල්හි, රුරුමුව කල්හි, කුකුරු කල්හි, සුපත් කපුටු කල්හි, තණ්ඩිලහුරු කල්හි, සත්ත්ට දහම්වහරේ වස්වමින්; කුද්දාල සමාගමයෙහි, හත්ථිලපාල සමාලගමයෙහි, ජොතිපාල සමාගමයෙහි, අයොඝර සමාගමයෙහි, චූලසුතසොම සමාගමයෙහි, මුගපක්ඛ සමාගමයෙහි සතුන් ශීලාදීගුණයෙහි පිහිටවමින්; මෙසේ තමන් බෝසත්කල්හි මැ පුරිසධම්මසාරථී වන බැවින් නොඑක් දැකෙළසුවහස්හි දුර්දාන්ත සත්වමයන් දමා ශීලසමාධිප්රහඥා ල්ෂ්හස්ණ ගුණධර්මගයන් පිරිපසමින්1 සත්කෘත්‍ා්රභ්යාලස2 නෛරන්තරා3 දීර්ඝකාලාභ්යා ස විසින් බොහිසම්භාර ධර්ම‍යන් මුහුකුරැවමින්, දැමි දමනු සඳහා සවන්ඤණ ගඬ් ගන්වාගෙණැ විසතුරු අත් බැවින් සැවැ තුසීතපුරයෙහි උපන්හු.

දුර්දාන්තදමන නම් පළමුවන පරිච්ඡෙද‍ය නිමි.

2. වන පරිච්ඡෙදය

ස්වසන්තාන දමනය[සංස්කරණය කරන්න]

මෙසේ ඔවුන් තුසීතපුරෙහි ඉපිදැ සත්පණස්කෙළසැට-ලක්ෂයක් අවුරුදු දෙව්සපු වළඳා වැඩවසන කල්හි දසදහසක් ලෝඩාහි දෙව් බඹුහු පූර්වපනිමිත්ත දැක එක් සක්වළෙකැ මුළු දී “බුදු වනමහනෙක් කොහි වෙයි හො?” යි බලනුවෝ අප මහබෝසතානන් දැකැ තුසීපුරයට ගොස් වැඳැ මුදුනෙහි ඇදිලි බැඳැ “බුදු වන්නට කලැ”යි ආරාධනා කළහ. එකල්හි මහබෝසතානෝ පඤ්චමහා විලොකනාවලොකනය කොට බුද වන්නට‍ කල්බව් දැනැ දෙව් පිරිස් පිරිවරා නඳුන් උයන මැද තුසීපුරෙන් සැවැ දඹදිවැ මැදුම්පියෙසැ කිඹුල්වත්නුවරැ ධකාස්කුලඅබරණ සුදොවුන් වමහරජහු පිණිසැ මහාමායා දෙවුරැජිනි කුස පිළිසිඳ ගත්හු.

1. මු. ධමර්යෙදන් පිරියොස්මින්.  2.  මු. සාත්ත්යාඋභ්යාදස, සතකන්යාිහාස ඇතැම්. 3. මු. නෛරත්තය්ය් ර්‍ා.

මහාමායාදෙවි ඇසළපුණූපොහොයට සත්දවසක් ඇති කල පටන් ගෙණැ දොව්නුවරක් සෙයින් සදනලද කිඹුල්වත් පුරෙහි දෙව්පිරිස් බඳු මහපිරිස් පිරිවරා සැණ කෙළැ පොහෝ දවස් ගඳ දියෙන් නහා මල් ගඳවාලෙවුන් ගෙණැ සවබරණින් සැදි සතර ලක්ෂහයක් ධන විසඳා මහදන් දී වරභොජන වළඳා පෙහෙ වැ දිවවිමන් පරයන සිරියහන්ගබට1 වැදැ සිරියහන් මතුයෙහි හෙවැ නිදන්නට වන්නී මේ බඳු ස්වප්නයක් දුටු. කීයේ යැ2? යත්:- සතරවරම්මහරජහු අවුදු ඇය යහනින් මු නඟා ගෙණ හිමවත් පියෙසට ඇරැ සැටයොදුන් රක්2 ගල්තෙලෙහි පිහිටි සත් යොදුන් මහසල්රුකක් යට බහා තබා එකත්පස් වැ සිටියෝ. එකල්හි ඔවුන්ගේ දෙව්හි අවුදු දෙවිය අනුතත් දහතළට ඇරැ මිනිස්මල හරණා සඳහා නහවා දිවපිළි හඳවා දිවගඳවිලෙවුන් ගන්වා දිවමල් පළඳවා එයට නුදුරු තන්හි එක් රිදීපවියෙක් ඇති. එහි ඇතුළැ4 රන්විමනෙක් ඇති-එවිමන්හි පැදුම්දසට හිස ලා දිවයහනක් පන්වා ඒ යහන්හි වඩාහෙවූහු5. එකල්හි අප මහබෝසතාණෝ සරාවලා6ගබක් සෙයින් සුදු ඇත් සෙක් දක්වා,- එයට නුදුරුතන්හි එක් රන්ගලෙක් ඇති- එගල්හි සැරැ එයින් බැස රිදීපව්වට නැඟී උතුරු දිසායෙන් අවුදු රිදීදමක් බඳු අතින් සුදුපියුමක් ගෙණැ කිලැ රන්විමනට වැදෑ මෑණියන් හොත් යහන තුනයලයක් පැදකුණූ කොට දකුණූ ඇළයෙන් කුසට වන්නවුන් වැනි වූහ. මෙසේ ඇසළ පුණුපොහොයැ උග්රස7 සළනකතින් මවුකුසැ පිළිසිඳැ ගත්හු.

එකල්හි දෙවී පිබිදැ රජහට සැළකළහ8. රජ සිටුවේ ගෙවා දත් බඹුණන් සූසැටදෙනෙකුන් ගෙන්වා ගෙණැ සත්කාර කොට මහත් භොග දී සිහින කියා “කිමෙක් වෙ?” යි පිළිවිත. බමුණෝ “මහරජ තාගේ දෙවිය කුස ගබ පිහිටි ය. පිතෙක් තට උපද්දී. හේ ගිහිගෙයි සිටියේ9 නම් සක්විතිරජ වෙයි. පැවිජි වී නම්, බුදු වේ” යි කීහු.

ඔවුන්. මවුකුස පිළිසිඳ ගත්විගසැ එක පැහැරැ දහදහස්ලෝඩා කම්පිත වී යැ. දසදහසක් සක්වළැ අපමණ ආලොක වියැ. ඒ ශොභා දක්නට කන්නු 10 ඇස් ලදහ. එ රැවු-බිහිරහු ඇසූහ. ගොළුවෝ ගයනා කළහ. පිළුහු නැටූහ. කුදුහු ඉදිසිරිරු ඇතිවූහ. බන්ධගගතසත්වකයෝ බන්ධහනයෙන් මුක්ත වූහ. හැමනිරයැ ගිනි නිවීනැ. ප්රෙහතයන්ගේ සාපිපාසා සන්සිඳිනැ. තිරිසන් ගතියැ සත්නට භය නැති වි.යැ. හැමසතුන්ගේ රොග සන්හිඳිනැ. හැම සත්හු ප්රිැය තෙපුල් ඇති වූහ. අස්හු මියුරු ආකාරයෙන් කුල්ති. ඇත්හු

   1. ගබඩාවට.   2. මු. කෙබඳු ද.  3. රත්සර. මු. ඇළත්හි   5.මු. හිඳුවූහු. 6.සඳවිලා 7. මු. උතුරු.  8. මු. කළා.  9. මු.  සිටි.  10. මු. කණහු.  

                                                           7

සොම්නස් වැ ගර්ජ නා කෙරෙති. (සිංහයෝ සිංහනාද කෙරෙති.) හැමබරහු තමන් තමන්ගේ ධ්වනි වුහුව්හ. නොසොල්වනලද දෙවිමිනිසුන්ගේ පලඳනා රැවුපිළිරැව් දී ගුගුළේ. නොසොල්වන ලද දෙවිමිනිසුන්ගේ පලඳනා රැවුපිළිරැව් දී ගුගුළේ. හැම දෙසෙහි පහන් පැහැ වි යැ. හැම සත්නට සුව ජනවමින් සුවඳ මෙළෙක් සිහිල් සුළඟ හැමී යැ. අකාලමෙඝ නඟා වැසි වට. පොළොවිනි දු1 දිය නැඟී පොළොවතෙලෙහි ඇවිද්දී. පක්ෂිිහි ආකාශයෙන් යන ගමන් පීහ. ගංහෝ නො ගොස් සිටියහ. මහමුහුද දිය මියුරුවි යැ. හැමතැන් පස් පියුමෙන් සැදුම් ලද. දියෙහි ගොඩෙහි පුෂ්පයෝ විකසිත වූහ. හැම ලියෙහි කඳැ වෙළෙපැ ශාඛායෙහි පස්පියුම් පිපී යැ. පොළෝතල ගල්තලා බිඳැ මතුමතුයෙහි සත්-සත්. බුමු වැ දඬුපියුම්2 නික්මින. අහසැ පියුම්වියන් වී යැ. හාත්පස්හි මල්වැසි වට. ආකාශයෙහි දිවබෙර ගුගුරයි3. සියලු දසදහසක් සක්වළ වටා වුහුවු මල්ගුළාවක් වැනි වී යැ. පෙ‍ළා බැඳි මල්කලබක් වැනි වි යැ. සදා තුබූ මල් අස්නක් වැනි වි යැ. එකමාලාමාලිනී වි යැ. තෙවුනා වල්විදුනා ඇති වි යැ. පුෂ්පධූප ගන්ධ්පරිවාසිත වි යැ. පරම සෞභාග්යසප්රාුප්ත වි යැ. ‍ මෙසේ පිළිසිඳැ ගත් මහසත්හුගේ පිළිසිඳ පටන් ගෙණැ මහබෝසතාණන්ටද් මෑනියන්ටද් උපද්රළව වළකනු සඳහා මේ සක්වළැ සතරවරම්මහරජහු කඩු ගත් අත්ඇති වැ ඇතුළු සිරියහන් ගබැ රැකවල් ගත්හ. තුබූ දසදහසක්සක්වළැ සතළිස්දහසක් වරම්මහරජහු සහපිරිවරින් අවුදු ගඩ්දොර මහදොර පටන් ගෙණැ සක්වළගල් දක්වා වටා අරක් ගත්හු.මෑනියෝ සුවපත් වූවාහු නොලෙඩ සිරිරු ඇත්තාහු ඇතුළුකුසැ නැබමඬුලු බලා පලක් බැඳ වැඩහුන් පුතනුවන් පහන්පැහැ ඇති මිණිරුවනෙක්හි ඇවුණු රත්පලස්හුයක් සෙයින් දක්නාහු දසමස් අවසන්හි දෙමාපියන් කරා යායවි වෑ සුදොවුන්මහරජානන්ට සැළකොළෝ. රජානෝ කිඹුල්වත්නුවර පටන් ගෙණැ දෙව්දහනුවර දක්වා මඟ සම කරවා සුදුවැලි මවා කෙහෙල් සිඳුවා පුන්කලස දදපෙළින් සදා දෙමින් ගනරන්මුවා සිවිගෙකෙක්හි සුදු මෙළෙක් යහන්හි වඩා හිඳුවා දහසක් ඇමත්තක් ලවා සිවිගේ ගන්වා මහත් පිරිවරින් නඟා යැවූහු. දෙනුවර මැද දෙනුවර වැස්සන් ගොස් සැණකෙළනා ලුම්බිනිවන නම් මඟුල්සල්වනයෙක් ඇති. එකල්හි ඒ සල්වනය මුල ප‍ටන් ගෙණැ ශා‍ඛාග්ර ය දක්වා මලින් සැදුම් ලද. ශාඛා අතුරෙහි දු මල් අතුරෙහිදු පස්වණක් බමරගණන් හා නන්විසිතුරු ලිහිණිගණයෝ මියුරුසරයෙන් කුල්දෙමින් ඇවිදිති. සියලු ලුම්බිනිවනය තව්තිසැ දෙව්නුවර සිත් ලියවනය වැනිවීයැ. ඒ දක්න‍ා හා දෙවීන්ට

1. මු. පොළොව්නිඳු.   2. මු. පියුම්, 3. මු.  ගුගුළහ.

7 අමාවතුර

සල්වන කෙලනා රිසි උපනැ. ඇමැත්තෝ දෙවීන් ගෙණැ සල්වනයට වන්හ. දෙවීහි කෙළමින් ගොස් මඟුල් සල්මුලට එළඹ සල්අත්තක් ගතැටි වූහ. සල්අත්ත හුයාපී‍ වෙයගබඩක් සෙයින් ගැමි දේවීන් අතට උපගත වී ය. ඔවුන් සල්අත්ත ගත්විගසැ කම්ජවාතයෝ වලිත වූහ. එකල්හි ඇමත්තෝ වටා කඩතුරා බැඳ පිටත් වැ සිටියාහ. ඔවුන් සල්අත්ත මැ ගෙණ සිටියවුන් කුසින් බෝසතානෝ ප්ර.සූත වූහ. එකෙණෙහි සුදවස් වැසි රාත් මහබඹූ අවුදු රන් දැලින් බෝසතානන් පිළිගෙණැ මෑනියන් පෙරට වැ සිටැ, “දෙවිය, සොම්නස් වව2. මහානුභාව3 පිතෙක් තිට උපනැ” යි කීහ. සෙසු සත්හු මවුකුසින් නික්මෙනකලැ අසූචි මුසු වැ නික්මෙති. මෙහු වනාහි බණපලඟකින් බස්නා මහතෙරකෙනෙකුන් සෙයින් දෙඅත් දෙපා දික් කොට සිටැ මැ මවුකුසැ කිසිදැයකින් මුසු නො වැ පිරිසිදු වැ විශද4 වැ කසීවතෙකිහි වසා තුබූ දෑරඟ මිණිරුවණක් සෙයින් දිලියෙමින් මවුකුසින් නික්මුණහු. ඔවුන් එසේ සිරිරු ඇත ද; මහබෝසතාන්ටද් මෑනියන්ටද් සත්කාර සඳහා අහසින් දෙදියධාරායෙක් නික්මැ මෑනියනුදු බෝසතානනුදු නැහැවී5 . එකල්හි මහබෝසතානන් රන්දැලින් පිලිගෙණැ සිටි මහබඹූන් අතින් සතරවරම් මහරජහු මඟුල්සම්මත වූ සුවපහස් ඇති අඳුන් දිවිසමින් පිළිගත්හ.ඔවුන් ඇතින් මඟල්මහඇමති යෝ දුහුල්සුඹූළු වෙන් පිළිගත්හු. මිනිසුන් අතින් බැසැ පොළොවැ වැඩැසිටැ පැඳුම් දිසා බැලූහ. එ දෙසෙහි අනත්අපරිසේ ලෝඩාහි එක්හෙළි වි යැ. එහි දෙවිමිනිස්සු ගඳින් මලින් පුදා “මහාපුරුෂය, මෙහි තා හා සම කෙනෙකුදු නැති. තට වැඩිසිටි කෙනෙක් නම් කොහි ද?” යි කීහු. මෙසේ සතරදිසාද් සතර. අනුදිසාද් උඩද්යටද් යන දශ දිශා බලා තමන් හා සුදුසු ‍‍කෙනෙකුන් නො දැකැ උතුරුදිසා බලා සත්පියවරක් නහා වැඩසිටියෝ. එකල්හි මහබඹු තුන් යොජුන්4 පමණ සේසත් මුදුනට වැඩි යැ. සුයාම නම් දෙව් රජ තුන්ගවු පමණ වල් විදුනා සැලී යැ. සන්තුසිත නම් දෙව් රජ මිණිවටාපත් සැලී යැත සක්දෙව්රජ එක්සියවිසිරියන් විජයතුරාසක් පිම්බ. සෙසු දෙවියෝ රුවන්කරඬු රුවන්මරවැඩි7 මිණිවොටුනු ගෙණැ පිරිවැරඟ බොසතානෝ සත්පියවර වැඩැ සිටැ අනත්අපරිසේ ලෝඩාහි තමන් හා සමනෙකුන් නැති පරිදි, හැමතැනට තමන් ඇඟිපරිදි, දක්වමින් “අග්ගෝහමස්මි ලොකස්ස” යනාදීන් සිංහනා‍ද කළහ. මවුකුසැ පිළිසිඳ ගත් කල්හි සෙයින් මැ මවුකුසින් ප්රනසූත වූ කල්හි දු

     1. වේබඩයක්.   2. මු.  ව.   3. මහානුභාව ඇති.    4. විසාරද වැ. - හැම්. 5. සැනහැවී.  7. යොදුන් තුනක්.  7. රුවන්චාමර.

ස්වසන්තාන දමනය 9

දෙතිස් පූර්ව නිමිතියෝ පහළ වූහු. එකල්හි දෙනුවරැ රජදරුවෝ බෝසතානන් ගෙණැ කිඹුල්වත් නුවර1 මැ ගියෝ. එදවස් කළුදෙවුල්2 ඍෂියානෝ සුදොවුන්මහරජානන් ගෙයි වළඳා දිවාවිහාර සඳහා තව්තිසැ3 දෙව්නුවර ගොස් නඳුන් උයන්හි සම්වත් සමවැදැ නැංගාහු සැණ කෙළනා දෙවපිරිස් දැකැ “මෙ වැනි සොම්නසෙක් තොපට යම්කලෙක නුවුවිරී යැ. කවර කරුණෙන් මෙසේ සැණකෙළුව?” යි පුළුවුත්හු. එසැඳෑ දෙවියෝ “සුදොවුන්මහරජහු පුතනු කෙනෙක් අනන්ත වූ බුඬ්ලීලා බලම්හ බණ අසම්හයි සොම්නස් වූම්හ”යි කීහු. තවුස්පා‍නෝ දෙවියන්ගේ තෙපුල් අසා වහවහා දෙව් ලොවින් බැසැ රජගෙට වැදැ පැන්වූ අස්නේ හිඳ “මහරජ, තා පුතනු කෙනෙක් උපන්හුල. ඔවුන් දක්මහ4” යි කීහ. එකල්හි රජ කුමරු5 පලඳනායෙන් සැදී පුතනුවන් වඩා ගෙණැ තවුස්පානන් වඳනට එළැවී යැ. එකෙනෙහි බෝසතානන් දෙපත්ල පෙරැළී ඍෂියානන් මුදුනෙහි පිහිටි යැ. එ අත්බැවැ බෝසතානන්ගෙන් වැඳුම් ගන්නට කිසි කෙනේක මුළුලොවැ ඇත්තාහු නො වෙති. ඉඳින් නො දැකැ බෝසතානන් හිස ඍෂියානන් පාමුලට6 එළවූහු නම්, ඔවුන්7 හිස සත්කඩ වැ පැළෙයි. එකල්හි ඍෂියානෝ හුනස්නෙසන් නැඟී බෝසත‍ානන් වැන්දහ. රජ එ පෙළහර දැකැ තමා පුත්නුවන් වැන්ද8 ඍෂීයනෝ අතීතයෙහි සතළිස් කපක් හා‍ අනාගතයෙහි සතළිස් කපක් හා‍ මෙසේ අසූකපක් දකිති. ඔහු බෝසතානන් ගේ රූප සම්පත් දැකැ “ බුදු වෙයි හොයි? බුදු නො වෙයි හො?” යි බලන්නාහු අතුරෙහි තමන් මියැ අරූතලයෙහි උපදනා සේ දැකැ “ඒ උතුමා දක්නා නො ලැබෙමි” යි වලප්නට වන්හ. ඇමැත්තෝ ඒ දැකැ”වහන්සේ, කුමට සෙව? කුමට වලප් ව?” යි පුළුවුත්හ. “මොහු බුදු වන සේ දැකැ සතුටු වැ සෙමි. මොහු නො දක්නා ‍ේස රැහැණි වැ වලප්මි” යි කීහු. එක්බිති බෝසතානන් පස්වන දවස් නහවා පායින් ගන්වා රජගේ සිවුදැගඳින් පිරිබඬ කොට ලදපස්මල් ඉසැ හිඳිනා හසුන් පණවා සිටුවේ ගෙවා දත් බමුණන් අටතුරාසියක් දෙනා ඇරැ හිඳුවා කිරිබත් වළඳවා සත්කාර කොට ලකුණු බැල්වූහු. හැමදෙන සමඟ හුන් ප්රොධාන මමුණන් අටදෙනා ‍කෙරෙහි

  1.පුර.     2.කළුල්දෙව.      3.තව්තිසා     4. මු. බලම්හ.   5. මු. කුමර.  6. පාමුල.   7.ඔහු.    8. වැඳැ.
 

10 අමා‍වතුර

සත්දෙනෙක් බෝසතානන් දෙතිස්මහපුරිස්ලකුණූ දැකැ “මේ දරු ගිහිගෙයි සිටියේ සක්විතිරජ වෙයි. පැවිජි වුව බුදු වෙ” යි කීහු. ඔවුන් අට1 දෙනාහට ලදරු කුඬන්2 නම් බමුණූ දරු බලා “ එකාන්තයෙන් බුදු වෙ”යි කී. එක් දවසක් රජුගේ වප්මඟුලක් වී යැ. එදවස් මුළු නුවර දෙවුනුවරක් සෙයින් සෑදූහ. රජ දෙවපිරිස් බඳු මහපිරිවරින් නික්මෙන්නේ පුතනුවන් වඩාගෙණැ කෙත්වත් අහියෙසැ ගනසා දඹරුක්පයෙක්හි යහන් සලසා පුතනුවන් එහි වඩා හොවා උඩ විසිතුරු වියන් වටා කඩතුරා බඳවා රකවල් දී සවබරණින් සැදි ඇමතිදහස් පිරිවරා කෙත‍ට ගියේ4 එසැඳැ බො‍තානන් පිරිවරා හුන් කිරිමවුහු රජුගේ ඉසුරු බලන්නට ජවනිකාවෙන් පිටත් වූහු. බෝසතානෝ ඇතුළුවටනැ කිසිකෙනෙකුන් නො දැක හොත් තැනින් නැඟි පලක් අවුළුවා වැඩ හිඳැ අනාපනසි භවා පළමුවන ධෑන5 නිපදවූ කල්හි කිරිමවුහු ඇතුළුවටනට වැදැ බලන්නාහු එපෙළහර දැක ගොස් රජහට කීහු. රජ‍ වෙලෙවි වැ අවුදු දඹරුක නො පියා සිවිසෙය දැක පලක් බැඳ යහන්මතුයෙහි උන් බෝසතානන් දැක”පුතනුවනි, මේ දෙවන වැඳීමැ”යි බැසැ හෙවැ වැන්ද. එක්බිති බෝසතානනෝ පෙරඩමසැ සඳසිරින්4 වැඩැ සත්හැවිරිදිය පැමිණි සක්දෙව්රජහුගේ යෙදුමෙන් විශ්වකර්මැවයා විසින් මවා දෙනලද සොමි සිහිල්පහන් දිය පිරුණූ පස් පියුමෙන් සැදි, සත්රුවන්මුවා පොකුණෙහි සහ පිරිවරින් දියකෙළි කෙළැ ක්ර මයෙන් වැඩැ සොළොස්හැවිරිදිය පැමිණැ මුළුලොවට එක්රජ වූහ. එකල්හි පියමහරජානෝ හිමත් හිමත් වසත් තුන් ඍතුවට නිසි කොට දිවවිමන් පරයන තුන් පහයක් කරවා “එකි එකී කුලෙන් එකී එකී රජකුමරියක සස දි එවන්නේ යැ” යි නෑයනට‍ හසුන් දුන්හ. එකල්හි රජදරුවෝ “සිඬත් කුමර සියුමැලි යැ. ලදරු යැ. කිසි ශිල්පයක් දන්නේ නො වෙයි. සංග්රාලමයෙක් වී නම්, කුමක් කෙරෙයි ද? ඇපි අප දරුවන් නො දෙම්හ” යි කීහු එපවත් අසා මහබෝසතානෝ “මාගේ ශිල්ප බැලියටින් අන් සත්දවසෙකින් එන්නේ යැ” යි නුවර බෙර පියෙවි කරවා සත්වනදවස් රාජාඬ්ගණ‍හි මඬුවක් කරවා මඬුයෙහි මහපිරිස් පිරිවරා වැඩහිඳැ දහසක් පිරිමින් දුනුදිය නඟන දුන්නක් ගෙන්වා ගෙණැ යට දුනුමුඩාව වම් පයැ මහපටඇඟිලි පිට තබා හුන් සේ7 ම හිඳ දුනුදිය නඟා

     1.මු. ඇම.    2. සුදත්.   3. බඳු මහපිරිස්  පිරිවරා-ඇතැම්.  4. ගියෝ.  6. සඳ සේ  සිරින්.  7. මු. හුනස්නේ.

ස්වසන්තා‍න දමනය 11

අපොළා මුළුලෝ එකකොලහල කොට, අනුන් හා අසාධාරණ කොට ලොකයෙහි වැටෙන තාක් ශිල්ප දැක්වූහ. ඒ දැක්වූ පරිදි සරහඬ්ජාතකයෙහි ආ නියායෙන් දත යුතු. එකල්හි ශාක්යකරජදරුවන් විසින් සාදාදෙන ලද් සතළිස් දහසක් නළුවන් පිරිවරා නන්විසිතුරු මිණිරසින් අලු රුවන් විමන් බඳු තුන් පහාකුස්හි නැටුම්ගඳැවූ ගත් සුරවමියන් බඳු වරවමියන්ගේ, මඳලස්වහස්බැල්මෙන් පිණපිණා මහසම්පත් අනුභව කරන්නාහු උයන් කෙළනට යායවි වෑ පයහසින් බැසැ රුවන්රිය අරා සිවරඟසෙනඟ පිරිවරා උයන් වඩනාහු ඡරාරූ දැකැ, නැවැතැ දෙවන වරැ වැදැරූ1 දැකැ, තුන්වනවරැ මළරූ දැකැ, තුන්වනවරැ මළරෑ දැකැ, සතරවනවරැ පැවිජිරූ දැකැ,උයන් ගොස්, දෙව්පිරිස් පිරිවරා නඳුන්උයන් වන් සක්දෙව්රජහුගේ ලීලායෙන්,උයනකෙළි කෙළැ මඟල්පොකුණෙහි සනහා මඟල් සලවට වැඩහිඳැ විස්කම්දෙව්පුත්හු විසින් මඟලුකපුවෙස් ගෙණැ දසදහසක් දිවසළුවෙන් හිස වෙළා මිණිවොටුනු පලඳවා සව්පරණින් සදනලදද්දාහු පසතුරුරැවින් හා මඟල්ගීන් දසදිසා තිසාගෞතමය විසින් කියනලද නිබ්බුතපද අසා සුවහස් වටනා මුත්හර දී පහාතාල අරා සිරියහන්හි වැඩහොත්හු. එකල්හි දිවසරන් සතළිස්දහසක් නළුවෝ සව්බරණින් සැදී පසඟුතුරු ගෙණැ මහපුරිසා පිරිවරා නැටුම් ගැයුම් පැවැත් වූහු. එකෙණෙහි මහබෝසතා‍නෝ නිඳන්නට වන්හ. ඔවුන් නිදන සේ දැකැ නළුවෝ තමන් තමන් ගත් පසඟුතුරුයෙහි වැතිරැ හෙවැ නිදන්නට වන්හ. එකල්හි මහබෝසතානෝ පිහිදැ යහන්මතින් පලක් බැඳ වැඩහුන්නාහු ගඳතෙලැ දිලියෙන පහනින් නිදි ගත් මාගමුන් නැහැ හඬවනුවන් මයෙන් වැහෙන කෙළින් තෙත්සිරිරු ඇතියවුන් දත් කනුවන් කස්නටුන් වලප්නවුන් වළකට ඇතියවුන් නොමුවහ රහස්පියෙස් ඇතියවුන් දුඟඳවා විහිදුනවුන් දැකැ සංවේග කොට ශක්ර්භවනවයක් බඳු මහල්තලය අමුසොහොනක් සේ වවහා ගියකල්හි මුළු තුන්ලෙව් ගිනි ගත් ගෙකක් සේ දැකැ “අද මා පැවිජි වන්නට ගිය මැනැවැ” යි යහනින් නැඟි ගොස් හිණිගෙයි හොත් සන්2 මහ ඇමැත්තා පෙ‍ාබයා ගෙණැ අසකු සදා ගෙණඅ එනු කොට අසහලට නඟා යවුහු. හේ ගොස් දිලියෙන පහන් ඇති සමන්මල්වියන් යට බිම්පීයෙසැ සිටි කත් නම් අස්රජහු

1.මු. ව්යා ධිරූ.       2.සඳ-සමහර.

12 අමාවතුර

දැකැ ඉතා කැකුළුකොට සදන්නට පටන් ගත්. එසඳැ අස් “අද මහිමි මහභිනික්මන් කටැටි බඳැ” යි සතුටු වැ මහත් කොට කුල්නට වනැ. පැතිරැ ගියැ එ හඬ දෙවියෝ කිසි කෙනෙකුන්ට නේ ඇසිය දුන්හ. ‍ බෝසතා‍නෝ රාල්කුරුවන් දැකැ පහසින් බැසැ අශ්වයා කරා එළඹ “මේ රෑ තෝ මා තරවා. මම් මුළුලෝ තරවම්” නැඟි අස්පිට වැඩැ හුන්හු. එ අස් දිග අට‍ළොස්හනැ. දිගට සුදුසු උස ඇතියේ යැ. බල ඇත්තේ යැ. ජව ඇත්තේ යැ. උහු කුල්නා හඬ හෝ මුළුනුවර පැතිරැ යන බියෙන් දෙවියෝ තමන්ගේ ආනුභාවයෙන් කුල්න‍ා හඬ නො පැවැත්තැ දුන්හ. ඇක්මෙන ඇක්මෙන පියවරට අත් දිගු කොට අත්ලෙහි ඇක්මවා ගත්හු. මහබෝසතානෝ අස්පිට වැඩැ හිඳැ සන්මහ ඇමැත්තා අසු වල ගන්වා ‍ගෙණැ පසළොස්පෑ ගියවේලේ මහදොර අබියෙසට වැඩියෝ. එකල්හි රජ “බෝසතානන් යම් කවරවේ‍ලෙකැ නුවර දොර විවර කරවා නික්මෙති1” බියෙන් යුවලදොරපුවරියෙහි එකි එකී දොරබිලි දහස් දහස් පුරුෂයෙක් මිස විවර නො ක‍ට හැකි පරිද්දෙන් කරවි. බෝසතානෝ වනාහි ඇත්ගණනින් කෙළ දහසක් ඇත්නට බල ඇතියවුහු. “ඉඳින් දොර විවර නො වී නම්, මම අසූ දෙ‍කළවෙයින් හැදවාගෙණ අටළොස්හත් පවුරු පැන යෙමි” යි සිතූහු. සන්මහඇමති “ඉදින් දොර වවිර නො වී නම්, මහිමියා මා දසරුයෙහි හිඳුවාගෙණැ අස්රජු දකුණුකිසිල්ලෙන් ගෙණැ පවුර පැනැ යෙමි” යි සිති යැ. අස්තෙමෙ දු “ඉඳින් දොර විවර නො වී නම්, මම මහිමියා පිට හිඳුවාගෙණ වල්හි ගත් සන්හු හා සමඟ පවුර පැන යෙමි” යි සිතී. එකල්හි දෙවියෝ දොර විවර කොළෝ. එකෙ‍ණෙහි මැ මරදෙව්පිත් අවුදු අහස සිටැ “සිඬත්කුමර, අන් සත්දවසෙකින් තට සක්3 රුවන් පාළ වෙයි. දෙදහසක් කොදිව් හා සමඟ සතරමහදිවින් සැදුම් ලද් සක්වළැ එක්රජ කෙරෙයි. නො යා නවත” යි එකල්හි බෝසත‍ානෝ “තෙපි කවරහ?” යි පිළිවිසැ “මම හමරදෙව්පිත්මි” යි කීකල්හි “ මට සක්රුවන් පාළ වනබව දන්මි. මම රජ නො කැමැත්තෙමි. දසදහසක් ලෝඩා ගුගුරුවා බුදු වෙමි” යි වදාළෝ. එසඳැ මර

    1.නික්ම  යන බියෙන්.  2. මු. අදින්.         3. සක්

ස්වසන්තාන දමනය 13

“මෙතන පටන් ගෙණ, තට කාමාදි තුන් විතර්කදයෙන් යම් වි තර්කමයෙක් උපන් නම්, දනිම් නො” යි සිත්හසර බලනුයේ සේයක් සෙයින්පා නො වී. බෝසතුනෝ අතට පත් සක්විති රජය අලුයම් කෙළපිඬක් සෙයින් පියා ඇසළපුණුපොහෝ දවස් නුවරින් නික්මැ සිටැ නුවර බැලියටි වූහූ. එකෙණෙහි මහපොළෝ කුඹල්සකක් සෙයින් කැඩී ඔවුන් නුවර බලවා සිටිවී යැ. ඔහු නුවර බලා නැවැතී අස්පිට හිඳැ මහත් පෙරහරින් වඩිත්. එකල්හි දෙවියෝ බෝසතානනන් පෙරට සැටදහසක් මිණිදඬුවැපහන් නැඟූහු. පිටිපසෑ දූ දකුණන්පසැ දු වමත්පසැ දු සැටදහස් මිණිදඬුවැට නැඟුහ. සෙසු දෙවියෝ සක්වළගබ පිරී සක්වළ මුවවිට දක්වා අපමණ මිණිදඬු වැටපහන් ගෙණැ සිටියෝ. තුබූ දෙවියෝ ද නා-ගුරුළු-ගජඹ ආදීහු දිවගඳින් දිවමලින් දිවඳුමින් දිවසඳුන්සුන්නෙන් පුදමින් යෙති. පරසතුමදාරා ඈ දිවකුසුම් මහමේවැසිදහරින් අහස්කුස පිරිණි. දිව්ගඳැවූ පැවැත්තත පෙරටද් පිටිපසැද් දකුණදපසැද් වමත්පසැහිද් අටසැටදහසක් දිවපසතුරු පැවැත්ත. සෙසු දිවගඳවියෝ1 පසඟතුරු ගෙණැ සක්වළමුවවිට දක්වා හිටියාහ. එහඬ මුහුදුකුසැ මහමේගැජුම් සෙවන් යුගඳුරු පවියෙහි රළ ගැසෙන හඬ සෙයින් පොළෝතෙළෙහි පටන් ගෙණ අකනීටා බඹලෝදක්වා එකකොලාහල වී ය. මෙබඳු ශොභායෙන් වඩනා‍හු. එ රෑ තුන්රජයක් ඉක්මැ නිස්සොජනකින් මත්තේ අනොම‍ො ගඟ පෙරට පැමිණායෝ. අස් වනාහි නැබින් තුබූ සක්නිමෙක්හි ඇවිදින්නාක්හු සෙයින් සක්වළ මුවවිටි ගෙණ සක්වළගබ2 වටලා පෙරවරු බත්වේලෙහි අවුදු සිටිනට නිසි ජව ඇතියේ එදා දෙවි-බඹ-නා-ගුරුළුආදීන් විස්න් අහසැ සිටැ මුහුටු ගඳමල්හි ගැලීගිය සිරිරු ඇති වැ දිවකුසුම් කඩා යනුයේ ලස් වැ තිස්යොජනක් තැන් මැ ගියේ. එකල්හි මහබෝසත් ගංතෙරැ වැඩසිටැ “මේ කිනම් ග‍ඟෙකැ” යි ඇමැත්තා පිළිවිසැ “අනෝමා නමැ”යි කීයෙන් “අපගේ පැවිදි අනෝම වෙයා. අලාමක වෙ”යි අස්හට වීඑමහසන් කොට අසූ, අටඉස්බෙක් පමණ පළල් ගඟ පැනැ පරතෙර ගෙ‍ාස් සිටිකල, අස් පිටින් බැසැ, රිදීපටක් බඳු වැලිපිටැ වැඩැසිටැ පලඳනාද් අසුද් සන්මහඇමැත්තාහට දක්වා දී, පැවිජි නො විය දී, ඔහුට සමසු දී සිටැ, “මේ කෙහෙ මහණමට සරුප් නො වෙ” යි තමන් හිසකෙහෙ කපන්නට තිස්සන් නැත්තෙන්2 දකණතින් කඩුව ගෙණැවමතින් මුහුලස හා සමඟ කෙහෙ

    1.මු. ගදඹයෝ.    2. මු. ගල්.    3. නැතිහෙයින්.

14 අම‍ුාවතුර

ගෙණැ සිඳැ “ඉඳින් මම් බුදු වෙම් නම්, අහසැ සිටීව යි, බුදු නො වෙම් නම්, බිමට බසීව” යි අහසට වුහුටහ. ඒ කෙස්දා යොජනයක් පමණ තන්හි නැඟී අහසැ සිටියේ යැ. සක්දෙව්රජ යොජුන් පමණ රුවනකරඬුයෙකින්1 කෙස්දා පිළිගෙණ වෙර මුදුනෙහි තව්තිසා දෙව්නුවරැ සිළුමිණි සෑ පිහිටවී. එසඳ මහසෙත් “මෙ මා හන් කසීවත් මහණහට සරුප් නො වෙ”යි සිථී ය. එකෙ‍ණෙහි මහබඹ මහණපිරිකර ඇරැ දක්වා දී, සිවුරු හැඳ පෙරවැ උතුම් පැවිජිසවෙස් ගෙණැ හැම සංවර ඉටාගත් කල්හි, ගැලවූ සළුසහළත් හිසින් පිළිගෙණැ බඹලොව ඇරැ දොළොස්යොජුන් සළුමහසෑ පිහිටිවී. මහබෝසතානෝ පැවිජි වැ අනුපියඅඹවනයට වැද පැවිජි සුවෙන් උපන් ිසොම්නසින් සතියක් එහි බ දවස් ගලවා2 පෙරවරු පයින් තිස් යොජනක් තැන් ගොස් රජගහානුවරැවැද ගෙපිළිවෙළින් අහර සිඟත්. එකල්හි මුළු නුවර මහසත්හුගේ රූදස්නෙන් නාලාගිරි වන් රජගහානුවර සෙයින්, අසුරන් වන් දෙව්නුවර සෙයින් උලෙල වී. නුවරවැසියෝ ගොස් “මහරජ,මෙසේ වූ සත්වායෙක් නුවර වැදැ අහර සිඟයි . ඔහු දෙවියෙකු බව නො දන්මහ. බඹකු ගුරුළකු මිනිසෙකු බව නො ද දන්මහ” යි සැල කොළෝ. රජ සිහිමැදුරේ සිට බලනු‍යේ මහපු රිසා දැකැ විස්මිත වැ “මම ද මොහු දෙවියෙකු බව නො ද දන්මි. බඹකු නයකු: ගුරුළකු යකකු මිනිසකු බව නො ද දන්මි. තොපට උපායක් කියමි. මොහු පසුපස් යව. ඉදින් දෙවියෙක් වේ නම්,බඹෙක් වී නම්, නුවරින් නික්මැ දෙව්ලෝ බඹලෝ බලා යෙයි. නයෙක් වී නම්, පොළෝ කිමිද යෙයි. ගුරුළෙක් වී නම්, අහස පියා පහාරා යෙයි. යකෙක් වී නම්, නො‍ පෙණී යෙයි. මිනිසෙක් වී නම්, ලද් අහර ඇරෑ එක්තැනෙක්හි හිඳ වළඳ කෙරෙ”යි යෙදී. මහසත් ය‍පෙන පමණ ජ අහරක් සිඟාගෙන වන් දොරින් නික්මැ පඬ්ව නම් පවුඅබියෙසට එළැඹ රුක්සේවළල්ලෙක්හි වැඩැ හිඳැ අහර වළඳන්නට ආරම්භ කෙළේ 2. පෙර ඔවුන් තෙවැසි6 ගඳහැල්සාලේ බත් නන්නන් අගරසෙන් වැළඳූවනට ඇසැ නො පහළවීරි අහරැ අත පහරත් මැ අතුණු පෙරැළී කටින් නික්ම යන පමණ පිළිකුල් උපන1.එකලැ අහරැ පිළිකුල් සංඥ භාවන‍ා කොට පස්විකා වැළඳූහ. රජ වෙලෙවි වැ ගොස් මහයත්හු කරා එළැඹ දැකැ පැහැදැ නම්ගොත් පිළිවිසැ පෙර

        1.කරඩියෙකින්,   2.මු. යවා.   3.මු. කොළෝ.   4.මු. නෙවැසි.

ස්වසන්තා‍න දමනය 15

තමා සබඳබව දැන තමාගේ රාජය හට ඔහට පිළීපෙවී ය. ඔහු “මහරජ, මට රජයෙන් කම් නැති. අතට පත් සක්විතිරජය පි‍යා ආයෙමි. දැන් බුදු වන්නට යෙමි”යි වදාළහ. රජ “තෙපි එකාන්තයෙන් බුදු වව. තොප බුදු වූ කලැ පළමු කොට මාගේ විජිතයට වඩනේ මැනවැ” යි1 අයැදී යැ. මහසත් රජහට පිළීණ දී ගොස් කලම්තවුසා හා උදතවුසා හා දෙතවුසන්ගේ අසපුවට එළැඹ ඔවුන්ගේ සමයෙහි නිවන් නැති ‍ෙස් දැකැ, එහි හිඳ රුවාරූ අටසමවත් උපයා, උරුවෙල් දනවු ගොස් නිල් දලාහෝතෙර රමණිසල්වනෙක්හි වෙසෙමින් සහවුරුද්දක් පොළෝ පෙරළනුවන් සෙයින් අහස ගැට ලනුවන් සෙයින් කිසි කෙනෙ‍කුදු විසින් නො කට හැකි කෙළපත් මහත් බ වීය්ය්කර්‍ කොට එයින් නික්මැ ගම්නියම්ගමට පැමිණැ සිනිඳු අහරින් සිරිරු සතපාගෙණ වෙසඟපුණුපො‍හෝදවස් පස්මහ සිහින දැක විචාරා සිවුරු ගෙණ ‍වේලා බලා අජපල්නුගරුක් මුල්හි සවණක්රසින් දිලියෙමින් වැඩ හුන්හු.

   එකල්හි උරුවෙල්දනවියෙහි සේනානි  නම් නියම්ගම්හි සේනානි නම් කෙළඹියා  දූ  සුජාතා  නම් දැරි තමා වියපත් කල්හි “ඉඳින් මම සමාන කුලදරුවක්හු. කෙරෙහි  වැසැ කුළුඳුලේ පුතකු  ලදි්න නම්, තට අවුරු පතා ලක්ෂහයක්  විසඳා  කිරිබත්  දෙමි” යි නුගදෙවියා  අයදැ බරණැස්සිටිහු කෙරේ  වැස යස නම් පුතකු ලද කල්හි  දහසක්  දෙනුන්  වැල්මීවෙවෙනෙහි කවා, ඔවුන් කිරි  දෙවැ පන් සියක් දෙනුන්  පොවා. ඔවුන් කිරි දෙවැ දෙසියපණස්දෙනක2 පොවා, ඔවුන් කිරි දෙවැ එක්සියසප්විසිදෙනක2 පොවා ඔවුන් කිරි දෙවැ සූසැටදෙනක2 පොවා,ඔවුන් කිරි දෙවැ. තිස්දෙනක 2 පොවා,ඔවුන් කිරි දෙවැ අට දෙනක2 පොවා,මෙසේ කිරි බොල් මියුරු ඕජස් ඇති වූ කල්හි, වෙසඟපුණුපොහෝ  දවැස උදයම නැඟි ඒ ‍අට දෙනුන් කිරි දෝනා සඳහා මුදා ලූ වස්සන් දෙනුන් තනමුලට ලඟ නො වනකල්හි එළවූ  නවමු2 බඳුන් පිරි කිරි වෑහුනු කල්හි, එපෙළහර දුටු  සුජාතා පිය අතින් ගෙණ ගවමුබඳනෙහි කිරි එවැ අගරු දෙව්දුරු සඳන් කළුවැල් උදා කිරිබත් පිසන්නට පටන් ගත්.  බත්            පැසෙන  කල්හි මහත් මහත්   බිබුළු නැඟී දක්ෂි නාවෘත්ත ව ඇවිද්දි. එක ටිකෙකුදු පිටත  නො හෙයි. උඳුනෙන් මඳ දුමෙකුදු නො නැඟෙයි.

එකල්හි සතර වරම්හමරජහු අවුදු උදුනේ සතරදෙසැ රකවල් ගත්හ. සක්දෙව්රජ අවුදු දදා බව පෙණෙහෙලි නඟාලා ගිනි දල්වයි .

   1. වඩනේ යැ යි.      2. දෙනෙකු.   3.නඟිව්

16 අමාවතුර

මහබඹ ලුප්මුදුනට කොට සේසත් නඟා සිටියේ යැ. දසදහසක් ලෝඩාහි දෙවියෝ දෙව්ලෙව්හිට මිනිස්ලෙව්බහි ඇති තාත් ඔදස් තමන් ගේ ආනුභාවයෙන් දඬුඑල් බැ1 මීයක් පෙළා මී ගන්නවුන් සෙයින් ගෙණැ බඳනෙහි ඔත්හු. සුජාතා ඒ අසිරිමහපෙළහර දැක පුණූ නම් දෑස කැඳවා බැණැ “මෙතෙක් කල් මෙවෙනි පෙළහරයක් නො දුටුවිරීමි2. අපගේ දේවාතාවා අද අප‍ට ඉතා පහන් වන ( විනැ). වෙලෙවි වැ ගොස් ‍ෙදවොල් හැමඳ එ” යි නඟා යවූ. හෝ වෙලෙවි වැ වෙලෙවි වැ අජපල්නුගමුලට ගොස් රුක්මුල්හි පැදුමුලෝඩා බලා වැඩහුන් මහසත්හු ශරීරයෙන් නික්මෙන සවණක්රසින් සියලුරුක සත්රුවනකක් සෙයින් දිලියෙන ‍ේස බ දැකැ “අද අපගේ දේවතා රුකින් බැස සියඅතින් කිරිපිඬු පිළිගන්නට හුන් වනැ” යි බියපත් වැ ගොස් සුජාතාවට සැළ කළා. හෝ ඇය තෙපුල් අසා සතුටු වැ තමා දෙවුදූතන්හි තබා සවබරණින් සාදා, ලක්ෂායක් වටනා ගතරන්පයක් කිරිබත් පුරා රන්තලියෙන් පියාලා සුදුපිළියෙකින් වසා,තොමෝ සවබරණින් සැදී කිරිබත්පය තමා හිස2 මුදුනේ ගබාගෙණ මහත් පිරිවරින් මහත් පෙරහිරින් නුගරුක් මුලට යන්නී මහසත් හු දැකැ සොම්නසින් පිණා ‘රුක්දෙවි’ ය යන සිතින් දුටුතැන් පටන් ගෙණ තතු නතු වෙමින් ගොස් හිසින් කසුන්පය බහාගෙණ පියන් ගලවා රන්කෙ‍ාතුරුයෙන් සුවඳ මලින් වැසූ දිය ගෙණැ අත එවැ බත්පය අතැ තබා හෙවැ වැඳැ “යම් ‍ෙස් මාගේ මනො රථය මුදුන් පත් ද, එසෙයින් මැ තොපගේ මනොථය නිපදිව” යි බැණැ සුවහස් වටනා‍ රන්පය මහසත්හට පියා පැදකුණු කොට ගියා. එකල්හි මහසත් හුනස්නෙන් නැඟී බත්පස ගෙණ ගිල්දලා හෝතෙරට ‍ගොස් හැම මහබෝසතුන් බුදු වන දවස් සනහන4 සුපිහිටිතොට පය බහා තබා දියට බැසැ සනහා4 සිවුරු හැඳැ පෙරෙවැ පැදුම් දසා බලා වැඩහිඳ එකුන් පණස්පිඬක් කොට වළඳා රන්පය ගෙණැ “ඉඳින් අද මම බුදු වෙම් නම්, පය උඩුහෝ බලා යේවයි. බුදු නො වෙම් නම්, යටහෝ බලා යේව”යි දියපිටැ විහිදු ඒ පය හෝමැදට ගොස් දියපිටින් හෝමැද උඩුහෝ බලා අසූ හතක් තැන් ගොස් එක් සළාවැටමෙක්හි ගැලී මහකෙලනාරජහු භවනයට වැදූ පෙරැ තුන්බුදුන් වැළඳූ තුන් පය මතු කොට එයට යට වැ සිටි කල්හි මහසෙන් ඒ හෝ තෙර සුපිපි සල්වෙනෙහි දිවා විහාර කොට සවස දෙවියන් විසින් සල්වෙනෙහි පටන් ගෙණ බෝ මඩ දක්වා පළල ‍අටඉස්බක් තන්හි රුවන්පවුරු හා රුවන්වැලි

       1.දඬුවැල් වෑ.   2.මු. විරිමු.   3. සිය.    4.සනන-හැම    5. සනා

ස්වසන්තාන දමනය                            17

සියෝ රුවන්බිම්හි රුවන්කලස තබා දිවමහතෙලින් සදා තන්හි රුවන්තොරණ මල්තොරණ නඟා රුවන් අරඟැ මල්ඇඟෑ නඟා එහි මියුරුරැවින් හඬන මිණිකිකිණිදැල් බහාලා නන් විසිතුරු1 දදපෙළින් හා සේසතින් සැදුම් ලද මැගින් දෙවිබඹනා ගුරුළු ආදීන් දිවගැඳැවූ නැටුම් පවත්නා කල්හි දසදහස් ලෝඩා එක මලස්නක් සෙයින් සැදුනු2 කල්හි එක් ගඳකිළියක් සෙයින් වැසුනු 4 සාධුකාරශබ්දයෙන් එකනිනිනාද වූ කල්හි පුන්පාරුම් සෙත් බමුණා දුන් අ‍ටමිටක් කුසතණ ගෙණ බෝමැඩට එළඹ දකුණූ දෙසෙහි උතුරුදිසා බලා වැඩ සිටියෝ. එකෙණෙහි දකුණූසක්වළ බැස රසාතෙලෙහි ගැලී ගියාක් වැනි වි ය. උතුරුසක්වළ නැඟී බවඅග්නි පහරණාක් වැනි වි ය. ඔහු “මෙ තැන්5 හිඳැ බුදු වන්නට නොතන් වනැ”යි මහබෝ පැදකුණූ කොට පැළදෙසෙ‍හි දු උතුරුදෙසෙහි දු වැඩ සිටැ එසෙයින් ම ගැලෙන නැගෙන සේ දැකැ පැදුම්දසට එළඹ එතැන් නො‍ ඇලළැ සිටි සේ දැකැ “මේ හැම බුදුන් විසින් අවිජහිත කෙලෙ‍ස්පඳුරු විදහනතැන” යි තණ අග්නි ගෙණ සලා එ විගස නිපන් තුදුස් හත් තණපලක් මතුයෙහි මහබෝකඳට පිට දී පැදුම්දස බලා “දැමි දැමුව4 මැනැවින් බුදු ව මිස නො නැ‍ඟෙමි” යි සිවුරඟ වැර ඉටා දසදහසක් යොජුන් තව්තිසැ පැතිරැ සාරමසෙකින් සන්හිඳුනා ධ්වනි ඇති එක්සියවිසි රියන් විජයතුරාසක මහපුරිසා පෙරට පිඹිමින් සිටියේ යැ. එසෙයින් මැ පන්සිකාදෙවපිත් බේලුවපඬු 7 නම් තුන්ගවු පමණ වෙණ ගෙණැ වයමින් සිටියේ යැ. සුයාම නම් දෙව්රජ තුන්ගවු පමණ විල්දුනා ‍ෙගණැ සලමින් සිටියේයැ. සන්තුසිත නම් දෙව්රජ මිණිතල්වැඩ ගෙණැ සලමින් සිටියේ යැ. මහබඹ පුන්සඳක් බඳු සේසත් වඩා සිටයේ යැ. මහකෙළ2 නාරජ අසූදහසක් නළුවන් පිරිවරා ස්තුති කෙරෙමින් සිටියේ යැ. දෙතිස්දෙව්කුමරියෝ දිවකුසුම් පිරුණු රුවන් සුමුඟු ගෙණැ පුදමින් සිටියාහ. සියලු දසදහසක් සක්වළ දෙවියෝ සණවෙස් ගෙණැ හාත්පස්හි දදපෙළ කෙහෙල්පෙළ තොරණපෙළ මල්දම්පෙළ පුන්කලස්පෙළ දුම්ළොසුපෙළ මිණිදඬුවැට‍පෙළ අට මඟලා3 පෙළ ගෙණැ පොළෝ‍ලෙහි පටන් ගෙණැ අකනීටා බඹලොව දක්වා නැති වැ සිටියෝ.

  1.වෙසතුරු.    2.පුද.    3.වැසුනු.  4.මු. මැදුනු.   5.මෙතැන්හි  6.දැමීම.   7.බේලුව පඩුව.  8.මහකූල.  9. මහල.

18 අමාවතුර

එකල්හි හරදෙව්පි්ත “සිඩත්කුමර ම‍ාගේ විෂය ඉක්මවායැවී වන. ඔහු කාමවිෂය ඉක්මැ නො යා‍ දුන මැනැවැ” යි දහසක් අත් මවා ගිනි ගෙණැ දිලියෙන නොයෙක් ආයුධ ගෙණැ යෙළිසියයක් යොජුන් ගිරිමෙවුලා නම් ඇතක්හු නැඟී පෙරට දොළොස් යොජුන් දකුණත්පසින් සක්වළගල් දක්වා සිටි නව යොජුන් නොයෙක් වෙස් නොයෙක් අවී ගත් පොළෝ පැළී යන්නාක් වැනි හඩ ඇති මරසෙනඟ පිරිවරා දසදහසක් යොජනෙහි පටන් ගෙනැ සෙණසුවහස් බස්නාකලක් බඳු ගොරබීරම්හඬින් මුළුලොව එකනින්නාද කෙරෙමින් “සිඬත් කුමරහු ගන්ව. අන්ව. විදුව. පය ගෙණැ පරසක්වළ පියව” යි අණවමින්1 එයි. ඔහු එසේ මරසෙනඟ ගෙණැ එත් එත් දසදහස් ලෝඩාහි දෙවිබඹහු නතු නතු වූ දෙසෙහි හි පැලෑහ. මහකෙලනාරජ පොළෝ කිමිදු පන්සියයක් යොදුන් මන්දේරික 2 නම් නාගභවනයට ගොස් දෝතින් මුහුණූ පියා‍ලා හොත්තේ යැ. සක්දෙව්රජ විජයතුරාසක පිටට කොට ගෙණ ගොස් සක්වළ මුවවිටියෙහි සිටියේ යැ. මහබඹ සේසත ‍සක්වළ කෙළැ3 හෙළාපියා බඹලෝ බලා ගි‍ෙය් යැ. මෙසේ හැම දෙවි බඹුන් පැලෑකල්හි මහසත් එකලා වැ හිඳැ පිටිපසින් එන මර සෙනඟ දැකැ “මෙතෙක් දෙන මා හුදකලහු හා සම‍ඟ යුඬ්යට එති. මෙහි මා කිසි නෑකෙනෙකුත්4 ඇත්තාහු නො වෙති. දස පාරමිතාවෝ මා බොහෝකලක් පුටු යෝධයන් වැන්නාහ. එබැවින් පාරමිතාබල ගෙණ මරබල මැඩපිට මැනැවැ” යි පැරුම් පිමිඳුමින් වැඩහුන්හු. එකල්හි මරපිරිස් ගල්සෙයින් වැතිරෙමින් අවුදු වටා ගත්කල්හි4 “මෙයින්ම මෙ‍ාහුලුහුබැඳපිව මැනැවැ” යි මරහු විසින් මවන ලද මහසුළඟ සතරදෙසින් නැඟී යොජුන් දෙයොජුන් තුන් යොජුන් පමණ ගල්කුළුදු උපුරා අහසට නඟාලාවනදහසුදු රුකුදු එසෙයින් මැ උපුරා අහසට නඟාලා සුන් සුන් කෙරෙමින් ගොස් මහසත්හුකුරා පැමිණ සිවුරුකණකුත් සලන්නට තො පොහො සත් වැ ගියේ5 එක්බිති “දියවතුරෙහි7 ගලා මරාපිට මැනැවැ” යි වලාකුළු දහස්සුවහස් නඟා පොළෝ සිල් කොටපියන්න‍ා සේ වස්වනලද වැසි වනහිස් ගලමින් ගොස් මහසත්හුගේ සිවුරෙහි පිනිබිඳක් සා දියබිඳක් නො හෙළී ය. එක්බිති පහණවැසි වස්වන මරහු විසින් මවනලද මහත් ගල්කුළුහු දුමමින් දිලියෙමින්

        1.  ඇනවමින්-හැම.   2. මඤ්ජෙරීක-පාල.  3.එකස්කොට-හැම. 4. මු.ඇත්තේ නොවෙයි.  5. ගත්හ. එකල්හි-ඇතැම්. 6. ගියෝ-හැම.   7. මු. වශුරෙහි.

ස්වසන්තාන දමනය 19

අහසින් ගොස් මහසත්හු කරා පැමිණ දිවමල්ගුළුබවට ගියෝ. එක්බිති ආයුධවැසි වස්වනකල1 මරහු විසින් මවනලද නන් නන් ආයුධයෝ දුමමින් දිලියෙමින් අහසින් ගොස් මහසත්හු කරා පැමිණැ දිවමල්දම් බවට ගියෝ. එසෙයින් මැ මවනලද අතුරුවැසි දුමමින් දිලියෙමින් අහසින් ගොස් මහසත්හු කරා පැමිණැ දිවමල්බවට ගියෝ2 . එසෙයින් මැ මවනලද වැලිවැසි දමමින් දිලියෙමින් අහසින් ගොස් සමහසත්හු පාමුල දිවසඳුන් සුණුබව‍ට ගියෝ3. එසෙයින් මැ මවනලද සියුම් වැලිවැසි දුමමින් දිලියෙමින් අහසින් ගොස් මහසත්හු කරා පැමිණැ දිවගඳබවට ගියෝ2. එක්බිති “සිඬත්කුමරහු බවා ලුහුබැඳපිව මැනැවැ” යි මරහු විසින් මවනලද සිවුරඟින් යුත් මහඇදුරු මහසත්හු කරා පැමිණැ දිවකුසුම් රොන් බවට ගියෝ2. එසෙයින් මැ වස්වනලද කලල්වැසි දුමමින් දිලියෙමින් අහසින් ගොස් මහසත්හු කරා පැමිණැ දිවගඳබවට ගියෝ2. එක්බිති “සිඬත් කුමරහු බවා ලුහුබැඳපිව මැනැවැ” යි මරහු විසින් මවනලද සිවුරඟින් යුත් මහඇදුරු මහසත්හු කරා පැමිණ හිරරසින් බුන් අඳුරු සෙයින් අතුරුදන් වී. මෙසේ මර මේ තචමහවැස්සෙන් මහසත්හු නොතට සේ දැකැ කෝගිනින් දිළී මෙරගල් සක්වළගල් පවා කිළිල් සෙයින් කඩන්නට පොහොසත් වූ තමාගේ චක්රායයුධය මහසත්හට විහිට. හේ ගොස් මහසත්හු මුදුනේ මල්සතක් සෙයින් සිටියේ යි. එකල්හි මර පිරිස්වැසියනුදු විසින් විහිදුනාලද ගල්කුළුහු දු අවිසූවස්හුදු දුමමින් දිලියෙමින් අහසින් ගොස් පැරුම් සිමිඳුමින් හුන් මහසත්හු කරා පැමිණ දිවකුසුම් මැ වගුළෝ. දෙවියෝ සක්වළ මුවවිටියෙහි සිට කර නඟනඟා “සිඬත් කුමරහුගේ රූසපුව නට හෝ? නො නට හො? “යි බලත්. එකල්හි මරදෙව්පිත් කෙළවරට තකා ගත් චක්රාියුධයෙනුදු කැරුණු දැ නැතිසේ දැකැ මහසත්හුකරා එළඹැ “සිඬත් කුමර, තෙලපලගින් නැඟී යා. පලග තා නො ගැත්තේ යැ. මා ගැත්තේ යැ” යි කී යැ. “කියහ, මාරය, පැරුම් පිරූ මහබෝසතුන් බුදු වන දවස් පැමිණෙන පලඟ තා ගැතිබවට දෙස්හු කවරහ?” යි කීයැ. “‍මොහු හැම දෙන මැ දෙස්හ” යි. මරදෙව් පිත් සෙනඟහට අත් පෑකල්හි මර පිරිස් වැසියන් විසින් “මම දෙස්මි”යි පොළොව ප‍ැළී යන පමණ මහහඬ පැවැත්වූ කල්හි මරහු විසින් “සිඬත්කුමර, තට දෙස්හු කවරහ?” යි කීයෙන් “මට මෙතැන දෙස් කියන්නට නිසි සිතක් ඇති කෙනෙක් ඇත්තාහු නො වෙති” යි කියා “සෙසු අත්බව හැරැ වෙසතුරු අතබැවැ සතසතුමදන් දුන් තැන් කුමට නො බණහි” යි සිවුරු ගැබින් දකුණත් නෙරා පොළොවට දිගු1 කළහ. එසඳැ මහ

    1. වස්වනලද.   2. ‘ගියේ’?.   3.අතදිගු.

20 අමාවතුර

පොළෝ රැවුදහස් රැවුසුවහස් විහිද හැඬුවා යෙළසියක් යොජුන් ගිරිමෙවුලා නම් ඇත් එවැ බැසැ හෙවැ මහපුරිසා සරණ ගියේ. මරදෙව්පිත් බියපත් වැ මරපිරිස් හා සමඟ පලඟ මරපිරිස් දැකැ “මර පැරද ගියේ2 සිඬත් කුමර දිනී යැ. ජයමඟුල් කරම්හ” යි නයි නයින් කරා යවූහ. ගුරුළුහු ගුරුළුන් කරා යවූහ. දෙවියෝ දෙවියන් කරා යවූහ. බඹහු බඹුන් කරා යවන මෙසෙයින් දසදහස් ලෝඩා‍වැසි දෙවිබඹහු සතුටු සොම්නස් වැ ජයමඟුල් ගොභමින්3 ගඳමල් ගෙණැ අවුදු මහසත් පිරිවැරූහ. මෙයෙසින් මහපුරිසා හිරි නොඉපසෙත තුරු මාරවිජය කොට පෙරයම්හි නො එක් ඉකුත්දු කෙළැසුවහස් නො පැකිලැ පවත්නා පූවෙනිවස්නුවණ ලදින් මැදුම්වම්හි අනත්අප්රිසේ ‍ ලෝඩාහි තමන් තමන් කළ කැමින් දුක් විඳිනා සුව විඳිනා සතුන් නිරවසෙස් නෙන් දක්නා දිවසක් නුවණ උපයා, අලුයම්හි දොළොස්අගින්යුත් පිළිසමුපා වටවිචට්ට විසින් අනුලොම්පිළිලොම් විසින් සිමිඳුන් සිමිඳුන් දසදහසක් සක්වළ දිය පොළොව අවසන් කොට දොළොස්විටෙක කම්පිත වීය යැ. මහසත් දසසහස්ලෝඩා ගුගුරුවා අරුණූ නැ‍පඟෙන වේලෙහි සව් කෙලෙස් පහා4 බුදු වී. එකල්හි පැදුම්සක්වළැ මුවවිටියෙහි සිට නැඟූ දදයෙහි අන් පැළසක්වළ මුවවිටියෙහි ලෙලෙයි. පැළසක්වළ මුවවිටියෙහි සිට නැඟූදදයෙහි අග් පැදුම්සක්වළැ මුවවිටියෙහි ලෙලෙයි. උතුරුසක්වළැ මුවවිටියෙහි සිට නැඟූ දදයෙහි අග් දකුණූසක්වළැ මුවවිටියෙහි ලෙලෙයි. දකුණුසක්වළැ මුවවිටියෙහි සිට නැඟූ දදයෙහි අග් උතුරු සක්වළැ මුවවිටියෙහි ලෙලෙයි. පොළෝ තලයෙහි සිට නැඟූ දදයෙහි අග් පො‍ළෝතෙලෙහි ලෙලෙයි. එදා දසදහසක් සක්වළැ එකදදදවනයක් සෙයින් එක මල්අස්නක් සෙයින් එක ගඳ සැළියක්4 සෙයින් එකමල්කලබක් සෙයින් සැදුම් ලදි. මෙසෙයින් බුදුහු ගිනි ගත් යපි‍ඬෙක්හි අඩටා සෙයින් තමන් සිටි කෙලෙස් වාසනාවලවද් නො තබා මහ4 නුවණින්කඩා සවනේ දැනැ “අනෙක ජාතිසංසාරං” යනාදි විසින් උදන් ඇනූහු. ස්වසන්තානදමන නම් දෙවන පරිච්ඡෙදය නිමි.

3. පරිච්ඡෙදය

පරසන්තාන දමනය[සංස්කරණය කරන්න]

මෙසේ බුදු වැ උදන් අනා හිඳැ “මම සිවුරාසැකිකප්සුවහසක් මෙ පලඟ සඳහා* දිවීමි. ඒ තාක් කල් මෙ මැ පලඟ සඳහා1* හිස් කඩා දින්මි. ඇස් උදුරා දින්මි. හදමස් උපුටා දින්මි. රන්ලිය සෙයින් වොරොජනා දරුවනුදු නවයොවුනෙන් දිලියෙන අගනනුදු අන්නට දස් කොට දින්මි. මෙහි මැ හිඳැ මාරවිජය කෙළෙමි. මා මෙහි හුන්නහුගේ මනදොළ පිරිණි. මෙ පලඟින් දැන් නො සතියක් මැ එහි හැ වැඩ උන්හ. එකල්හි ඇතැම් දෙවි කෙනෙක් “සිඬත්කුමර තට පලඟ නො පියයි. බුදු නො වූ බඳැ” යි2 සිතූහු. එකල්හි බුදුහු ඒ දෙවියන්ගේ අදහස් දැන අහසට නැගි ඇඟින් යුවලයුවල කොට යමාමහපෙළහර දක්වා දෙවියන්ගේ කුකුස් හැරැ අ හසින් බැසැ මහබොයින් ඉසාන දෙසෙහි වැඩැසිටැ “මේ රුක්මුල්හි හිඳැ බුදු වීම්” යි සිටුරාසැකිප් සුවහසක් පිරූ පැරූ වෙහි පල ලද තැන් සත්දවසක් එක ඉරියව්වෙන් වැඩැසිසිටැ ඇසියපිය නො හෙළා පස්පෑ දිස්නා දිගු පුළුල් ඇසින් පිදූහු. එක්බිති බෝපලඟ හා නුවනින් පිදූ තැන් හා දෙඅතුරෙහි 2 දෙවි යන් මැවූ පැළපැදුම්දිග රුවන්සක්මන්හි සත්දවසක් සක්මන් කොළෝ. එක්බිති මහබොයින් වායව්යා දෙසෙහි දෙවියන් මැවූ රුවන්ගෙයි වැඩැහිඳැ සත්දවසක් දහම් සිමිඳියෝ. මෙසේ සතර සතියක් බෝමැඩ දවස් යවා අජපල්නුගමුලට එළැඹැ වැඩහිඳ සත් දවසක් සසවත්සුව අනුභව කොළෝ. එ කල්හි මාරකන්යාත වෝ තුන්දෙන “බුදුන් කාම්පාසයෙන් බැඳගෙණ යම්හ”යි අවුදු තුන්දෙන තුන්සියයත් විලස් දක්වා නොයෙක් ලීලායෙන් භාවශායෙන් නො පෙලඹීයැ හි ගියෝ.

එක්බිති6 මුදලිදුවිල්තෙරට එළඹැ මිදෙල්රුක්මුල හි වැඩ හුන්හු. එකල්හි මුදලිඳුනාරජ විලින් නැඟී දසදෙසෙහි ගැවසී සිටි නිල වඳුල් දැකැ බුදුනට වැසිසුලඟ මැසිසදුරු පිරිපත් වළකනු සඳහා වටා සත්දරණපටක් එවැ පණයෙන් සොයාගෙණ සිටියේ යැ. බුදුහු පිළිමිණිමුවාගඳකිළියෙක්හි වසනුවන් සෙයින් දරණගැබැ සත්දවසක් සමවත්සුවෙන් දවස් යවූහු. එක්බිති කිරිපලුවනයට එළඹැ කිරිපලුරුක්මුල්හි වැඩහිඳැ සත්දවසක් සමවත්සුවෙන් මැ දවස් යැවූහු. මෙසේ සත්සතියැ එකුන්පණස්දවසක් අහරකිස නැති වැ සමවත්සුවෙන් දවස් යවූ කල්හි සක්දෙව්රජ අමාඅරළු ඇරැදින. ඒ වැළඳු කල්හි බුදුනට සිරිරුකිස ඇති වී යැ. එක්බිති

1.*මේ ලකුණු අතර කොටස මුද්රිතත පොතෙහි නැත.  2.නොවූයේ බඳු යි.   3. මු. දැතුරෙහි.  4.මු. එකල්හි.  5. මු. හැසී ගැවැසී.

22 අමාවතුර

ඔහු මැ දුන් නාලියදැහටි1 වළඳා අනෝතත්දහතළාපැනින් මුව ‍දෙවැ එ මැ රුක්මුල් හි වැඩ හුන්හු. එසැඳ තපස්සු භල්ලුක නම් දෙබෑ වෙණෙදො පන්සියයක් ගැලින් බඬු ගෙණැ කිරිපලුවනය වෙතට ගෙණ යෙති. පෙරැ ඔවුන් නෑ වූ දෙවුදුවක් ‍ඒ වනයෙහි වසන්නී ඔවුන් ලවා බුදුනට දන් දෙවියැටි වැ ඔවුන් ලවා බුදුනට දන් දෙවියැටි වැ ඔවුන්ගේ පන්සියයක් ගැල් නැඹ දක්වා පොළොව ගලාපිව. ඔවුන් ගඳමල්දුම් පුදා දෙවියන් අයදනට වන්කල්හි දෙව්පිරිස් පිරිවරා අහස්හි සිටැදෙවිඳු බුදුන්ගේ අපමණ ගුණ කියා බුදුනට දන් දෙනු කළා. ඔහු2 මිහපිඬු ගෙණ බුදුන් කරා එළෙඹැ මීපිඬු පිළිගන්නට අයදියහ. මහබඹු දුන් පය බුදුන් කිරිපිඬු පිළිගත් දවස් අතුරුදහන් වි යැ. කිරිපිඩු පිළිගත් පය නාලෝවැසියනට සෙත් නිසා නිවාමන් ගියේ. බුදුහු “කිමෙකින් මීපිඬු පිළිගන්මි හො?” යි සිතූහු. එසඳ සතරවරම් මහරජහු ඉඳුනිල්මිණිමුවා සතරපයක් එළවුහ. බුදුහු එ ප‍ා නො පිළීගත්හු. එසැඳැ මුගුවන්පැහැ ඇති සෙල්මුවා සතරපයක් එළවූහු. බුද්හු සතරදෙව්පුතුන් කෙරෙහි අනුකම්පාවෙන් සතරපය පිළිගෙණැ වළඳා අනු මෙවනි කොට දෙවෙණෙදන් බුද්සරණ දම්සරණ දෙකැ පිහිටවුහු. එව්හු පුදන්නට නිසි වතක් ඇරවූහු. බුද්හු දලවුල් අත්ලෙන් හිස් පිරිමැද කෙස්දා දී වදාළහ. ඔහු රුවන්කඬියෙත් පිළිගෙණ රථයේ වඩා පුද කෙරෙමින් සියනුවර ඇරැ දාගඬ් කොට දා නිදන් කළහ. බුදුන්හුනස්නෙන් නැඟී අජපල්නුගමුලට එළැඹ එහි වැඩ හිඳැ තමන් පිළිවුදු දහම් ගැඹුරු සේ, සතුන් කෙලෙස්බැරි සේ, සිතත් සිතත් බුදුනට “ධර්මල දෙසම්හ” යි යන සිත් නො උපන. එකල්හි මහබඹ බුදුන්ගේ අදහස් දැනැ “මුළුලෝ නස්සි” යි දසදහසක් ලෝඩා උපුල්වා මහහඬින් හඩා දසදහසක් සක්වළ බඹපිරිස් දෙව් පිරිස් පිරිවරා දික් කළ අතක් වක් නො කරණ තුරු අවුදු බුදුන් පෙරට පෙණි බුදුන් වැඳැ අඩදැණී වැ මුදුනෙහි ඇඳිලි බැඳැ ධර්ම දෙසුව මනා සෙයට ආරාධන කෙළේ4. එසැඳ බුදුහු බුදුඇසින් දසදහස්ලෝඩා බලනුවෝ විනේජයන් දැකැ මහබඹු අයජමෙහි ගිවිසැ “පළමු ධර්මද කහට දෙසම් හො?”යි සිතා “ආලාරකාලාම් නම් උදරම් නම් දෙ මහ තවුසෝ නුවණ ඇතියවිහු”යි බලනුවෝ ඔවුන් එයට පෙරට වැ මැ මියැ අරූතල ගිය සේ දැකැ පස්වගසඟුන් තමනට වහල් සේ සිතා “ඔහු වෙසෙති ‍හො?” යි බලනුවෝ බරණැස් නිසා ඉසිපතන්ති වසනුවන් දැකැ “එයට ගොස් උන්ට

1. දැවටී. දැහැටු- ඇතැම්. 2. ඔවුහු. 3. එකක්. 4. මු. කොළෝ.

පරසන්තාන දමනය 25

ධම්ස ක් පැවැත්වුව මැනැවැ”යි කිහිප දවසක් බෝමඩ අබියෙස්හි වැසැ ඇසළපුණූපොහෝ දවස් බරණැස් වඩනට අ‍ට‍ෙළාස් යොජුන් මහ පළිපන්හු.1 අතරමඟ උපක නම් ආජීවකයක්හු දැකැ මත්තේ ඕහට වන වැඩ දැකැ තමන් බුදු පරිදි වදාරා, එ මැ දවස් සවස් වේලෙහි ඉසිපතනයට වැඩි‍යෝ. පස්වගසඟනු බුදුන් වඩනවුන් දුරින් දැකැ”මේ පධනින් පහ වැ ඉසුරුකුලෙහි ඉපැදූ2 සිනිඳු අහර වළඳා පිරිපුන්සිරිරු ඇති වැ පහන් ඉඳුරන් ඇති වැ රන්වන් වැ එයි. මුහු2 නො ද වඳම්හ. හුන්සනෙන් නො ද නැ‍ඟෙම්හ. උතුම් කුලයෙහි තබා කතිකා කොට හුන්හු. බුද්හු ඔවුන් අදහස් හැම දැන හැම සතුන් කෙරෙහි පැතිරැ සිටි මෙත්සිත් හකුළුවා ඔවුන් කෙරෙහි පැවැත්වූහු. එව්හු බුදුන් වඩුත් වඩුත් තමන්ගේ තකික‍ායෙහි නො සිටියැ හී හුනස්නෙන් නැඟී ගොස් වැඳැ පාසිවුරු ගෙණ වඩා හිඳුවා පා දොවා බුදුබව නො දන්නා‍හු නම් කියකියා බෙණෙති. එකල්හි බුදුහු “මහණෙනි, මට නමිනුදු ‘ආවුසො’ වාදයෙනුදු ව්ය හාර නො කරවු. මම රාත්මි. බුදුමි”යි4 .තමන් බුදුබව හඟවා පැන්වූ උතුම් අස්නෙහි දස දහස්ලෝඩාහි දෙව්බඹපිරිස් පිරිවරා වැඩහිඳැ පස්වගසඟුන් අමතා ධම්සක්පවතුන්1සූතත් දෙසූහ. ඔවුන් කෙරෙහි කොණ්ඩඤඤමහතෙරහු සෝවවාන් වූහු. අට‍ළොස්කෙළක් බඹහු රාත් වූහු. අසංඛ්යෙසයක් දෙවියෝ ‍සෝවාන් සෙදගැමි අනගැමි වූහු. බුදුහු එහි මැ වස් තුබූ සතර දෙනාහට සතරදවසක් අවවාද කොට සෝවාන් කළහ. විසේණියැ පස්දෙනාහට අනත්ලකුණුසුත් දෙසා රහත් කොළෝ. එකල්හි බරණැස යසනම් සිව්චැරියෙක් හිමත් ගිමන් වසත් යන තුන් ඍතුවට කරවනලද තුනපහාහි නළුපිරිස් පිරිවරා උඩු මහමලෙන් යටිමහල් නො බැස වසනුයේ එදවස් රෑ නැටුම්ගඳැවූ විදුමින් හෙවැනිදනුයේ පිබිද තමන් තමන් ගත් පසඟුතුරා‍යෙහි වැතිර හෙවැ නිදන මාගමුන්ගේ විකාර දැකැ සංවේග ඇති වැ හොත් යහනින් නැඟී රුවන්මරවැඩිසඟල පයින් ගෙණ පහසින් බැසැ නුවරින් නික්මැ ඉසිපතන් ගොස් අලුයම්හි විහාරයෙන් නික්මැ අබවස්හි5 දිලියෙන පහන්රුකක් සෙයින් සිටැ සක්මන් කරණ බුදුන් දැකැ “මොබ6 එව, යස ය”යි වදාළකල්හි නිසැක වැ අවුදු වැඳැ ධර්මයදෙසුන් අසා සෝවාන් වැ අලුයෙහි සොස්මින්7ආ පියහට දෙසූ දෙස්නෙන් රාත් වී යැ. පියේ2 සෝවාන් වී. ඔහු

1. පිළිපන් බුද්හු.   2.ඉපද. මු.ඉපිදු.  3.ඔහු. මොහු    4. මු. රාත්මි යි.     5. පැවතුම්.   6. අහස්හි    7. මු. මුඹ. 8. සොයමින්- ඇතැම්.  9.පිය.

24 අමාවතුර

සබඳ සෙසු යිම්දරුවෝ සූපණස්දෙනෙක් ‘ඔහු පැවිජි වූහ’ යනු අසා ඉසිපතන් ගොස් දැකැ බුදුන් කෙරේ බණ අසා එහිභික්ඛුභාවයෙන් පැවිජි වැ රාත් වූහ. මෙසේ ලෝකයෙහි බුදුන් ඇතුළු වැ රාතන් එක්සැටදෙනෙකු නිපන්කල්හි බුදුහු වස් වැසැ පවරා “මහණෙනි, දනවු සැරිසරන්නට එළඹෙව. දෙදෙනෙක් එකමඟින් නො යව. ගිය තන්හි ධර්මස දෙසව. සත්වැඩ සාහව” යි සඟුන් සැටදෙනා ඒ ඒ තැනට නඟා යවා තුමුහු උරුවෙල්දනවු වඩනාහු අතරමඟැ කපුවනඋයන්හි කෙළනට ගිය රජකුමරුවන් තිස්දෙනාහට ධර්මන දෙසා සෝවාන් සෙදගැමි අනගැමි කොට එහිබික්ඛූභාවයෙන් පැවිජි දී සැරිසරණූවට නඟා යවා උරුවෙල්දනවු එළඹ තුන්දහස් පන්සියසොළොස් පෙලහරක් දක්වා තවුස්දහස් පිරිවර ලද උරුවෙල්කසුබ් ගයාකසුබ් නදීකසුබ් නම් තුන්මහතවුසන්ගේ දුලද බිඳැ එහි භික්ඛුභිවයෙන් පැවිජි දී ගයා‍සීසයෙහි වැඩැ හිඳ ආදිත්තපරියායසුත්න් දෙසා රාත් කොට ඒ රාත් සඟුන් දහසක් දෙනා පිරිවරා බිම්සරමහරජහට දුන් පිළියෙන් මිදෙනු සඳහා රජගහානුවර අබයෙස්හි යටි වනඋයන් වැඩියෝ. එකල්හි රජ බුදුන් වැඩි පරිදි උයන්පල්ලා අතින් අසා දොළොස් නුහුවක්1 බමුණන් හා සඟපිරිස් පිරිවරා අවුදු තරු පිරිවර ලද පුනසඳක් සෙයින් සඟපිරිස් පිරිවරා සවණක් ඝන බුදුරසින් දිලියෙමින් වැඩ බුදුන් දැකැ සක්ලකුණෙන් විසිතුරු පතුල් දැකැ වැඳැ සහ පිරිවරින් එකත්පස්ව හිනි2 ඒ පිරිසැ ඇතැම්2 කෙනෙක් “කිම හො? මහමහණ උරුවෙල්කස්බෝ මහමහණු නිසා බඹසරවත් සෙරෙති හො?” යි සිතූහු. බුදුහු ඔවුන්ගේ අදහස් දැන “කස්බ, දනයන් සිතැ කුකුස් හර” යි වදාළෝත එකල්හි උරුවෙල්කසුබ් මහතෙරහු හුනස්නෙන් නැඟී බුදුන් වැඳැ “බුදුහු මට ගුරුහ. මම් බුදුන්ගේ සවුයෙමි”යි අහස්හි තලයක් පමණ තැනට දුමදුමා දිලිදිලී හෝමින් හිඳිමින් සිටිමින් සක්මන් කෙරෙමින් අතුරුධන් වෙමින් අහසින් බැසැ බුදුන් පා වැඳ තමන් සවුපරිදි හඟවා, දෙවනවටැ අහස්හි දෙතලයක් පමණ තැනට නැඟී, තුන්වනවටැ තුන්තලයක් පමණ තැනට නැඟී, පස්වනවටැ පස්තලයක් පමණ තැනට නැඟී, සවනවටැ සතලයක් පමණ තැනට නැඟී, සත්වනවටැ සත්නලයක් පමණ තැනට නැඟී, දුමා දිලී හෙවැ හැඳැ සිටැසක්මන් කොට අතුරුධන් පැමිණැ පෙළහර දක්වා අහසින් බැස” බුදුහු

 1. නුවක්.   2.මු. හිඳි.   3. මු. එකල්හි ඒ පිරිස්  අතුරෙන් ඇතැම්   4.කසුව්වන්.    5.කෙරෙයි. 

පරසන්තාන දමනය 25

මාගේ ගුරුහ. මම බුදුන්ගේ සවුයෙමි”යි බුදුන් පා වැඳ එකත්පස් වැ හුන්හු. එකල්හි මුළුපිරිස් වැසියෝ එ පෙළහර දැක “අහෝ! බුදුහු මහානුභාව ඇතිවම්හ. එබඳු දුලද් ගෙණැ ‘රාත්මි’යි වැටෙන උරුවෙල්කස්බෝ ද පවා දුලද් බිඳැ බුදුන් විසින් දමන ලදහ”යි බුදුන්ගේ ගුණ වැණුහු. බුදුහු “මුහු දැන් මතු දැමූයෙම් නො වෙමි. අතීතයෙහි දු දැමුයෙමි” යි ඔවුන් කරා එළැඹ “මෙලෝ නැත. පර‍ලෝ නැති. කම් නැති කම්පල නැතැ”යි ගෙණ වැ‍ටෙන කල්හි තමන් බඹ වැ1 ඉසිවෙසින් අවුදු ධර්මණ දෙසා දුලද් බුත් පරිදි දක්වමින් මහානාදකස්සප ජාතකය දෙසා සිවුසස් වදාළහ. එකල්හි බිම්සරමහරජ එකොළොස්නූහුවක්2 හා සෝවාන් වි ය. එක් නහුවක්2 වැඳ සරණ ගි‍යෝ3. රජ බුදුන් කෙරෙහි හිඳ තමාගේ පස්මනදොළක් පිරුනු සේ . කියා සරණ ගොස් සෙටදවසට පවරා හුනස්නෙන් නැඟී බුදුන් වැඳැ පැදකුණූ කොට නුවර ගියේ4. . අලුයෙහි බුදුන් දුටු නුදුටු අටළොස් කෙළක් රජගහාවැසියෝ4 බුදුන් දක්නට උදය මැ නුවරින් නික්මැ සව්වනඋයන් මිනිසුන් විසින් අතුරු නැති වි යැ. සියලු යටිවනඋයන් මිනිසුන් විසින් අතුරු නැති වි යැ. මහජනයෝ තමන්ගේ ඇස්පසුරෙන් බුදුන්ගේ රූමුහුදු පිහිනා පරතෙර නො දැක්කැ හෙත්. මෙසේ දෙතිස්වර ලකුණෙන් සැදුම් ලද අසූ අනූ ව්යතඤ්ජනයෙන් දිලියෙන බුදුන් බඳ මහජනා අතුරු නැති වැ උයනැ දු හැසී ගැවසී සිටිකල්හි එක් පැවිජි කෙනෙකුනුදු නික්මෙන්නට මග අවසර නො වී. එකල්හි සක්දෙව්රජ බුදුන් සඟුන් සුන්බුන් වන බියෙන් යහපත් ම‍ණෙටු වෙසක් මවා ගෙණ බුදුන්ගේ ගුණ වණා යසගී කියමින් පෙරට ව ගියේ. මහජන‍යෝ ඔහුගේ රූසිරි දැකැ “ අපි මෙ වැනි දරුවකු යම්කලෙක නුදුටු විරීම්හ. මේ කෙ සේ වූ දරුයෙක් හො? යි කීහු. එකල්හි දෙව් රජ තමා බුදුන්ගේ මෙහෙකරු පරිදි කී යැ. බුදුහු සක්දෙව් රජහු අවසර කොට දුන් මඟ පිළිපැද මහණ පිරිවරා රජගහ නුවරට වන්හ. රජ බුදුපාමොක් මහසඟනට දන් දී “වහන්සේ , මම තුණූ රුවන් විනා වාස කරන්නට නො හැක්කෙමි. වේලේ වුව මැනැ වී යැ. නො වේලේ වුව මැනැ මැ යැ. බුදු්න කරා එළඹෙමියි. සවිවනඋයන් ඉතාම දුරැ. මේ මාගේ වෙළුවනඋයන් නො දා

  1. බඹලොව.  2. නුහුයෙක්.   3. ගියේ.   4. ගියෝ-හැම.   5.කෙළක්   6.පෙරමඟට.   7. දැරියෙක්.

20 අමාවතුර

දුරැ. නො ද ආසන්න යැ. යන එන කලට සුව යැ. බුදුනට මේ සෙනස්න නිසි යැ. මාගේ මේ උයන් පිළිගන්නේ මැනවැ”යි රන්කොතුරුයෙන් මලින් ගඳින් වැසුනු මිණිවන් පහන්දිය ගෙණ වේළුවනඋයන් තබා පොළෝ ගුගුරුවා ගත් අනික් වෙහෙරක් නැති. ලක්දිව මහවෙහෙර තබ‍ා පොළෝ ගුගුරුව‍ා ගත් අනික් වෙ‍හෙරෙක් නැති. බුදුහු වේළුවනඋයන් පිළිගෙණැ රජහ‍ට අනුමෙවුනි කොට හුනස්නෙන් නැඟී සඟුන් පිරිවරා වේළුළුන උයන් වැඩියෝ. එකල්හි සැරියුත් මුගලන් දෙදෙන දෙසියපණස් දෙනකුන් ගෙණ බුදුන් කරා එළඹ එහිභික්ඛුභාවයෙන් පැවිජි වැ සහපිරිවරින් රාත් වැ අගසවුතත් පත් වූහ.

   මෙසේ බුදුන් මේළුවනඋයන්හි සත්වැඩ සාහමින් වසන කල්හි සුදොවුන් මහරජාණෝ  “මපුතණුවෝ බුදු වැ ධම්යක් පවත්වා රජගහා නිසා වේළුවන උයන්හි වෙසෙති. යනු අසා එක්  ඇමත්තක්හු දහසක් පුරුෂයන් පිරිවරා රජගහානුවර ගොස් “සුදොවුන් මහරජානෝ ‍තොප දත්කැටියහයි, මපුතනුවන් ගෙණැ අය මැනැවැ” යි නඟා යවූහ. හේ “ඉතා මැනැවැ”යි සුදොවුන් මහරජානන්ගේහ තෙපුල් මුදුනෙන් පිළිගෙණ  දහසක් පුරුෂයන් පිරිවරා වහා ම ඩ සැටයොජුන් මග ගෙවා ගොස් බුදුන්  පිරිස් මැද  වැඩහිඳ ධර්මන දෙසන වේලායෙහි වෙහෙරට වැද “රජුගේ හසුන් දැන් තබම්හ”යි පිරිස් අන්තයේ සිට බුදුන් කෙරේ බණ අසා සහපිරිවරින් රාත් වැ නො බැණැ බුදුන්  කෙරේ විසී. රජානෝ ‍මේ නියායෙන් අනික් අ‍ටවරෙක්හි දහස්  පුරුෂයන් පිරිවර දී ඇමැත්තන් අ‍ටදෙනෙකු යවුහ. ඔහු හැමදෙන රාත් වැ පැවිජි වැ වෙනා බැණැ බුදුන් කෙරෙහි මැ වුසූහු. රජානෝ හස්නකුදු ඇරැ1 කියන කෙනෙකුත් නො ලදින් “එතෙක් දෙනා කෙරෙහි මට සැනහැත්තන්2 නැත්තෙන් මට හස්නකුදු ඇර නො කීහු. මා කීවාක්  කරන්නෙක් කවර හො?” යි  සියලු බලනුවෝ තමන්ගේ හැම කාය්ය්වර්‍ සාධන,ඇතුළත්, විස්වස් ඇති, පුතනුවන් හා  එකදවස් උපන්, වැලිකෙළියෙහි පටන් ගෙණ ඔවුන් හා  පුරුදු සබඳ කාළුදායී  නම් ඇමැත්තක්හු දැක ඔහු කැඳවාගෙණ “මපුතනු වන් දැක්කැටි ව නව  වරෙකැ නව ඇමැත්තෙකු දි නව දහසක් පුරුෂයන් යවීමයි.එකෙකුදු3 ඇවිදු හස්නකුදු නො කී යැ4. දිවියෙහි  නියත නැති. මා දිවි ඇති විගස මපුතනුවන් ඇරැ මා

   1.  හැර.   2.මු. සෙනෙහැත්තන්.   3.මු. එකතු.  4.නො‍ කී හු.

පරසන්තාන දමනය                             27

දක්වන්නට නිස්සෙහි දැ?” යි “මහරජ, මම් පැවිජි වන්නට අවසර ලැබෙම් නම්, තිසිසෙමි” යි කී යැ. “තෝ පැවිජි වැ හෝ තො පැවිජි වැ හෝ මපුතනුවන් ඇරැ මා දක්ව” යි කීහ.හේ “ඉතා මැනැවැ” යි රජානන්ගේ හසුන් ගෙණ රජගහනුවර ගොස් බුදුන් ධර්මක දෙසන වේලෙහි පිරිස් අන්තවේ සිට බණ අසා සහ පිරිවරින් රාත් වැ එහිභික්ඛුභාවයෙන් පැවිජි වී. ඔහු සතටත් දවසක් ගියකලැ මැදින්දින පුරපොහෝදවස් “හිමින් කල් ඉකුත්තේ යැ. වසත්කල් පත්තේ යැ. පොළෝතල නිසිකලැ”යි සිතා4 බුදුන් කරා එළැඹ සැටදහසක් බුදුන් කුලනුවර එළෙඹිය මනා පරිදි කියා ගමන් වැකුණු. එකල්හි බුද්හු “කිම්, උදය, මියුරුසරයෙන් ගමන් වැණුහු. එකල්හි මහතෙරහු “ වහන්සේ, මුඹ පියානෝ සුදොවුන් මහරජානෝ මුඹ දැක්කැටියහ”යි කීහු. “මැනවැ, උදය, නෑයන්ට දංග්රරහ කෙරෙමි. මික්සහට සැළ කරව” යි වදාළෝ. “මැනැවැ,වහන්සේ ” ගොස් සඟනට සැළ කළහ. බුදුහු අඟුමගධ දෙරට වැසි කුලදරුවන් දසදහසක් දෙනා හා කිඹූල්වත්වැසි දසදහසක් දෙනා හා මෙසේ විසිදහසක් රාත්සඟුන් පිරිවරා හස්ගණ පිරිවර ලද හස්රජකු සෙයින් රජගහනුවරින් නික්මැ ‘එක් දවවසකට එක් යොජනක් බැවින්4 රජ ගහා නුවරින් සැටයොජුන් කිඹුල්වත් නුවරට යොජුන් යොජනෙහි වෙසෙමින් දෙමසකින් ගිය මැනවැ’ යි නික්මුනුහු. මහතෙරහු ‘බුදුන්නික්මුනු පරිදි රජහ‍ට සැළ කළ මැනැවැ’ යි අහසින් ‍ගොස් රජගෙයි පාළ වූහු. රජානෝු මහතෙරුන් දැක සතුටු වැ මහාරහපලක් මත්තේ වඩාහිඳුවා තමනට යුතු කොට තුබූ නන්6 රසබොජනෙන් පය පුරා දුන්හු. මහතෙරහු හුනස්නෙන් නැඟී යන ආකාර දැක්වූහු. “හිඳැ වළඳන්නේ යැ” යි කීයෙන් “බුදුන් කරා ගොස් වළඳම්හ”යි කීහු. “බුදුහු කෙ‍ාහි යැ පුතනුවෙනි?”යි කීයෙන් “විසිදහසක් සඟුන් පිරිවරා තොප දක්නට නික්මුනාහ” යි කීහු. රජානෝ සතුටු වැ “තෙප් වළඳව. මපුතනුවන් මෙ නුවර දක්වා මොබින් බත් ගෙණ වඩව” යි කීහු. මහතෙරහු ගිවිස්සහ. රජානෝ මහතෙරුන් වළඳවා පය ගඳසුන්නෙන් උළාපියා උතුම් බොජනෙන් පුරා “බුදුනට දෙව”යි මහතෙරුන් අතැ තුබූහු. මහතෙරහු හැමදෙනා දක්නා සේ පය අහසට විහිදැ තුමුහු ද අහසට නැඟී ඔත් ඇරැ

 1.දක්වා ලන්නට නිස්සෙහි  දා යි.     2. මු.  ළැබී.  3.අමතා.     4.බැගින්.   5. නන්තන්.

28 අමාවතුර

බුදුන් අතැ තුබූහු. බුදුහු වැළඳුහු. ඒ නිය‍ායෙන් මහතෙරහු දවසැ දවසැ බත් ගෙණ යෙති. බුදුහු අතරමගැ පියමහරජානන් ගේ ම බත් වැළඳුහු. මහතෙරහු බුදුන් බත් වැළඳවූහු. ඉක්බිතිතෙන් දවසැ දවසැ “බුදුහු මෙතෙක් තැන් වැඩියහ. මෙතෙක් තැන් වැඩියහ”යි බුදුන්ගේ ගුණ කියා සියලු රජකුලන් බුදුන් නුදුට ද බුදුන් කෙරෙහි ප්රෙසාද ඉපදවූහ. එහෙයින් ඔවුනට බුදුහු කුල පහදවන්නන් කෙරෙහි අගතනතුරු වදාළෝ. සැහැරජහු බුදුන් වැළැතට වැඩිකල්හි “අපගේ නෑ උතුමා දක්මහ” යි රැස් වැ බුදුන් වාස1 කරන්නට නිසිතැනක් බලන්නාහු නිග්රොුධ නම් ශාක්යැරජහුගේ උයන රමණී ‍ෙස් දැකැ. ඒ සදන්නට යොදා තුමු ගඳමල් ගෙණ පෙරමඟට යනනාහු පළමු වැසවබරණින් සැදි ලදරුවන් හා ලදැරියන් නඟා යවූහු. එක්බිති රජකුමරුවන් හා රජකුමරියන් හා නඟා යවුහු. ඔවුන් එක්බිති තුමුහු ගොස් ගඳින් මලින් පුදමින් බුදුන් ගෙණ නිග්රොුධාරාමයට වැඩූහු. බුදුදු එහි විසිදහසක් සඟුන් පිරිවරා පැන්වූ බුදුඅස්නෙහි වැඩ හුන්හ. සැහැරජහු අභිමානයෙන් “සිඬත්කුමර අපට ලදැරි යැ. අප මලැ. අප බෑනෙ යැ. පීතැ. මුනුබුරෙ යැ” යි සිතා ලදරු ලදරු ර‍ජකුමරුනට “තෙපි වඳව. ඇපි තොප පිටිපසැ හිඳුම්හ”යි කීහු. ඔවුන් එසේ හුන්කල්හි බුදුහු ඔවුන්ගේ අදහස් දැනැ “ මා නෑයෝ නො වඳති. ඔස මොවුන් වැඳැවුව මැනැවැ”යි සතරවන ඩෑත් සමවැද හුනස්නෙන් නැඟී ඔවුන් හිසැ පියපස් ඕනවුන් සෙයින් අහසට නැඟී සියල්සිරින් දියකඳ ගිනිකඳ විහිදමින් සවණක් රස් විරමින් යමාමහපෙළහර දැකැ” වහන්සේ, මම් තොප උපන් දවස් කළුදෙවුල්2 නම් මහතවුසා වඳනට එළවුවන්ගේ පා පෙරළී එුහ මුදුනේ පිහිටි සේ දැකැ තොප වහන්සේ වැන්දෙමි. හේ මා‍ෙග් පලමුවන වැඳීම යැ3. වප්මඟුල් දවස් දඹරුක්පයැ සිරියහන්මතුයෙහි පලක් බැඳ වැඩහුන්නිහු දැකැ දඹසෙයදු නො පෙරෙළෙන සේ දැක වැන්දෙම් ම යැ. හේ මාගේ දෙවන වැඳීම ය. දැන් මේ4 නොදුටුවීරී පෙළහර දැකැ වඳිමි55 . මේ මාගේ තුන්වන වැඳීමැ” යි (කීහ). රජානන්4 වැඳිකල්හි බුදුන් නො වැඳ සිටිනට නිසි එක රජෙකුදු නො වී ය. හැම දෙනම වැඳියෝ. මෙසේ බුදුහු නෑයන් වඳවා ගෙණැ අහසින්බැසැ පැන්වූ අස්නේ වැඩහුන්හු. බුදුන් වැඩ හුන් කල්හි නෑයන්ගේ සමාගම මුදුන් පැමිණි යැ. හැමදෙන එකඟයිත් වැ හුන්නාහැ.

1. වහස.  2.කළුලු දෙව්. කුළුල් දෙව්.   3.  වැඳීම ය.       4.මා. 5.වැන්ඳෙදමි.   6. වැඳැමැයි රජාන්-හැම.

පරසන්තාන දමනය 29

එකල්හි මහමේ නැඟී පොකුරුවැසි වට. ඒ වැස්සෙහි “තෙමෙම්හ” යි සිතුවෝ තෙමෙති. “නො තෙමෙම්හ1 ” යි සිතුවන් වෙර දියබිඳෙකුදු නො‍ හෙයි. එ අසිරි පෙළහර දුටු රජහු විස්මපත් වූහු. බුදුහු “දැන් මතු නො වෙයි මාගේ නෑසමාගමයෙහි පොකුරුවැසි වටුයේ.2 අතීතයෙහි දු වට”යි වෙසතුරු වදාළහ. ඒ ධම්දෙසුන් අසා හැමදෙන මැ හුනස්නෙන් නැඟී වැඳැ නුවර ගියහ. එක්රජෙක් හෝ රජඇමැත්තෙක් හෝ අනික් දවසට පැවරූ කෙනෙකුදු නො වූහු.‍‍ බුදුන් අනික් දවස් විසිදහසක් සඟුන් පිරිවරා කිඹුල්වත් නුවර සිඟන්නට වැඩියහ. බපෙරමඟට ගොස් පා ගත් කෙනෙක් හෝ පැවරූ කෙනෙක් හෝ නො ද වූහු. බුදුහු එළිපතැ වැඩසිට “පෙර බුදුහු කුලුනුවරැ කිසේ පිඬු පුරූහ3 හො? ගෙපිළිවෙළ හැරැ ඉසුරු ජනන්ගේ ගෙට එළඹියහ හො? නොහොත් සපන්දන්සැරි සුරුහ හො” යි බලනුවෝ ගෙපිලිවෙළ පියා එක් බුදුකෙනෙකුදු නෙ වැඩී සේ දැක “දැන් මසිඳු එ ම වංශය රැක්ක මැනැවැ. අනාගතයෙහි මාගේ සව්වෝ මා අනු වැ හික්මෙන්නාහු සප්දන්සැරිවත් පුරණු වෙති” කෙළවරැ ගෙහි පටන් ගෙණ සිඟමින් වඩිති. “අප හිමි සිඬත්කුමර පිඬු සෙරේ ල”යි දෙබුටු තුන්බුටු ආදී පහාහි සිහිමැදුරු විවර කොට බලන ජනයෝ දැක්මෙහි මැ ව්යාිවට වූහ. යශොධර‍ාදෙවි වනාහි “හිමියා පිත් මෙ නුවර රුවන්රිය අරා දෙව්පිරිස් බඳු මහපිරිස් පිරිවරා හැසිරැ දැන් මුඬු වැ කහවත් හැඳැ පෙරවැ පාකබලක් ගෙණැ අහර සිඟා‍ ල. හේ ඕ හට හොබි හෝ? නො හොබි හො?”යි සිහිමැදුරු විවර කොට බලන්නී බුදුන් නන්විසිතුරු පැහැයෙන් දිලියෙන සිරුරුරසින් නුවරැ හෙමේ බබුළුවමින් ව්යායමප්ර්භාවෙහි4 ගැලී සිටි අසූ අනූ ව්යවඤ්ජනයෙන් බබලන දෙතිස්වරලකුණෙන් සැදුම් ලද රූපකාස ඇතියවුන් උපමා නැති බුදුසිරින් වොරජනන් දැකැ හිස පටන් ගෙණ පතුල් දක්වා නරසීගානම් අටගයකින් බුදුන් වණා සුදොවුන් මහරජානන් බකරා ගොස් “තොප පුතනුවෝ අතුරුවේ බැසැ සිඟති”යි කීව. මහරජානෝ බියපත් වැ සළුව හඳිමින්වේලෙවි වැ ගොස් බුදුන් පෙරට වැ සිටැ “වහන්සේ, මට ලජ්ජා කුමට‍ කරව? කුමක් සඳහා සිඟව? මා මෙ සඟනට බත් නො දිය හෙතියි ගත්තාව” යි කී ය. මහරජ,මේ අපගේ වංශචාරිත්ර යැ” යි වදාළහ. “ වහන්සේ , තොපගේ මහාසම්මත

   1. තොමෙමුව.   2.වුවයේය යි.    3.මු. සැරූහ.    4.රශ්මප්ර වායෙහි-ඇතැම්.    5. වංශය.  

80 අමාවතුර

වංශයෙහි එකර‍ෙජකුදු සිඟයේ නො වෙ” යි කීහු. “මහරජ, හේ තොපගේ වංශ යැ. අපගේ වූ කල බුඬ්වංශය යැ. හැම බුද්හු මැ සිඟා වැටුනහ”යි අතුරුවෙයැ සිට ගාථාවක් වදාළහ. ඒ ගාතාව අසා සෝවාන් වුහු. දෙවන ගාථාව අසා සෙදගැමි වූවා‍හු මහදම්පල්දා අසා අනගැමි වූහු . මියෙනකලැ සේසත් යට සිරියහන් මත්තේ හෙවැ රහත් වුහු. රජානෝ සෙදගැමි වූවාහු බුදුන් අතින් පා ගෙණ විසිදහසක් සඟුන් හා බුදුන් පහයට වඩා සිනිඳු මියුරු බත් දුන්හු. බත් වළඳා උන් කල්හි සතළිස්දහසක් නළුවෝ බුදුන් වැන්දාහ. යශොධරාදෙවි වනාහි “බුදුන් වදනට එව”යි කීයෙන් “සැබැවින් මම ගුණවත් වීම් නම්, ඔහු මැ මා කරා එති. එකලැ මැ වඳිමි” යි නො ගියා. බුදුහු පියමහරජානන් ලවා පය ගෙන්වා ගෙණ දෙ අගසව්වවන් හා සමඟ ඇයගේ සිරි යහන්ගබට එළඹ “ඇය රිසි ‍ෙස් වඳනාකල්හි නො වැළකන්නේ ය”යි වදාරා පැන්වූ අස්නෙහි වැඩහුන්හු. දෙවි වෙලෙවි ගෙ‍ාස් ගොප්මස අත් ලා1 ගෙණ පා පිට හිස් තබා වනවනා වැලැපැ රිසි සේ වැන්ද. රජානෝ ඇය බුදුන් කෙරෙහි සනා බුහුමන් ඇති පරිදි කියන්නාහු “වහන්සේ , ම දූ තොප ‘කහවත් හන්හ’යි යනු අසා කහවත් හන. තොප ‘එකවේලේ වළඳති2 ’ යනු අසා එක්වේලේ වළඳයි. තොප මහත් සම්පතක් පීබව දැනැ මල්ගඳ විලෙවුන් හළ. තමා නෑයන් කෙරෙහි ‘ඇපි ඇපි පස්වවම්හ’යි හසුන් දුන්කලැ එක් රජක්හු දු කියෙහි නො ගිවිස්සි. ම දූ මෙස් ගුණවතැ” යි කීහු. “මහරජ, දැන් තොප විසින් රක්නා ලද්දිය මෙසේ වැටෙනු කිසි පෙළහරක් නො වෙයි. පෙරැ කිසිකෙනකුන් විසින් නො රක්නා ලද්දි නොපිරිපැසුනු නුවණැ දු තමා1 රැක්කැ”යිවදාරා සන්4 කිඳුරුදා දෙසා ඇය වස්වා හුනස්නෙන් නැඟි වැඩි‍යෝ. දෙවනදවස් තමන් මලු නන්ද කුමරහුගේ තනතුරුමඟල් ගෙවදනාමඟල් විවාමඟුල් මේ තුන් මඟුලට සරහනකල්හි ඔහුගේ ගෙට එළඹ පැන්වූ අස්නෙහි වැඩහිඳැ මඟුල් වදාරා ඔහු පැවිජි කටැටි වැ පය අතැ නඟා තබා හුන්ස්නෙන් නැඟී වැඩියෝ. ජනව්කලණ නම් රජකුමරිය බුදුන් හා යන කුමරහු දැකැ “හිමියා පිත, වහා එව” යි කියා කර දික් කොට කවළියෙන් බැලුව. පිත, වහා එව” යි කියා කර දික් ‍කොට කවළියෙන් බැලුව. හෙ ද බුදුනට “පය ගන් ව, වහන්සේ ය”යි කියන්ට

  1. අල්වා-ඇතැම්.    2. වළඳනු.    3. නුවන දුන් මා.  4. සඳ.

පරසන්තාන දමනය 81

නොපොහොසත් වුයේ බුදුන් හා මැ වෙහෙරට ගියේ. බුදුහු ඔහු නො කැමති සේ පැවිජි කරවුහු මෙසේ කිඔල්වත් නුවර ගොස් තුන්වනදවස් නන්දජකුමරහු පැවිජි කළහ.

 සත්වනදවස් යශොධරාදෙවි තමා ප්රපතු රාල්කුමරහු කුමරබරණින් සදා මේ “විසිදහසක් මහණගණ පිරිනඑරණ ලද, රන්වන් උතුම් රු ඇති.මහබඔහු සෙයින් දිලියෙන, මහණ තා පියේයැ. ඔහුගේ මහානියි සතරෙක් ඇති .ඔහු කරා ගොස් දායාද ඉල්වා ගණැයි පියන් ගැනි දෙයෙක් නම් පුතුන් ගැනි වෙ දැ “ යි නගා සවු යැ. කුමර බුදුන් කරා ගොස් “මුහු මපිසානග” යන සෙනෙහෙන් සතුටුතිත් ඇතියේ “මහණ, තාගේ සෙවන සුව ය”යි ලදබොලඳ බස් බෙණෙයි .බුදුහු වළද අනුමෙවෙනි කොට හුනස්නෙන් නැගි වැඩියහ. කුමරද දායාද ඉල්වමින් බ්රහදුන් හා ම ගියේ. බුදුහු දරුවෝ නො  නැවතුහ. පරිජනයෝ ද බුදුන් යන්තාහු නවන්වන්නට නො නැව්තුහ. පරිජනයෝ ද බුදුන් හා යන්නහු තවන්වන්නට නොපො‍හොසත් වුහ. මෙසේ හේ බුදුන් මා සමග අරම් ගියේඑසඳ බුදුහු “මෙ පිය අයත් ධන ඉල්වයි.  මොහුට සසර වැසි කරණ ධන නො දුන මැනැවැ .මා බෝමැඩෙහි ලත් සත්වැදුරුම් අරිධන දුන මැනැවැ ලොවුතුරාදායාදයෙහි මොහු හිමි කළ මැනැවැ” යි සැරියුත් මහතෙරුන් කැදවා “මොහු පැවිජි කරව” යි වදාළහ. රාහුලකුමරහු පැවිජි කළේ.
   

ඔවුන් පැවිදි වු කල්හි සු‍ඳොවුන් මහරජානන්ට බලවත් දුක් උපන. අධිවාසිනා කරන්ට නොපොහොසත් වුවාහු බුදුන් කරා එළබා “මවුපියන් නො අනුදන් දරුවන් පැමිජි නො කරවන්ට වරයක් මට පදාරණු මැනව. වහන්සේ “යි කියා. බුදුහු ඔවුන්ට ඒ වරය දුන්හ. අල්ලේ, දවස් බුදුන් රජගෙයි දළදා වැඩහුන් කල්හි රජානෝ “වහන්සේ .මම් තොප පඩ්න්ති යොග කරණ කල්හි එක් දෙව්දුවක් අවුදු “මහරජ , ත පින් මෙලේයි කි කලිහි ,’මපින් බුදු ව මිස නො මියේ”යි දෙවිදුව කියා නොහැදහිම් “යි කිහ්රද බුදුහු “මහරජ. තෙපි දැන් කියේ හදහව? පෙර ‘තපින් මෙළේ’යි ැට ඇර පැකල්හි දු නො හැදවුව” යි වදාරා මහදම්පල්දා දෙසුහ. දෙසුන් අවසන්ති රජානෝ අනගැමිපල පසක් කෙලේ.මෙසෙයින් බුදුහු පියානන් තුන්මග තුන්පග ලමුණුවා සගපිරිස් පිරිමරා කිඹුල්වතින් නික්මා රජගහනුවර ගොස් සිතනයෙහි වැඩැ වුසුහ.

  1.ගෙණෙවයි 2.දරුවානන් 3. වැඩි 4. බෝමැඩ හිද 5.සැරැසුන් 6. අනෙක් 7. දුවක්.

82 අමාවතුර

එකල්හි සැවැත්නුවර අනේවඩුමහසිවු පන්සියයක් ගැලින් බඩු ගන්වා ගෙණ. රජගහානුවර තමා සබද සිටිහු ගෙට එළඔැ එහි සිට බුදුනු උපන්බව දැනැ රැ බොහෝවෙලෙහි ම දෙවින් හළ දෙරින් නික්මැ බුදුන් කරා එළබැ බණ අසා සෝවාන් වැ අනෙක් දවස් බුදුපාමොක්සගනට මහදන් දි බුදුන් සැවැත්නුවර වඩනට ගිවිස්වා ගෙණ අතරමග පන්සාළිස් යොජනක් තන්හි ලක්ෂස ලක්ෂප විසදා යොජනෙහි යොජනෙහි මහවෙහෙර කරවා සැවැත්නුවර ගොස් ජෙත නම් රජකුමර හුගේ උයන මසුසුලසින් අතොට අටළොස් කෙළකින් විකිණිගෙණ් ඒ රමණි උයන් මැද බුදුනට ගඳකිළි කරවා, ඒ වටා සෙසු සෙනසුන් කරවා, පවුරු යොදා රැවටන් දිවාවටත්සක්මන් පිරි ලොකුණු කරවා අටළොස් කෙළක් ධන විසදා මනොරම කොට වෙහෙර කරවා බුදුන් කරා සවි.

බුදුහු මහසගුන් පිරිවරා රජගහනුවරින් නික්මි අනුකුමයෙන් සැවැත්නුවර වැඩියහ. මහසිටි වෙහෙරමහත් සරසා බුදුන් දෙවිරම්වෙහෙර වඩනා දවස් පුතු සව්බරණින් සදා එසෙයින් ම සැදි පන්සියයක් දරුවන් දි බුදුන් පෙරමනට යළිය. දරඅ සනපිරිවරින් පස්පැහැයෙන් දිලියෙන පන්සියයක් දදයෙණ බුදුනට පෙරට වියැ. ඔවුන් පස්පස් මහාසුභදා නම් චුලභද්රන නම් දෙ සිවිදුහු සවිඨරණින් සැදි පන්සියයක් කුමරියන් හා සමග පුන්කලස ගෙණ නික්මුනාහ. ඔවුන් පස්පත් සිවිදු සවබරණින් සැදි එසෙයින් මැ සැදුනු පන්සියයක් අනනත් හා සමග පුන්පැන ගෙණ නික්මුනාහු ය. කොසොල්රජහු .දු සමන්කුමරි පන්සියයක් රථපිරිවරින් මල් ගඳ ගෙණ නික්මුනාහ. හැමදෙනාට ම පසු ව මහයිට් දඟවලු හා පිළි හැද තම‍ා සෙයින් ම දහවලු හත් පන්සියයක් සිටුන් හා සමග ගදමල් ගෙණ බුදුන් කරා ගියේ. බුදුහු මේ උපාසකපිරිස් පෙරට කොට මහ සඟුන් පිරිවරා සවණක්සනරසින් දසනුදෙස බබුළුමන් අනත් අපරියේ බුදුසිරි වොරොජසින් දෙවුරමිවෙහෙර චන්සු එකල්හි සිටි බුදුපාමොක් සගනට වෙහෙර දින බුදුහු අනුමෙවෙනි කළහ. සිටි අනෙක් අටළොස්කෙළක් ධන විසදා වෙහෙරමහන් කරවි.

මෙතෙයින් බුදුහු තමන් පුරිසදමමසාරට් වන බැවින් ධම්සක්පවත්නෙහි පටන් ගෙන් අනෙකසෘඩිප්රාසතිහාඨ්යෙන් හා දෙසනාවිලාසයෙන් හා මහණ දුළුලු බමුණු ගැහැවි සැගැරජ ඇ අනේසියදහස් සතුන් සතන්හි දුලද් බිඳැ දමා

1.ජෙතවන  2. සක්මන්හල් 3. පැන්කලස 4. බුදුරසින්.

උපාලි දමනය 83

අමාමහනිවන් පමුණුවමින් ගොස් අනේවඩුමහසිවිහු සුපණස් කෙළක් ධන පිසද‍ා කරණලදු දෙවිරම්වෙහෙරැ හැම බුදුන් වුසුඅතන්හි අමාරස වහන පුන්සදක් සෙයින් විනේකුමුදුනවන පුබුදුවන් වැඩවුසුහ.

“පරසනතානදමන” නම් තුන්වන පරිචෙජදය නිමි.

4. පරිචෙජදය

උපාලි දමනය[සංස්කරණය කරන්න]

මෙසේ බුදුහු දෙවිරම්වෙහෙර දහම් අමාවහරේ එස්වමින් වැඩ වසනුවෝ තුන්ලොව්හි සැරිසැරු උපාලිගහපතිහි ඇ සිටිනුදු කුටදනන ඇ බමුණනුදු අජාසත් ඇරජනුදු අඟුල් මල් ඇ සොරුනුදු සගිය ඇ පරිව්රාසජකයනුදු සච්චක ඇ නුවට දරුවනුදු පාටිකපුත්ර ඇ දිගම්බරයනුදු සච්චබඩ ඇ ජටිලයනුදු විචාරි ඇ නවුසනුදු හාක්යප භික්ෂුන ඇ මහණනුදු නන්දෙුාපනන්ද ඇ නාරජුනුදු නාලාගිරි හි අර මහානාගයනුදු ආලවන ඇ යක්ෂරයනුදු රාහු ඇ අසුරසනුදු සක්දෙවිරජහු ඇ දෙවියනුදු බස ඇ බඔුනුදු දමා අමාමහනිවන් පැමිණිවුහු.

මෙහි උපාලිගහපතිහි දැමු පරිදි කිසේ ය? යත්ඃ-එක් සමයෙක්හි බුදුහු මිනිකවද පෙරෙවි ගදැතුන් බඳු රන්පවුල් පෙරෙවි මහානුභාව සකපිරිස් පිරිවරා දෙව්රමින් නික්මැ ගම් නියම්ගම් නුවර දතවු මලඩුලු ගල්වල් සවණක්සන බුදුරස්හි කුමදුවලින් දනවු සැරිසරමින් ගොස් මගධරට නාලන්ද නම් නුවර නිසා පාචාරික නම් සිට්හුගේ අඔඋයන්හි වැඩ වෙහෙති. එකල්හි තිගන්ඨනාත පුත නම් නිවට මහන් නුවටපිරිස් පිරිවරා නාගන්දියෙහි වළදා පාචරික නම් අඔවනයට බුදුන් කරා එළඔ සාච්චි කොට අචරස ගෙණ එකත්පස් ව හුන්නේ යැ හුන්නාහට බුදුහු “කියන, තපස්විය, නිගණඨනාතපුත් පවිකම් කිරිමට කිසි කමක් දව්වා’යි වදාළහ.

‘ගොයුම්ගොතුව “කැමැ,කැමයි නො දක්වයි “දඩ ය. දඩ යැ මිසැ”යි කියැඑසදැ බුදුහු නුවටුන්ගේ සමයෙන් පුළුවුස්නාහු “සේ පවිකම් කිරිමට කිරිමට කිසි දඩයක් දක්ව? යි වදාළහ. “කායදණඩ ය වාග් දන්ඩ ය, මනොණඩ ය යන තුන් දණ්ඩයක් දක්වා” යි කි එහි පළමු දණ්ඩවය නුවටහු අමිතනක කොට දක්වනත් .කිසේ යැ? යත්;-“සුළග හමන කලැ අතු සැලෙසි දිය සැලෙයි එහි

1.සාකි  2. කුමුටුවමින්  3. දණ්ඩය දක්ඩය යි මිය 4. පලමුවන

84 අමාවතුර

සිත් නැති එසෙයින් ම කායදන්ඩ දු අවිතනක වෙයි. යම්සේ සුලග හමන කලැ තල්පත් ආදිහු හඩත් මය .දිය හඩා ම ය. එයි යිත් නැති. එසෙයින් වාග්දන්ඩයන් අමතන වෙ”යි යෙන් මෙ සේ මෙ දණ්ඩවය අවිතනක කොට දක්වති .සිත් වු කල මනොදණ්ඩ කොට දක්වන් .

එසද‍ැබුදුහු අහුගේ තෙපුල් සිටිවියටි ව “කියහ. තපස්විය, කායදනඩ අනෙකෙක් මය හෝ? වාග්දණ්ඩ අනෙකෙක් මය හෝ? මනොදණඩ අනෙකෙක් මය හො?”යි වදාළෝ “ගොයුම් ගොතුව, කායදණඩ අනෙකෙක් මය. වාග්දණ්ඩ අනෙකෙත් මය. මනොදළණ්ඩ අනෙකෙක් මය” යි කි. “මේ තුන්දණ්ඩයක් කෙරෙහි පව්කම් කිරිමට නිගණ්ඨනාතපුත්ත කවර දණ්ඩය මහාසාවවදා කොට දක්වා?” යි වදාලෝ. “ගොයම්ගොතුව,කායදණ්ඩ මහාසාවදා කොටදක්වා” යි කි. “කායදණ්ඩය යෙහිතපස්විය?”යි වදාළහ “කායදණ්ඩය යෙමි ගොයුමිගොනුව”යි කිය.මෙසේ බුදුහු තුන්යලක් ඔහු මෙ කථා වසතුවැ පිහිට්වුහ. බුදුහු මෙසේ කුමට කලාහ? යත්:-“මේ කථාවසතුව ගෙණ ගොස් මේ තමාගේ සථරහු මහනුවටහට කියයි. එම පිරිසැ හුත් උපාලිමහයිටි ඒ අසා මට වාදාරොපණයට එයි මම ඔහු පුළුවුන් පැන විසජමි.ගේ පැහැදැ තුන් යලක් සරණයෙයි. එක්බිති සිටුසස් දෙසමි .ඒ දෙස්නෙන් සෝවාන් වෙයි. අන්තට වැඩ සදහා යැ මා පැරුම් පිරුයේ” යි දක්නා බුදුහු වන්යලක් ඔහු කථාවසතුවැ පිහිම්වුහු. එකල්හි නුවට “ගොයුම්ගොතුව, පව්කම් කිරිමට කිහි දඩයක් දක්වහි” යි කියැ. “තපස්විය. තථාගත ‘දඩ , දඩැයි නො දක්වයි.”කැම, කැමය, මිස, යි වදාළහ. එසඳැ නුවට බුදුන්ගේ සමයෙන් පුථවුස්නේ “ගොයම්ගොතුව,පවිකම් කිරිමට කිහි කමක් දක්වයි” යි කිය. “.පස්විය, මම ‘කාය කම්ය, වාක්කමි ය, මනාකම්ය. යන තුන්කමක් දක්වමි”යි වදාළෝ.

සැඩෙවින් මෙහි ත්රිෙවිධකායදුශචරිත ‘කායකම්’ නම් වෙයි චතුර්විධ වාග්දුවෙරිත වාක්කම් නම් වෙයි. ත්රි’විධමනො දුශ්චරිත ‘මනාකම්’ නම් වෙයි. කායවාරයෙහි පැවැති වෙනතා කායකම් යැ. වාග්වාරයෙහි පැවැති වෙතනා වාක්කම් යැ. මනොවාරයෙහි පැවැති වෙනනා මනැකම් යි. කුමට වෙනතා ‘කම්’ නම් වි ය? යත්:- වෙතනා මුල් කොට ඇත්තේ යැ

1.මා බුදු වුයේ ය. 2. කැම කැමයක් විය යයි.

උපාලි දමනය 85

‘කට. එයින් කියත්. මෙහි අකුසලට පැමිණ ‘කායකම් වාක්කමි වහතැයි කියන්නේ නො කලකිරෙයි. කුසලට පැමිනැ ‘මන කම් මහතැ’ යි කියන්නේ නො කලකිරෙයි. කියේ ය? යත්:- පස් අනතුරුකම්හි මවුන් මරණු ආදි සතරකම් කයින් කැරෙයි. නිරස කලක් දවස් පස්නා සඩඝබෙදකම් වාග්චාරයෙන් කැරෙයි. මෙසේ අකුසලට පැමිණැ කායකම් වාක්කම් මහතැයි කියන්ගේ නො කලකිරෙණු නම් වෙයි. එක ධ්යාරනවෙතනායෙන් “සුවාසුදහසක් කප් සුගිසපු වළදවයි එක මාගිචෙතනායෙන් හැම අකුසල් නසා රාන් කෙරෙයි. මෙසේ කුසලට පැම්ණැ මන. කම් මහතැයි කියන්නේ නො කලකිරෙනු නම් මේ. මෙතැනැ බුදුහු අකුසලට පැමිනැ මනාකම්ය මහාසාවදා කොට දක්වන්නාහු නියතමිසදිවත සදහා වදාරන් .එයින් වදාළහ:- “තාහං භිකඛවෙ අඤඤං එකධමමමිපි සමනුපසසාම එවං මහාසාචජ්ජං, යතයිදං භිකඛවෙ මිචජාදියි. මිචජාදිට්යිපරමානි භිකඛවෙ වජ්ජානි’ යි

එකල්හි කියන්නට තිපි අනෙකෙක් නො දැකැ බුදුන් ගත් මහ ගෙණ “කිම ගොයුම්ගොතුව. කායකම් අනෙකෙක් ම යැ හො? වාක්කම් අනෙකෙක් ම යැ හෝ? තො කම් අනෙකෙක් ම යැ හො?” යි කි ය “තපස්විය, කායකම් අනෙකෙක් මයැ වාක්කම් අනෙකෙක් මයැ. මනැකම් අනෙකෙක් මයැ” ය්ි වදාළෝ “මේ තුන්නමියන් නෙරෙහි පමි කම්කිරිමට කවර කම් මහාසාවදා කොට දක්වති?” යි කි ය. “මන කම්ය මහාසාවදා කොට දක්වමි” යි වදාළෝ “මනාකම්යයෙහි ගොයුම්ගෙතුව?” යි කිය. “මනාකම්යෙමි තපස්විය” යි වදාළහ. “මනාකම්ය යෙහි ගොයුගොතුව?” යි කි ය. “මනාකම්ය යෙම්.තපස් විය” යි වදාලෝ මෙසෙයින් දිඝතපස්වි බුදුන් මේ කථාවස්තුවැ තුන්යලක් පිහිටිවා හුනස්නෙන් නැගි නිගණ්ඨනාතපුත්ත කරා ගියේ.

ගේ මහත් නුවටපිරිස් පිරිවරා හුන්නේ උපාලිගහපති දුඃ තමාගේ බාලකලොනකාර නම් ගමෙකින් අය අළ මිනිස්නට “එව. අප සථරහු දක්නට යම්හ”යි පිරිස් පිරිවරා නිගණ්ඨනාතපුත්ත කරා ගොස් වැඳැ එකත්ලස් වැ හුන්නේ යි. එසඳැ නිගණ්ඨනාත පුත්ර දිගිතපස්වි ආවහු දැක “කොයට ගොස් ආහි?” යි පිලිවිත. සේ “මහන ගොයුම්හු කරා ගොස් ආම්”යි කියැ. “උපන් කථා කිමැ?” යි කියෙන් බුදුන් හා

1. වෙතන‍ාවෙන්.  2.වළඳයි.  3. යහපතිහු.

86 අමාවතුර

තමාහාකළ තාක් කතා හැම කිය. එකල්හි නිගණ්ඨනාත පුත්රහ දිඝිතපස්විහට සාධුකාර දි “සතරහුගේ සස්ත දත්තෙහි නම් තෝය. ලාමක වු ම්නොදණ්ඩය මහත් වු කායදණ්ඩ හා සම වන්නේ නො වෙයි. පව්කම් කිරිමට කායදණ්ඩය මැ මහාසාවදා ය. වාග්දණ්ඩ මනොදණ්ඩ එසේ වන්නේ නොවෙ”යි කි.

එකල්හිා උපලිගහපිති දිඝිතපස්වියට ඔහු සේ ම සාධු කාරදි නිගණ්ඨනාතපුත්රඋයාහට “වහන්ස. මම මේ කථා වසතුවැ මහණ ගොයුම්හුහට වාදාරොපණය කරන්ට යෙමි.යම් සේ බල ඇති පුරුෂයෙක් දික් ලොම් ඇති එඑවක්හු ලෝම ගෙණ මොබට ඔබට ලා ආකසිණ පරිකමිණ සම්පරිකසණ කෙරේ දැ, එසෙයින් මැ මහණ ගොයුම්හුගේ වාදයෙන් වාද කොට කථාමාර්ගයෙන් දෙස් දක්වා මොබට ඔබට නො යා දි ආකසිණ පරිකෂිණ සම්පරිලකමින කෙරෙමි යම් සේ සුරාධුතියෙක් රහ පරහන මවුලුකස්ස දෙවියවියේ කසට හරණාසදහා දෙකන ගෙණ ඇද කිඩිසිනි කොට පිඔ බියා ද, උඩුකුරු කොට පිඹැ පියා ද. පුනපුනා ගසා පියා ද,එසෙයින් ම මම් මහන ගොයුම්හු හා වාදයෙන් වාද කොට කතාමාර්ිගයෙන් දෙස් දක්වා මොබට ඔබට නො යා දි ආකර්ෂණ පරිකෂිණ සම්පරිකෂිණ කෙරෙමි යම් සේ සුරාදුතියෙක් රහ පරහන මවුලුකස්ස දෙවියටියේ කසට හරණා සඳහා දෙකණ ගෙන ඇඳු කිබිසිනි කොට පිඔපියා ස. අඩුකුරු කොට පිඔ පියා ද, පුනපුනා ගසා පියා ද. එසෙයින් ම මම මහණ ගොයුම්හු හා වාදයෙන් වාද කොට අවධුනන නිර්දුනත නිෂ්තොටන කෙරෙම් .යම් සේ බල ඇති මිනිස්සු සනපිළි කරණු සදහා සණවැහැරි ගෙණ මිටි කොට බැඳැ දියෙහි ගලා නබා විලික්සැ ගියකගැ තුන්වන දවස් එ තුබු තැනට ඇඹුල්හඹු රහ ඇ උපකරන ගෙණ ගොස් දකුණත්පසැ පුරුවක් තබා චමත්පසැ පුවරුවක් තබා පෙරට පුවරුවක් තබා කෙළෙවර අත් ලා හැර ගෙණ එක්යලක් දකුණතැ පුවරිසෙහි පැහැරැ එක් යලක් පෙරට පුවඑරියෙහි පැහැරැ කන්නාහු බොන්නාහු සණ දෙවුත්කෙළි කෙලිද්ද, මම ද සණදොවුන් කෙළි කෙලනා මිනිසුඅන් සෙයින් මහනගොයුමහු හා වාද කෙලියක් කෙලැ පාමි. යම් සේ රජුගේ ඇත් සණදෙවුන්තෙළි කෙළනා මිනිසුන් දැක ගැඹුරු දියට වැඳ සෙඩෙින් දිය ගෙණ එක් යලක් කුඹැ එවැ එක් යලක් පිටැ එවැ එක් යලක් දකුණත් පසැ එවැ එක් යලක් වමත්පසැ එවැ එක් යවලක් කලඹෙ අතුරේ එවැ කෙළි ද, එසෙයින් ම මම ද මහණගොසුම්හු හා වාදයෙන් වාදකොට සණදොවුන්කෙළි කෙළනා ඇතක්හු සෙයින් මොබට ඔබට පා ආකෂණ පරික්ෂණ සම්පර්කෂණ කෙරෙමි’ යි කියැ.

එකල්හි නිගණ්ඨනාතපුත්රප “මහසිට මහණගොයුම්හු හා වාදයට මම නො නිස්සෙමි .දිඝිතපස්වි සෝ නිස්සැ තෝ

1. ඔබට ඇද  2. මිබ බිම
                    

උපාලි දමන 87

හෝ නිස්සෙහි”යි කියැ.එකල්හි දිඝිතපස්වි නිගණ්ඨනාත පුත්රසයහට “වහන්සේ,උපාලිමහසිට්හු මහණගොමහු හා වාදයට යනු මට නො රිසුනේය. ගේ මායාවි යැ. අනුන්ගේ සවිච්ත් ආච්තිතය කොට ගන්නා මායාවක් දන්නි” යි කියැ එසද නිගණ්ටනාතපුත්රට “තපස්වි.උපාලිමහසිටි මහණ ගොයුමහුගේ සවු වසනට නො නිස්සැ. මහණගොයුම් උපාලිමහසිහුගේ සවු වන්නට නිසසැ. තෝය, මහසිට” යි කියැ. මෙසේ තුන්යලක් දිඝිතපස්වි කියතුදු බුදුන් හා එක් නුවර නිසා වසතුදු බුදුන් නුදුටුවිරි. යමෙක් ‘බුදුන්’ යන පිලිණ කෙලේ වි නම්, එ පිළිණ නො පියා ගේ බුදුන් දක්නට නො තිස්සැ. එයින් මෙ බුදුන් නුදුටුවිරි වන බැවින් බුදුන්ගේ දභිනසධපතුදු නෛය්ය්ුර්‍ාණික කථා දු නො දන්නෙන් සිටිහු බුදුන් කරා යන්නට අවසර දිය. දිඝිතස්ටි වනාහි කලින් කල බුදුන් කරා එළඹැසිටැ හිදැ පැන පුළුවුස්සි. හේ බුදුන් ගේ දහනසම්තුදු කථා ත්යැය්ය් ර්‍‍ාණික පරිදි දු දන්නි. එයින් හෙ “මෙ යිටි ඉතා නුවණ ඇත්තේයැ. මහණගොයුම්හු කරා ගොස් දැක්මෙහි දු පහද්දි නෛය්ය් ර්‍ාණිකකථායෙගි දු පහද්දි එසේ වන්නා හා වටා ලා අප කරා නෙ‍ාවද්දි” යි තුන්යලක් නො ගිය මනා සේ කියැ.

එකල්හි උපාලිගහපති නිගණ්ටනාතපුත්ර‍යාගේ තෙපුල් “ඉතා මැනැවැ, වහන්සේ”ගි පිළිගෙණ හුනස්නෙන් නැගි වඅඳැ පැදතුණු කොට පාචාරික නම් අමවනයට ගොස් බුදුන් දුවුකලැ මි පහත්නාහු ද වදින් මයැ. නො පහන්නාහු දු බොහෝ සේ වදිත් මයැ. වඳනාහු කවර කරුණෙනැ යත්;- බුදුහු ඉතා උතුම් කුලෙහි උපන්නාහ. ගිහිගෙයි විසනුවෝ 1ද වැන්ද යුතුවහ එයින් වදින් මෙ සිටි වු කලැ පහන්නෙන් මැ වැඳැ දැක්වෙන් බුදුන් කෙරේ ප්රිසාද කෙළේ.මෙසේ බුදුන් වැඳ එකන්පස් වැ හුන් උපාලිමහසිටි “වහන්සේ,දිසිතපස්ටි මෙයට ආ ය හො?” යි කියැ. “ආ ය. මහසිට්”යි වදාළේ “උහු හා උපන් කථායෙක් හා ඇත හො?” යි කි යැ. “ඇත, මහසිට” යි වදාළෝ ‘කුමන කථායෙක් හො?” යි කියැ බුදුහු උහු හා උපන් කථා තාක් වදාළෝ.

එසඳ උපාලිමහසිවි දිඝිතපස්විහට සාධුකාරදි “සථරහුගේ සප්න දන්නේ නම් හේ ය. ලාමක වු මනෝදණඩය මහත් වු

1.වසවනුවන් විසින්.

88 අමාවතුර

කායදණ්ඩය හා සම වන්නේ නො වෙයි.පව් කිරිමට කායදණ්ඩය මැ මහාසාවදැ යැ.වාග්දණඩ මනොදණඩ එහසේ වහන්නේ නො වෙ” යි කි. බුදුහු “ඉදින්,තෝරැසෙක හිඳවු කණුවක් සෙයින් නො සෙල්වි සැබැවැ පිහිටා පිටනෙයි වි නම්, තාතා කථා කරම්හ”යි වදාළෝ “වහන්සේ, මම සැබැව පිහිටා සිටි .වදාරණු මැනැවැ” යි කි. “කියන,මහසිට,මේ ලෝකයෙහි සිහිල්දිය නො ගෙණ හුණුදිය වළඳ කරණ නුවටෙක් බලවත් ලෙඩක් මැ සිහිල්දිය නො ලදින් මෙළේවි නම්. නිගණ්ඨනාතපුත්රි උහු කොයි උපදිතියි1 යෙ?” යි වදාළහ. “වහන්සෙ, මහසසක්ත2 නම් දෙවිකෙනෙක් ඇති.ඔවුන් කෙරේ උපද්දි, මනස්හි බැදි මෙළෙන් හා යැ” යි කියැ.

ඔහු සිහිල්දිය වළඳ නො කරණු කුමටය? යත්:- නුවටහු ‘දියෙහි දිවි ඇත,යන සිහිල්දිය නො ගන්නි. එහි ‘කුඩා දියබිඳු කුඩාපණුවිහ,යෙති. ‘මයත්දියබිදු මහත් පණුවන යෙති.මෙසේ “පනුවන”යන සිතින් සිහිල්දිය වළඳ නොකැණු වහට පිනන පවරයෙක් ඇති. ඔහිල්දිය වුව මැනැව. එයින් රොගය සන්හිදේ3 මෙ වන;හි හුණුදිය ම වළඳ කෙරෙයි. එ නො ලදකලැ කාඩිදිය වළඳ කෙරෙයි. සිතින් වු කල සිහිල් පැන් බියවිද් වෙයි. එළඳ කටවිද් වෙයි. එයින් ඔවුගේ මනොදණඩය එහි මැ බිඳෙයි. හේ “කායදණ්ඩ චාග්දන්ඩ රක්ෂි”යි “මම් සිහිල්පැන් බියපියෙම්” “මට සිහිල්පැන් දෙව” යි කියන්ට නො තිස්සැ. ඔහු මෙසේ රක්තා ලද කායදණ්ඩ වාග්දණ්ඩයෝ චුතිය හෝ පිළිසඳ හෝ චුතිද් පිළිසැඳුද් අරා මය. මෙසේ දුව්ර්ලත වන බැවින් කායදන්ඩ වාග්දණ්ඩයෝ ලාමකයහ. මනොදණ්ඩය මැ බලවත් වෙ මහත් වේ.මෙසේ උපාලිගහපතිහි “බුන් මනොදන්ඩ ඇති නුවන මනසක්ත නම් දෙවියන් කෙරෙහි උපද්දි”යි කිකලැ “මහසිට සිහි එළවා කියා .තා කායදණ්ඩ මහතැ”යි පළමු කි බස හා දැන් “මනොදණ්ඩ මහතැ” යි පසු ව කියන බස් හා සටිත නො වෙ”යි.වදාළෝ.

මෙ සිට් බණනකැලැ මැ සිති:- “මුර්චජා සංඥ නැන්තාහට සතියකුදු අසස්පස්ස නො පවත්ති.සිත ඇති තාක් කලැ ‘මළහ’ යි නො කියැ හැක්ක. යම් කලෙකින් ඔවුන්

1.උපද්දියි.  2. මනස්සත්යි    3.සන්හිඳි

උපාලි දමනය 89

සිත නො පවත්නේ වි නම්, එකලැ ‘ඔහු මළහ හැර දවා පියව’ යෙති. කායදණ්ඩ නිරිහය. නිව්යා පාර ය. වාග්දන්ඩයද් එතෙක් මය. ඔවුන්ගේ චුතිද් පිලිසැදුදි සිතින් ම වෙයි.මෙ සෙයිනුදු මනොදණ්ඩ ම මහතැ. බිදිද් චුතිද් පිළිසැඳුද් දෙන බැවින් අපගේ මහනුවටහුගේ කථා අනෛය්ය් ර්‍ාණිකය” යි සලකා බුදුන්ගේ විසිතුරු පැනවිසජුන් ඇසිය ව “එසේ ද හොත්, වහන්සේ. කායදණ්ඩය ම මහාසාවදාය”යි කි.

එසඳ බුද්හු අනෙක් කාරණයක් දක්වන්නාහු “මහසිට, මේ ලොකයෙහි නුවටෙක් තෙමේ සතුන් නො මරයි. නො දු මරවයි. සමාදන් නො ද කෙරෙයි. සොරකම් නො කෙරෙයි නො ද කරවයි. සමාදන් නො ද කෙරෙයි. බොරු තො කියයි නො ද කියවයි. සමාදන් නො ද කෙරෙයි. බොරු නො කියි නො ද කියවයි. සමාදන් නො ද කෙරෙයි. පස්කම්ගුණ අනුභව නො කෙරෙයි. නො ද කරවයි. සමාදන් නො ද කෙරෙයි. සිහිල්දිය මළදඩු රණලා හකුරු කැබිලි පණුවන යෙයි. හේ ඇක්මෙන්නේ බොහෝ පණුවන් මිරිකා මරයි. උහුට නිගණ්ඨනාතපුත්රඇ කිනම් විපාකයක් දක්වා?’ යි වදාළහ. “වෙතනා නැත්තෙන් මහාසාවදා කොට නො දක්ව”යි කිය. “ඉදින් චෙතනා ඇත් නම් කවර කොටසැ එවැ දක්ව?”යි වදාළෝ “මනොදණ්ඩයෙහි එවැ දක්වා”යි කිය. “මහසිට. මහසිට, සිහි එලවා කියා. තා පළමු කි බස් හා දැන් පසු ව කියන බස් හා ඝවිත නො වෙ” යි වදාළේ.මේ සිට් බණනකලැ මැසිති:- “අපගේ මහනුවට චෙතන‍ා නැති කම් අල්පසාවදා කොට චෙතනා ඇති කම් මහාසාවදා කොට දක්වා චේතනාවට ‘මනොදණ්ඩ’ය යෙයි. ඔහුගේ කථා අනෛය්ය්ේර්‍ානික ය1 මොවුන්ගේ කථා නෛය්ය්ගර්‍ාණික ය” සි සිතා වැලි දු බුදුන්ගේ විසිතුරු ප්ර්ශුන ව්යා්කරණ2ඇසියට ච නො අනුදත්.

එසඳ බුද්හු අනෙක් කාරණයක් දක්වන්නාහු “මහසිට, මෙ නාලන්දු නම් නුවරැ බෝහෝ ඇතුන් අසුන් ම්නිසුන් විසින් ගහන යැ. ඉදින් පුරුසයෙක් කඩුවක් ගෙණ අවුදු ‘මේ නාලන්දලයෙහි යම් තාක් සත්හු ඇද්ද, ඔවුන් එක පහරින් මරා මස්රැසක් කොට පියමි’ යි කියන්නේ වි නම්, සේ කරන්නට තිසි හො?” යි වදාළහ. ‘වහන්සේ, පුරුෂයෝ දසදෙනකුදු විසි නිස් හතළිස් පණස් දෙනකුදු එයට නො නිස්සහ. එක පුරුෂයෙක් නම් කුමට නිසි දැ?” යි කියැ “කියග, මහසිට, මේ ලොකයෙහි සෘඩිමත් මහණෙක් හෝ

1.අන්යෛ ්ර්‍ාණික යයි සිතා .  2. ප්රහසන්න විසිතුරු ව්‍  ාකරණ

40 අමාවතුර

බමුණෙක් හෝ අවුදු දැහැවැ මේ ‘නාලන්දයව එකවටැ හස්ම කරමියි කිසේ වි නම්, හෝ එය කරන්නට තිස්ස හො?” යි වදාළහ. “වහන්සේ .මෙ වැනි දස නාලන්ද චකුදු විසි තිස් සතලිස් පණස් නාලන්දැචකුදු එකචට හස්ම කොටපියන්නට නිස්සැ.එක නාලන්දචයෙක් නම් උහුට කිමෙක්දැ” යි කිය. “මහසිට.මහයිට.සිහි එළවා කියා.තා පළමු කි බස් හා දැන් පසු ව කියන බස් හා ගටින නො වෙ” යි වදාළහ. මෙ සිට් බණන කලැ මැ සිති:- “කායප්ර යොගයෙහි මිනිස්සු පණස්දෙනෙ කුදු නාගන්ද:ව එක මස්රැසක් කරන්නට නො නිස්සහ. සෘඩි ඇති එකෙකුදු වනහි එතවට දැහැවැ හළු කරන්නට තිස්ස.ප මහනුවටහුගේ කථා අනෛය්ය්වර්‍ානික ය. බුදුන් කථා නෛය්ය්නර්‍ාණික ය”ඔසලකා වැලි දු බුදුන්ගේ විසිතුරු ප්ර්තිහාන දැක්කැටි ව නො අනුදත්.

එසඳ බුදුහු අනෙක් කාරණයක් දක්වන්නාහු “මහයිට, දණ්ඩකාරණ්යත, කාලිඩනාරණ්ය්, මෙඩ්යාබරණ්ය . මාතාඩගාරණ්යු වල වු පරිදි හා ඇසුමිරි දැර?” යි වදාළහ. “ඇසුවිරිමි වහන්සේ යි කිය. “ඒ කිමෙකින් මල් යිය. යනු ඇසි දැ?” යි වදාළහ. සෘමින්ගේ දැහැවිලින් වල් වයැ යනු ඇසිමි” යි කි. එහිඃවනාහි රජුන් සෘෂින්ට කලඅපකාර දැකැ දැහැමි දෙවියන් විසින් ඔවුන්ගේ රට නසන ලද ලෝකයේ2 වනාහිරජුන් සෘෂින්ට කළ අපකාර දැකැ දැහැමි දෙවියන් විසින් ඔවුන්ගේ රට නසන ලද ලෝකයෝ3 වු කලැ “සෘෂිගි දැහැවැ නැසුහ” යි ගන්නු ලොකයන් ගත්පරිද්දට කොට මේ වාදාරොපණය කරණලද්.

එහි දණඩකාරණ්යිය වල් වු පරිදි කිසේ ය? යත්:- සරහඩගබොධිසත්වහයන්ගේ අතැවැසි සත් තවුසන් කෙරෙහි කිසවචජ නම් තවුස්පාන කෙනෙක් විද්ක්ත ව වාස කවැටි ච තවුස්ගණන් පියා ගොදාරිගෝතෙරෙහි ගිවුළුවනයෙන් නික්මැ කලිඟුරට දණඩකි නම් රදුගේ කුමුහවති නම් නුවරක් නිසා උයන්හි වෙසෙති. ඔවුනට සේනාපති උපසථාන කෙරේ. එකල්හි එනවර ගණිකාචක් රථයට නැගි පන්සියක් මාගමුන් පිරිවරා නුවර හොබවමින් ඇවිද්දමහජනයෝඇය බලබලා පිරිවරා ගෙණ ඇවිදිති මිනිසුන්ගේ ගැමියායෙන් මහවේ නො පොහොසි.රජ සිහිමැඳුරෙහි සිට බලනුයේ ඇය දැකැ “හෝ කවර ය” යි පිළිවිත. “මහරජ, තොපගේ නගරසොභිනි7ය” යි කිහු .හේ ඊෂ්ය්.ර්‍ායෙන් “කිම,

1.කොට පියමියි කියන්නෙ. 2. හේ 3. ලොකයේ. 4. තවුසන්  5. කුම්භපුර පාලි  6. ගැලියාමෙන්.  7.නුවර සොහිනි.‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍

උපාලි දමනය 41

නුවර ඇය විසින් හොබි ද? තෙමේ තමා විසින් ම හොබි ද?”යි ඇයට උදහස් ව තනතුරු හරවාගත.හෝ ඔවුනොවුන් හා සසත 2කොට තමන්හ‍ට වහල් වනුවන් සොය සොයා ඇවිද්ර නි3 එක්දවසක් රජුගේ උයනට වැද සක්මන් කෙළවරු ආලමිබන එලකයෙහි වැතිරැ පහණසලවට හුන් තවුස්පානන් දැකැ “මේ තවුස් කිලිවැ.පහසින් නො ගත්තේ යැ. උඩුදැළියෙන් මුවය වැසුනේ ය. යවිදැළියෙන් ලමැඩිය වැයුනේ යැ. දෙකිසිත්තෙහි කෙගෙ දිග.මම එක් දැයක් සදහා ඇවිදුතෙම් දැන් කාලකණිනියක්හු දිම්ම් දිය ගෙණෙව, මා ඇස් දොනට ය’යි දිය දැහැටි ගෙන්වාගෙණ දුහැටි කතා තවුස්පානන් වෙරැ පිඩි කොට කෙළ පියා දැහැටු දළමඩුලුමුදුනෙහි බහාලා මුදුනෙහි දිය එවැ “මා විසින් කාලකණ්ණිහි දුටු ඇස් දෙනා ලද පව් පුවහන ලදැ” යි කියා ගියා.

එදවස් රජ ඇය සදහන් කොට “නගරසෙ‍ාහිනි කොහි ය? යි පිළිවිය “මෙ මැ නුවරැ ය”යනු අසා “ඇගේ තනතුරු ඇයට ම දෙන්නේ ය”යි දෙවි හෝ තමා පෙර කළ පිනින් ලද තනතුරු “තවුස්පානන් පිරිරැ කෙළ ඔත්තෙන් ලද්දෙය” යි සිතු. එයින් කිහිපදවසක් ගියකලැ රජ පෙරෙවිබමුණාගේ තනතුරු ගත. ගේ නගරයෙගිනිය කරාගොස් “සොඳුර, තෝ කුමක් කොට තනතුරු පිලිලදු දැ?” යි පිළිචිත් “බමුණු,අනෙක් කළ මනා උයෙන් ඇත්තේ නොවෙයි රජ උයන්හි කුටජවිලයෙක් ඇති. හේ කාලකණ්ණියෙක:ඔහුගේ ශරිරයෙහි කෙල ශව එසේ වන්නා හා තනතුරු ලැබෙ”යි කිව. “ඉතාමැනැවැ” යි එයට බමුණු ගොස් ඇය කළ තාක් දැය කොට ගියේ.රජ එදවස් ඔවු සඳහන් කොට “බමුණු කොහි ය?” පිළිවිසැ “මෙ ම නුවරැ ය” යනු අසා “අප විසින් නො පිරික්සා කරණලද උහුගේ තනතුරු උහුට ම දෙව” යි දෙවි හෙ ද තමා පෙර කළ පිණිත් ලද් තනතුරු “තවුස්නන් සිරිරු කෙළ ඔත්තෙන් ලද්දේය” යි සිනි.

එයින් කිපදවසක් ගිය කලැ රජුගේ පසල්දනවු කුපිත විය. රජ “පසල්දනවු සන්ඟිඳුවමි” යි සිවුරහසෙනඟ ගෙණ නික්මෙන. පෙරෙවිවිබමුණු ගොස් රජු පෙරට ජය කියා සිටැ “මහරජ, තෙප් ජය කැමැතියවු1 දැ”යි කිය. “එසේ ය. බමුණැ” යි කි යැ. “එසේ වුව හොත්, රජඋයන්හි කුටජටිලයෙක් ඇති .හේ කාලකණිණියෙක, ඔහු ශරිරයේ කෙළ ඔව” යි කි රජ

1.සමග  2.ඇවිදිති  3. ලදිමි 4. කොටහ. 5.එව. 6.උහු 7.කැමතිවා.

42 අමාවතුර

ඔහු කියමන් ගෙණ1 උයනට වැදැ ගණිකාව විසිනුදුපෙරෙවි බුමුනා විසිනුදු කළදැ කොට ඇතොවුරනටද් “මේ කුටප්ලටියාගේ ශරිරයෙහි කෙළ ඔව්” යි යෙදි ය. ඇතොවුරුදු2 ඇතොවුරන් රක්නාහු දු එසේ ම කොළෝ. එක්සිති රජ උයන් දෙරම්යෙහි රකවල් ගන්වා “මා හා එන තාක් දෙනා තවුසා සිරිරැ කෙල එවැ3මිසැ නො සා දෙන්නේ යැ” යි යෙදි. එකල්හි බලකාය දු හැම මෙහෙතැන්වැස්සෝ දු එම නියායෙන් තවුස්පානත් මුඳුනෙහි කෙළදු මුවදෙවි දිය දු ඔත්හු.කෙළින් හා දැහැවින් සිරුරු මුවහ වි.

සේනාපති පසු ව එපවත් අසා “මාගේ පින්කෙත් සගපුරට රුවන්හින් භගවත් සථරහට ගගට කොලෝල”යි කිකියන හදවත් ඇති වැ කටින් සුසුම් විහුදුවම්න් වහා උයන් ගොස් කෙළින් හා දැහැටින් මුවන ව හුන් තවුස්පාතන් දැකැ කැසපට ගලා හැඳගෙණ දෙඅතින් දැහැටු පා කොට පියා නගාහිදුවා දිය ගෙන්වා ගෙනැ නනවා වෙර බොහොත් ගල්වා 6සිවුදැගදින් උලා සියුම්සථවෙන් පිසැ පෙරට ඇඳිලි බැඳ සිටැ “වහන්සේ ,මිනිසුන් කළදැ නො යෙදෙයි. ඔවුනට කිමෙක් වෙයි හෙ?” යි පිළිවින්.එකල්හි තවුස්පානෝ “සේනාධිපතිය, දෙවියෝ තුණක්ව බුන්හ. ඇතැම් කෙනෙක්’රදුගේ පිරිස් හා සමග නසම්හ’යි සෙති. ඇතැම් කෙනෙක් ‘රදුගේ රට හැම7 නසම්හ’ යි යෙති” (කියා) කුමුදු මඳ කොපයකුද් නො කොට ලොවට සෙත් සදහා උපායක් දක්වන්නාහු “වරදෙක් නම් නො වේ, කැමවු තැනින් මින්නේ ;සෙත් වේ”යි කිහ.

සේනාපති වන ලදින් රජු කරා ගොස් “මහරජ, තොප නිවරද මහත් ඉදුහ ඇති තවුස්පාන්ට චරදනවුන් විසින් බැරි කමෙක් කැණ ලද දෙවියෝ තොපට දැහැවියාහු ල. කැමවු කලැ සෙත් වෙයි. රට නො නසව්. තකුස්පානන් කම්ච” යි කියැ. රජ “තමහට කළ දොස් දැකැ එසේ කියි. මමඔහු නො කමචමි”යි කි යැ. සේනාපති තුන්යලක් අයැදැ රජු නො ගිවිස්සෙන් “මහරජ, මම තවුස්පානන්ගේ බල දනිමි. ඔහු මුසවා නො කියති. නො දැහැවියහැ මෙ දසත්න් කෙරෙහි කුළුණින් කියති. එවුන් කමව් ‘යි කි කලැ “නො කමචමි” ‍කියෙන් “ඔස. මහරජ, සෙනෙවිතැන්අනෙකක්හට දෙව්ව.මම් තොපගේ අණසක් පචත්නාතැන්හි නෙ‍ාවෙසමි” යි කියැ “තෝ

1.අසාගෙණ  2.ඇතෝරෝද  3. නො එව. 4. මු හිනු 5. ගල්වා දෙව, ගල්වාගෙණ දෙව. 6.මු -රදුව. 7. රට හා

උපාලි දමනය 43

රිසියුනු තැනකට යා. මම් මට සේනාපතියක්හු ලැබෙයි” යි කිය. එකල්හි සේනාපති තටස්පානත් කරා ගොස් වැඳැ “වහන්සේ, කුමක් කෙරෙයි හො?” යි කිය. “සේනාපතිය. යම් කෙනෙක් තා කිවා කෙනෙක් තා කිවා කෙරෙද්ද. ඔවුන් හැමදෙනා ගෙණ ධන ගෙනැ වලද ගෙනැ සරක් ගෙනැ සත්දවසෙකින් ඇතුළත රාජ්ය සිමායෙන් පිටත් වැ යා. දෙවියෝ නො මැ දහැවියහ එකාන්තයෙන් රට නස්නි” යි කිහ. සේනාපති එසෙයින් ම නික්ම ගියේ. රජ යෙමින් ම යත්රැෝමිථන කොට ගොස් ජය කඅඳටුරෙහි හිදැ සැදි වුවර වනැ.

එකල්හි දෙවියෝ පළමු වැසි වැස්වුහු.මහාජනයෝ “කුටප්ටිලයහට වරදු 1තැන් පටන් ගෙණැ අප මහරජහ‍ට වැඩ වියැ. විජය කොට ආ දවස් මැ වැසි වට”යි සතුට වුහ. දෙවියෝ වැලි දු සමන්මලිවැසි වැස්වන මහාජවයෝ ඉතා ම සතුන් වුහු. එක්බිති කුදුමසුවැසි වැස්වුහ. එක්බිති. කහවුණු වැසි වඅස්වුහු. එක්ඩිති රුවන් අබරණවැසි වැස්වුහ. මහාජනයෝ සත්බුමුපහසැ සත්වතමහලෙහි ද සිටියාහු බැස දිවඅබරණ පලඳනාහු “කුටජජිලයා වෙරැ කෙල තැන් පටන් ගෙණ අප මහරජහට වැඩ වියැ. රිපුවිජය කෙළේ. නුවර වන් දවස් ම වැසි වට. එක්බිති සමන්මල්වැසි වට. මසුවැසි වට. කහවනු වැසි වට රුවන්අබරණවැසි වට” යි සතුට ව බණත්තාහු රජු කළ පව් අනමෙවියහ. එක්ල්හි දෙවියෝ හිගම් ධාරා ඇති දිලියෙන සක්වැසි වැස්වුහ. මහජනයේ සැවැස්සෙන් පුවරු යෙහි තබා කොටස් 2 මස් සෙයින් සුන් සුන් ව ගියහ. එන්බිති දුම නැති දල නැති කැහැලමල් සුදුසු අගුරුවැසි වැස්වුහ. එක්බිති කුළාරගේසා රත් කළ ලොහොපිඩු සෙයින් දිලියෙන පහණවැයි වැස්වුහ. එක්බිති ඇතුළුමටැ3 සිටනා පමණ සියුම් ගිනි වන් වැලිවැසි වස්වා පොළොවින් අසුහතක් නැන් පුරාපිහු එරජුගේ විජිතයෙහි කියචචජ නම් තවුස්පානත් හා සේනාපතිහි හා මවු 6 පුස්නා නම වෙණෙඳ දරුවකු හා මෙ තුන්දෙන දිවි ලද්හු

එරජගේ පව්කම්හි නො සනා සෙසු තිරිසන්ගතියැ සත්නට පැන් ඇති තැන්හි පැන් නැති වියැ. තණ ඇති තැන්ිහි තණ නොවි. යැ.ඔහු “පැන් කොයි යැහෝ? තන කොහි යැ හො?’යි සොයමින් ගොස් සත්දවසින් ඇතුළත ම රාජ්යයසිමායෙන් පිටන චුහු. එයින් කිහ. සරභඩගබෝධිසත්වසයෝ:-

1. වැරැද්  2. කපන  3.  පිටු 4.ඔවුන්

44 අමාවතුර

                  “කිසං හි චචජං අචකිරිය දණඩකි
                   උචජින්නමුලො සජනො සරවෙයා,
                  කුකකුලනාමෙ නිරයම්හි පච්චති
                   තසස ඵුලිඩගා නිපතනි කායෙ” යි.

මෙයින් දණ්ඩකාරණ්ය ය වල් වු පරිදි දත යුතු.

කාලිජගාරණ්ය ය වලු පරිදි කියේ ය? යත්:-කලිගුරට නාළිකිර නම් රජක්හු රජ කරණ කල්හි හිමවියෙහි පන්සියයක් තවුසෝ බ්රරහ්මචාරි වැ අඳුන්දිවිසම් ජලමඩුලු වල්කඩර1වැ වන ම ලඵල වළදැ වසන්තාහු බොහෝ දවස්ක් හියකලැ ලුණු ඇඹුල් සෙවනා සදහා මිනිසුන් වසන කතැනට අවුදු අනුකුම යෙන් කලිගුරට නාළිකිරරජුප්ගේ නුවරට පැමිණ පාසිවුරු ගෙණ සැඳ පෙරව ජළමඩුලු වැඳ අදුන්දිවිසම් එකස් කොට බහාලා පැවිජිවෙසට හොබනා අපසමසිරි දක්වමින් අභර සදහා නුවර වන්හු. මිනිස්සු බුඩොත්පාද තැනින්ල්හි තවුස්පැවිජයන් දැකැ පැහැද හිදිනා තැන් සංවිදාන කොට අතින් භික්ෂවභාජන ගෙණ වඩා හිඳුවා අභර තන් කරවා දුන්හු තවුසෝ බත් වළදා හිඳ අනුමෙවෙති කළහ. මිනිසුසු බණ අසා සතුට් වැ “හවත්හු කොයට වඩිති?”පුළුවුත්ශූ , “සැතනැනකට යම්හ” යි කිය. “වහන්සේ බැහැර නො වඩම රජ උයන්හි වසව. ඇප් බත්කා ගොස් බණ අසම්හ” යි කිහ. තවුසෝ ගිවිසැ උයන් ගියහ. නුවරවැස්සෝ බත් කා සුදුපිළිා සැදැ උතුරුසළු එක්ස් කොට “බණ අසම්හ” යි රැස් ව උයන් යෙත්.

එකල්හි රජ පහසැ උඩුමහලෙහි වෙසෙ ඔවුන් සනුවන දැක “මොහු කොයට යෙති? මොවුනක් කෙරෙහි නටන ගසන වනය මිනිස්හු හා ඇද්දැ”යි පිළිවිය “නැති. මහරජ, මොහු තවුසන් කෙරෙන් බණ අසන්නට උයන් යෙති “යනු අසා “ඔස. මම දයෙමි මා‍හො සමග යන්නේ ය”යි යවා කියවා වි නුවර වැසේසෝ “අපගේ රජ‍ සැදැහැ නැත්නේ යැ සිල්වත්ගුනවතුන් කෙරෙහි නො සහන්නේ යැ දුශ්ශිල යැ තවුසෝ ධැමිට්හ.නො දැච් රජ දැම්ට් වෙ” යි සතුට් වුහු .රජ නික්මැ ඔවුන් පිරිවරා අයන් ගොස් තවුසෝ රජ දැක පරිකතා එකන්තට නිසි තවුසක්සු රජහට බණ කියහු කළහ.

තවුස් පිරිස් බලා පස්දුසිල්වකම්හි ආදිනව හා පන්සිල්හි අනුසස් හා කියනුයේ “පණිචා නෙ‍ා කට යුඅත්තේ ය. අසිනාදන්

1. ව්ල්කරාධාර.

උපාලි දමනය 45

නො ගත යුත්තේ ය. මිසඑහර නො සිරිය1යුත්තේය. මුසවා නො කිය යුත්තේ ය. රහ නො බිය යුත්තේ ය. පනිවා තිරැහිද් තිරිසන්යොන්හිද් පේරයතවිෂයෙහිද් අසුරකායෙහිද් පිළිසඳ දෙයි.අයිනාදන් ආනාදන් ආදිහු ද් එතෙක් මය. පනිවා කළේ තිරයැ උපැද අනේ වා දහස් සුවහසෟ නිරසැ පැසි සතරඅපා යෙහි වෙහෙසි මිනිස්පියට ආයේ වි නම් සමිපචත් නො වළඳැ වන යෝනෙහි ම මියෙයි. අයිනාදන් ගනනේ දිලිඳු වෙයි.මිසහර සෙවියේ සතුරන් ඇති වෙයි.මුසවා කියේඅභතයෙන් අව1කියේ අඟුතයෙන් අචඥ2 කරණු ලැබෙයි. ඇඟ පුයේ උන්මාද ඇති වෙ” පස්ද පසිල්කම්හි ආදිනව දැක්වි.

රජ සැදු නැන්නේ යැ දුශ්හිල යැ දුශ්ගිලයහට හිලකථා කනැ යහුල් දෙන කල් වැනි වෙයි. එයින් රජ “මම මෙවෙුන් සගන්මි සි ආයෙමි.මෙහු මා ආ තැන් පටන් ගෙණ ඔවිජැ පිරිස්ැද තෙපුල් කෙරෙති.මොවුනට කළ මවනා දැ දන්ෂි” යි වඩනේ ය” යි කියායේ. ගොස්ප දෙවන දවනස් මහත් මහත් සැළි ගෙන්වා ගෙණ එහි අශුවි ුරවා කේල්පතින් මුව වසා ඉදවා තන්හි තන්හි තැඩ්වි2ය. බොල්විමිතෙල් හා කුබුතක්බෙලසුල් හා කෙළෙහි පුරවා හිනිහිස. තැබිවි3යැ. මල් ලවසන් කැඳවා ගෙණ “තෙපි කැසප ට ගළා හැද මුග්ුරු ගෙණැ සිට කුට තාපසයන් පහයින් බස්වා කලැ කෙළෙන් බෙලසුල් භිණිහිස සිට වටාපියා හිස මුගුරෙන් පැහැර කරැ අත් ලා ගෙණ බිණැ හෙළාපියව” යි යෙදි යැ භිණිපාමුව තැකුළුබල්ලන් බදුවා සිටිව්. තවුසෝ ද් “සෙට රජගෙහි වලඳන්නට ගිය මැනව.රජගේනම් සාසංක ය. සහය ය පැවිජියත් විසින් සදෙැරට හසු වු සඅරමුණෙහි සංසයම ඇති විය යුත්තේ ය. දුටු දුටු අරමුණෙහි නිමිත්ත නො ගත යුත්තේ ය” එවුනොවුන්ට අවමාද කොය වෙලා බවලා තවුස්විරිහර ධාර බික්ෂාුබාජන ගෙන පිලිවෙළින් රජ ගෙට නැංගන.

රජ ඔවුන් මහලට දැන සැළිදිචව්ට බත් කේල්පන් මුදව බිය. දුගද වා තවුසන් තාසාගේ ලහළ භිස්මුල් වැමිහ. යන පමණ පිළිකුල් විය. මහතවුස් රද පබැලිය. රජ “මෙහි තොප කන පමණ කව .ගෙණ යනක පමණ ගෙන සව. තොපට මේ තිස්සැ. ඊයේ මම තොප සගන්මියි ගියෙම්ි තෙපි මා එව්ජ පිරිස්මැද බුණුව7මෙ තොපට නිසිභොජන යැ8

1ත නොරිසිය.  2. අමපි්යප 3. තැබ්බවි. 4.  දර ව. 5.සැළ6. මහතවුසන්ට රජ -සැම. 7. බිණුව.

46 අමාවතුර

වළඳව”යි මහනවුසාහට ලුවින් අසුපි ගෙණ එළවි ය. මහ තවුස් “ඩිග් ඩිග්!! යි ගරහමින් පසුපස්සෙන් බට.”තෙපි මෙතෙකින් යාවි1නොවච”යි කෙළෙන් බෙලසුන් බිනිහිස ඔවාපියා මල්ලවයනට ඉහි කෙලේ මල්ලවයෝ මුතුරෙන් හිස් පළා පැහැර ගෙනකරැ අල්ලා හිණැ හෙලාපිහ. එක් කෙනෙකුද් හිණැ සිටිනට නො හැකි ව වැටෙමින් ගොස් හිණ මුලැ හුවුහ. හුනුහුනුවන් ප්ර්චණඛ්ඩ බල්ලෝ “පටන් පටන්” වනුකරණ ඇති කොට සිඳැ ඩිදැ බිදැ කාපිද ඔවුන් කෙරෙන් සමෙක් තැගි පලා යේ.ද. හෙ ද ගෙසේ බිදැ තුමු වළැ හෙයි.එහිදිද් කිනබල්ලෝ2ඔහු දු ලු හුබැඳ ගොසද් කන්මය.

මෙසේ එ රජ සිල්වත් ගුනවත් පන්සියයක් තවුසන් එක දවසින් ම දිවි ගැළවි. එක්බිති දෙවියෝ උහුගේ රටැ පෙර සෙයින් ම නවවිඩ වමා වැස්වුහු .ඔහුගේ රට සැට යෙදනක් තැන් උස අසු හත් වැලිතෙලෙන් පිළිසන් වි. එයින් කිහ.සරගඩ ්ගබෝදිසත්වියෝ:-

                   “යො සඤඤනෙ පඩ්බජිතෙ අචඤචයි
                     ධමමං භණනෙත සමණෙ අදුසකෙ.
                     තං නාලිකිරං ස්ර නඛා පරත්වක
                     සංගමම බාදනති විඵන්දස මානං” යි.
          

මෙසෙසින් කාපිඩ්ගාරණ්යනය වල් වු පරිදි දත යුතු.

මෙඩ්යා රණය වල් වු පරිදි කියේ ය? යත්:- අතිතයෙහි බරණැස්නුවරැ සතළිස්කෙළක් දන ඇති සිටක්හුගේ දිට්ඨ මඩ්ගලිකා නම් එක ම දුවක් වුව. යහපත පැහැපත. රුපන හෝ රුප සම්පතතත්තින් කුලසම්පත්තින් හොසෙම්පත්තින් සම්පන්න වනබැවින් බොහෝදෙනා විසින් පතන ලදු. යමෙක් සමෙක් ඇය කැමැති වෙ3ද, ඕ ඔහු දැක ඔහුගේ ජන්මයෙහි හෝ අත්පාආදියා හෝ දොස් දක්වා, “උහු කෙරෙහි කවුරු වෙසෙති? ඔහු 6 නෙරපියව”යි නෙරපියවා මෙසේ වුවක්හු දිටිමි. දිය ගෙණෙව- ඇස් දොනට ය” යි දිය ගෙන්වා ගෙණ ඇස් දෙවි.එයින් හෝ දිට්ඨයමඩ්ගලිකා නම් වුව. මුල නම් අතුරුදන් වි. හෝ එක් දවසක් ගහැ දියැ කෙ‍ළනට යාටි වැ තොට සදවා බොහෝ කනබොන දැ හැල් පුරා සගවා ගෙණ බොහෝ ගඳමල්දුම් ආදි ගෙණ පිලියන් යානාවකට4 නැගි නැ නො නැ පරිජනයන් පිරිවරා ගෙන් නික්මුනු.

1. යවියා. 2. එහිදිද් බල්ලෝ.  3. වි . 4. ඔබ. 5. මුං යානාකට

උපාලි දමනය 47

එකල්හි අප මහසක් කම්පරචන් වැ සැඩොල්කුලෙහි උපැද පිටිනුවර සම්ගෙකෙක වෙසෙයි. ඔහුහට මාතඬ්ග නම් නමෙක් වියැ. හේ සොළොස්හැවිරිදි කල්හි කිසි කාරියක් සදහා ඇතුළු නුවරට වැද්දවි වුයේ එක් නිල්පියල්ලක් අතැ බැදඟ එක් අතෙකින් පැසක් ගෙණ එක් අනෙකින් භණටාවක් ගෙන “පහ චව්.සැඩලෙක්මි”යි දන්වනු සදහා වයමින් යටන්සිතින් ද ුටුදුටුවන් වදිමින් 1නුවර වන. එකල්හි දිට්ටමගලිකා භණ්ටා යෙනි හඩ අසා ජිවනිකා අතුරෙන් බලන්නි ඔහු දුරින් එත්නහු දුක “මෙ කවර?” යි පිළිවිසැ ‘සැඩලෙක’යනුඅසා “අපි කිනම් අකුසලයක් කළම්හ. හෝ? මේ කවර පාපයක්හුගේ විපාකය හෝ ? මා නස්නා තලෙක් වන්නේ වෙයි. පිර්ිසිදු වන්නට යනු කො සැඩලක්හු දිටිමි” යි සිරිරු වෙවුල්වා ගරහා කෙළ පියා 3දැස්නට “වහා දිය ගෙ‍ෙණව. සැඩලක්හු දුව් ඇස දු නම් කි මුවය දු දෙමිස මැනැවැ” යි දෙවැ රතටය. නවතාගෙණ හැම දැ ගෙට දි සවා ගොස් පායට නැංග.

රහසොඩආදියහුද් ඇයගේ පරිජනයෝද් “සැඩොල්හු නිසා රහමස්ඳමල් ආදි වළදා කරණු නො ලදුම්හ. ඔහු ගත මැනැවැ”යි ගොස් නිවරද මාතාඩගපණඩිතයා‍ තජින කෙරෙමින් කෙහෙයෙහි2ගෙනබිම පැහැර හෙළ‍පියා විළුඹින් වැලපින් පහණින් තලා ‘මළහයි’ යි සිතා පයා3 ගෙණ ඇද කසළගෙඩැ දමාපියා ගියෝ. මහයන් සත්න4ලදින් අත්පා පිරිමැද “මෙ දුක් මට6 දිට්ඨඩගලිකාව තිසා උලන්නේ7 යි ඉදචින් ම්ම් පිරිමියෙක්ම් විම්නම්, ඇය මට පාදපරිචාරිකා කරවමි” යි සිතා වෙවුලමින්ඇය8ගෙන හොස් “දිට්ඨමඩලිකාව ලද හොත් මේ තෙනින් නැගෙමි නො ලද, මෙහි මහෙවැ මියෙමි” ගෙඅගණයෙහි හොති. එ සමා‍හි දඹදිවැ “යම්ක්හුගේ ගමදොර9 සැඩලෙක් දැහැවැ හෙවැ මෙළේ වි නම් යම් කෙනෙක් එ ගබ10 වෙති ගෙමැදු ගෙවැ මෙළේ වි නම්. ගෙවැස්සෝ හැම දෙව මැ සැඩොල්11ඇත්තෝ සැඩොල් වෙති. ගෙඅගණෙහි හෙවැ මෙලේවි නම්, දෙපයින් සත් සත් ගේ බැවින් ගතුසුස් ගෙකෙක මිනිස්සු සැඩොල් වෙති” යන ව්යගවසථායි. වහන්සේ වනාහි ගෙඅගණයෙහි හොත්තෝ යි.

එකල්හි සිට්හුගේ පරිජනයෝ “සවාමිය, ගෙඅගණයේ සැඩොලෙක් හොත්තෝ ය” යි කිහ “කුමට හෙත්තේ දොහො ? යි ගොස්

1.මු වදම්න් 2. කෙහෙයෙන් හිස. 3.පා 4. මුංසන සත්ය , 5. මම වුයේ. 6. නිසා ය. 7. ඇයගේ . 8. ගමදොඓර 9. ගම  10. පැඩැල් පඩුල්  11. මුංඑග්බිනි (දෙ) යෙහි.

48 අමාවතුර

ලපිළිවිස බලා මේ ම්ස්ස ඔහුට දි නගා පියව” යි ය වි යැ ජනයෝ ගොස් “මෙ මස්ස ගෙණ නැගියා” යි කිහ. “මම් මස්සක් නිසා හෙ‍ාත්තෙම් නො වෙමි. ද්ට්ඨමඩගලිකාව නිසා හොත්තෙමි”යි කි ය “ඇය කවුර වරද?”යි කිහ. “මා නිරපරාධයහට ඇය ගැත්තන් කළ දැ නො දක්වා?ඇ ලද. හොත්තැනින් නැගෙමි .නො පද, නො නැගෙමි” යි කිය. සිට් එපවත් අසා දුවගෞ දොස් බව් දැන එක් කහවණුවක් දි යවිය. “මම දැරිය කැමැත්තෙමි. කහවණු නො කැමැත්තේමි” යි කිය. සිට් දු සිට්දු දු “අප සෙනෙහැත් එක ම දුව මංශය රක්නට නිසි අනෙක් දරුයෙන්2 ඇත්තේ නො වෙ”යි බියපත් ව “යි බියපත් ව “යව් දරුවෙනි නොපසස්නා3සමෙක් ඔහු මැරුයේ වි නම්, ඇපි හැමදෙනමෝ ගස්මහ ඔහු රක්වා”යි වට, ඕහට රක්වල් දෙවා හඹු දි යවුහ. සේ එහි දු පිළිභෙවි කෙළේ මෙතියායෙන් දවස් යත් යත් දෙපස්හි සත් සත් ගෙහි මිනිස්සු4නැගි”ඇපි තොප නිසා සැඩොල් වන්නට නො හැක්කමහ. අප නො නසව. දැරිය දි ඔහු හොත්නැනින් නගා යව”යි කිහු. ඔහු ක්ර මයෙන් සියයක් දි දහගක් දි ලක්ෂායක් දි සවුහ. හේ එයිද් පිළිබෙව් කෙළේ.

මෙසේ සදවසක් හියකලැ දෙපස්හි තුදුස් ගෙහි මිනිස්හු රැස් ව “අප සැඩොල් නුවුව මැනැව. තොප නො කැමතද් දැරිය ඇපි ඔහටඇරැ දෙම්හ” යි කිහු ඔවුපියෝ ශෝකපත් වැ සන්න නැගි වැ ගොස් යහන්හි ගැල හුනග. ඔහු දැරියගේ සිරියහන්ගබට වැද දැරිය හැරැගෙණ සුපිපි කැහැරුකෙක්හි මල් අතු බිදිනමුන්5සෙයින් ඇයගේ සවිබරණ ගලවා නියෙන් සිමිතන 6 දක්වා සැඩොල් කෙගෙ බැද නිල්පිළියක් හදවා නිල් පියැල්ලක් අතැ බැද කණැ කුඹුපට පලදවා තල්පත්පැසක් දි දෙඅත්කර ගෙණ පහසින් බහා ඇරැ “තිසැමියා ගෙණ යා “යි මහසත්හට දුන්හු. නිල්මහනෙත් මලකුදු ‘ඉතා’බරැ යි නොපලදනා ඉතාසියුමැලි දැරි “නැගෙව හිමි” යි කියන්නි “උට්ටාහි.සාමි”යි කිාව. මහයක් “මම් ‘උට්ටාන’නම් නො වෙම් “යි කිය. “වැලි කුම් යෙමි ද? “යි කිව. “නැගෙව හිමි “යි කිය. “වැලි කුම් යෙම් ද? “ යි කිව. “නැගෙන හිම් මාතඩ්ගය. කියා” යි ලකියා ඇය එසේ කිකල්හි “ති‍ගේ මිනිසු මා නැතචි හිඳුනා පමණ ගන්නි නැති කළහ. දෙඅත්කර ගෙණ නගා හණැ”යි කිය. ඇය තම‍ා ගනා ගන්නාකලැ නැගෙන වන් වැ ැපරලි බිමි වැට් හිා “දිට්ඨමගළිකාව විසින් නටමි පළමු මා තමන්ගේ මින්ිසුන් ලවා තළවා දැන් තොමෝ නළ” යි හැඩි ය.

1.කහවුන්. 2.දරියක්.3. නොනසනාව. 4.මිනිස්. 5.බුන්නවුන්  6. සිමාන්ත. 7. මාකංශ යයි කිය

උපාලි දමනය 49

එකල අත් ලා නගා හිඳුවා “යම්හ,හිමි”යි කියන්නි “ගච්ජාම්. සාමි”යි කිව. මහසත් “ගචජයෝ නම් වලැ වෙති1 මම් ති ගැත්තන් විසින් තර කොට තළාපියන ලද්දෙමි. පයින් නො යා හෙමි.පිමින් මා2ගෙණ යා”යි කියැ හෝ නැමි පිටු දි මහසත්හු තමා පිටට නැගිකල් “කොයට ගෙන යෙම් ද? හිම්,”යි කිව. “පිටිනුවරට ගෙණ යා”යි කි යැ හෝ පැදිදෙරතුරට ගොස් “හිම් ,නා වසන්නේමෙහි වෙද?” යි කිව. “මෙ කොතැනෙක් ද?”යි කියැ “පඅදිදොරනුර සැ , හිමි “යි කිව, “පැදිදොර තුරෙහි සැඩලුන් නො විසිය හැක්කැ”යි කිය. මෙසෙද් තමා වසන තැන් නො කියා ඇය හැම දොරතුරේ ඇරවිදුවාපි2මෙසේ කුමට කෙළේ?යත්:- හවඅග් දක්වා නැගි ුඇගේ මන් බිදුනා සදහා කෙළේ. මහාජනයෝ තෙප තබා මැගේ මන් බිදුනා සදහා කෙළේ. මහජනයෝ “තොප තබා මැගේ මන් බ්ුදුනට නිසි අනෙක් කෙනෙක් නම් නැති” යි ලුලුලේ හෝ පැළදොර තුරට පැමිණ “හිමි, තා වසන්නේ මෙහි වෙද?යි පුළුවුත.”මෙ කෙතැනෙක් දැ?” යි කිකල්හි “පැළදොරතුර ය. හිමි “යිකිව. “මෙදොරින්නික්ම සමගෙ බලමින් යා “යි කිය. හෝ එයට ගොස් “සම්ගෙය තා වසන තැන් ද? හිමි” යි කිව ‘ම‍ාවසන තැන ය” ඇය පිටින් බැසැ සම්ගෙට වනි.

එහි සතකටත් සදවස් 5දවස් මහබෝසතානෝඇයගේ ජන්ම හෙද නො කොට දවස් යවා “ඉදින් මේ කුලදු මා නිසා මහත් යහස් නො ලදු නම්. මම6 සුව්සි බුදුන් අතැවැයියෙමි7නො වෙමි8මැ පා දෙවි දි‍ය මුළු දඹදිව රජනට අභිෂෙකොදක කල මැනවැ. ගිහිම8ිනිස් වැ ඒ නො පල කට හැක්ක. පැවිජි වුව මැතැවැ” යි සිතා “දිට්ඨමටඨලිකාව. මා හුදකලා කලැ වෙහෙකොටිනුදු නො කෙ‍ාටිනුදු වැටෙන්නට නිස්සෙමි. දැන් වුකල නො9 හුදකලා බැවින් මෙහෙ නො කොට වැටෙන්නට නො පිළිවන මා එන තැන් දක්වා තෝ උකටයලි නො වා” යි කියා ගොස් වනයට වැද සොහොන්පියවලි සොයා හදනා පොරෝණ සිවුරු කොට රද පෙැරව් ගෙණ පැවිංිවැ කිසුණුපිරියම් කොට සත් දවසින් ඇතුළත අටසමවත් හා පස් අතිඤ තිපයා “දැරන් කලි දිට්ඨමගලිකාවට වහල් වන්නට නිස්සෙමි”යි අහසින් ගොස් සැඩොල්ගම්දෙරෙ බැසැ සිඟමින් දිට්ඨමංගලිකාවගේ ගෙදෙරෙට ගියෝ.

හෝ දොරැ සිටියත්ි දැන් නො හැදිනැ “වඩිව, වහන්සේ සැ‍ඩොල් ගෙයෙකැ” යි කිව. ඔහු නො ගොස් එහි ම වැඩ සිටිායෝ හෙ‍ෝ පුත පුත බලන්නි හැදින ලෙහි අත් පැහැර හඩහඩාපා මුලැ හි “හිමි තොපට මෙ වැනි සිතක් ඇති බැවින් මා මහත්

1. වෙසෙති. 2. පිටහිදුවාමා. 3. ඇවිද්දාපි. 4. මිනිසුන්ගේ -හැම,5.දවසක්. 6. මා 7. තැවැසියේ. 8. වෙයි. 9. තා

50 අමාවතුර

යශසිත් පිරිහෙළා අනාථ කුමට කලව?”යි නො යෙක් සේ වැහැසැ ඇසැ කඳුළුපිය පියා නැති අතින් පය ගෙණ ඇතුළු ගෙයි වඩා හිඳුවා බත් දුන.වළදි හිදා “දිට්ඨමංගලිකාව. නො සොය1 නො වහස මම් ති පා දෙවි දිය මුළු දඹදිවැ රජනට අභිෂෙකොදක කරන්නට පොහොසත්මි. තෝ මා කිවා කර නුවර වැඳ ‘මසැ මි සැඩැලෙක් නො වෙයි මහබඹ2 ය්ි හඩ ගහා ඇවිදැ”යි කිහු හො “මම් මාගේ මුවදොමසිත් 3 දුක්පත් විමි එසේ කියන්නට නො කියෙමි” යිා කිව ඔහු “මා ගිහි මිනිස් කලැද් බොරු නො කියෙමි .දැන් පැවිජි වැ කුමට කියමි ද? අද පුරඅටවක තෝ ‘අත්සත් දවසෙකින් පනුරසිපොහෝ දවස් මසැමි මහම සඳමඩල පළා මා කරා එ ‘යිා මුළුනුවරැ හඪ ගහා” යි කියා නැගි ගියෝ. හෝ හදචහා සුර ව සතුටු ව මිනිස්සු අත්පිඬු ගසා “බලව. දිටිඨමංගලිකාව අපට සැඩැල් දරුවා මහබඹ ගසා “බලවා, දිටිඨමංගලිකාව අපට සැඩැල් දරුවා මහබම කෙරෙ”යි සෙමින්6කෙලි කෙරෙත් හෝ අනික් දවස9්හිද් එසෙයින් මැ සවස් හා රැයිම්වෙහි නුවර වැද “අන් සදවනෙකින් .පස්දවසසෙකින් සතර දවසෙකින් .තුන්දවසෙකින් දෙදවසෙකින් එක්දවසෙකින් මසැමි මහබම සඳමඩල බිඳැපියා මා කරා එ” යි හඩ ගැසු .

එකලැ බමුණෝ “මේ දිටිඨමංගලිකාව ඉතා සුර ව කියයි. සැබැවෙන් වන්නේ වෙයි. ඒ දිට්ඨමගලිකාවගේ ගෙව යදම්හ”යි ගොස් සම්ගෙය වටා වැලි එවුහු ටහෝ ද පෝහෝ දවස9් රැස්මිමෙහි නුවර වැදැ “අද මසැමි එ” යි හඩ ගැසු බමුණෝ “මෝ නුදුරු කොට කියයි. අද මහබඹ ඒ ල. වසන නැනක් බලම්හ, යි ගොස් සම්ගෙය පිළින් වසා බිාමි ගදින් තවරා ගෙණ උඩ සෙල්මියන් බඅදැ ගඳදුම්න් මල් දැමින් ලල්දි සැදුහු. ගෙය සදත් සදත් සිරි6 එප්සින .මහසත් සඳ නැගෙන් මැ ඉද්භයෙන් දොළොස්ප යොජුන් බඹවෙසක් මවා අහසට නැගි සඳවිමනට ඇතුළට වඅඳ වන අනතයෙන් නැගෙන සඳ බිඳැ නික්මැ සඳවිමනට පෙර‍ට වැ”මහා ජනයෝ මා දකින්ම” යි ඉටුහු ජනයෝ ඔවුන් දැකැ “දිටිඨමගලිකාව කි දැ සැබැව. එන්නේ මහබඹ යැ. බඹ හු පුදම්හ” යි ඇදිගෙන ඇයගේ ගෙය පිරිවරා සිටියෝ.

මහසත් නුවර මුදුනෙහි ගෙණ සත්යලක් වටා ඇවිදැ ජනයා‍දෙුව්බය් දැන දාළොස්යෙජුන් අත්බවු හැරැ මිනිස් පමණ කොට මවා හැමදෙනා‍දෙක්නා සේසම්ගෙට ගොස් වන .ජනයෝ දැක “අපගේ වහබඩබට”යි ජවනිකා ගෙන්වාගෙණ වටා බඳවා

1.මු තෝ සොසේි නොව. 2. දෙරින්  3. යෙමින් .4. ගෙවර .මු,-තෙවෙර. 5. ගඳදැමින් මසල්දමින් .6.මුංහිරු ංසිවුරු-ඇතැමි.

උපාලි දමනය 51

පිරිවරා සිටියාහ. හමහයන් සිරිඅයහන් මැදැ වැඩහිඳ දිට්ඨමගලිකාව වැළන් ව සිටියට1 “තෝ ඔසප්හු වෙහි දැ?” යි කිය. එසේ යැ, හිම් “යි කිව, “මාදුන් පුතක්හු ගණැ” යි ඇගිල්ලෙන් තැබමඩුලු පිරිමට2එම විගස ගහි පිහිටි ය. “මෙපමණෙ කින් තිපා කෙදමි දිය මුළු දඹදිවැ රජතට අභිෂෙකොදක වෙයි. තොි සිට”යි කියා මඩලට ගොස් වනි. හෝ එතැන් පටන් ගෙන බ්ර හමප්රටජාපති නම් වුව.

බමුනෝ “මහබශහු අමුව ඇතුව නුවර වුව මැනැවැ”යි ඇය සව්බරණින් සදා සවනිශිවිකාශයෙක්හි හිඳුවාගෙණ සත්වන කුල කෙළවර දක්වා නොපිරිසුදු ජන්මා3 ඇතියක් සිවිගේ නො ගත දි පිරිසිදු කුල ඇරති බමුණන් සොළොස්දෙනකු ලවා ගන්වා ගඳමල් ාදින් පුදමින් නුවර ගෙණ වැදැ “බ්රවහමප්රපජාපතිය ඉඳුල්ගෙහි නො විසිය හැක්ක. බිම පිය ගෙකක් කරවමිහ. කරවන තැන් දක්වා මඩුයෙහි වුසුව මැනැවැ” යි මඩුගෙනෙක්හිා වාස කැරවුහු. එතැන් පටන් ගෙණ ඇස්හමුයෙහි. සිට ඇය වැන්දැවියෝ සියයක් දි වදිති. ලග ව සිට වවැන්දැවියෝ පන්සියයක් දි වඳිති. පාපිට හිස් තකබා වැන්දැවියෝ දහසක් දිවදිති පා දෙවි කැමත්තාහු දසදහසක් දි ගන්නි. පිටිනුවර පටන් ගෙණ ඇතුළු නුවර මඩුතැන්6දක්වා එන්නිය. ලද් දන සියක්කෙළ පමණ වි ය. සියලු දමදිවැ හැම රජහු “බ්රරහමප්ර ජාපතිය පා දෙවා දියෙන් අභිෂෙක කරම්හ”යි ලක්ස් ලක්ෂගදි ඇය පා දෙවි දිය ගෙන්වාගෙන මුදුනෙහි ඔවිති.

මඩුයෙහි චෙසෙමින් පුතකු ලද. මහපුරිසා පිනිස උපන් කුමර ඔහු සේ ම යහපත් විය. හැම ලකුණෙන් පරිපුණිවි “මහබමුහ පුතෙක් උපතැ” යි සියලු දඹඳිව එකකොලාහල විය.කුමරහට “කිරිමිල, වැලිමිලය, යි ඒඒ තෙනිකන් අළ දන දස දහසක් කෙළ ය පහයැ දු නවහම් දසම්සිත් නිමියැ “කුමරහ ු නම් තබමිහ” යි යි6ගෙය සද‍ා දරුවා ගදදියෙන් නහවා කුමර බරණ පලදවා පහයට වඩා මනඩපයෙහි උපන්නෙන් “මණ්ඩප්ප8 ගෙය සදා දරුවා ගදදියෙන් උපන්නෙන් “මනඩප්පනම් කොලෝ.

කුමරහු සුවයෙන් මහත් පෙරහරින් මහත් පිරිවරින් වැඩ සත් හැවිරිදි වයසට පත්කල්හි සියලු දඹදිවැ ශිල්ප දන්නා තාක් දෙන අවුදු ශිල්ප උගන්වති. දරු නුවනැත්තේ ය. ඇසු

1. සිටිය.2.පිරිමටහ. 3. කුල 4. කරමිහයි පිටිනුවර පවන් ගෙණඇතුළුනුවරමඩුතැන්දක්වාලක්ෂ-සමහර5.කොටිසතහස්සපපඤ්චසුදනි 7. නම් තබන්නාහු.

52 අමාවතුර

ඇසුවා මුතු ඇවුනන්නක්හු සෙයින් ගතිනි. ගත් ගත් දැ රන් බජනෙහි ඔහු නො උතෙල් සෙසින් සිටි. බසින් උගන්නා තාක් දැයින් ඔහු නො උගත් දැ නම් තැනි. බමුණො‍ේ ඔහු පිරිවරා ඇවිදිති.හෙ ද බමුණන් කෙරෙහි භකති ඇත්තේ යැ. සොළොස් හැවිරිදි කල පටන් ගෙණ බමුණන්ට බත් දෙයි. තිත්තෙන් ගෙයි බත් කන්නාහු අසුදහසක් බමුණහ1ඔවුන් සතරවන දොරටුයෙහි හිඳ ගිතෙලින් හා මිකමසකුරෙන් කිරිබත් කති. දරු සවබරන්න් සැදි රන්මරචඩියට නැගි අතින් ලදදඩුවක් ගෙණ “මොහු පෙර සකුරු තබව.මෙහු පෙරට ගිතෙල් ඔව මිහි ඔව”යි කියමින් විචාමින් ඇවිද්දි.

එකෙණෙඩිත හිමවත්ති ආශ්රමමපදයෙහි වසනුයේ “දිට්ඨමඩලිකා පුතුගේ පවක් කිම හො?”යි බලනුයේ දුලද් සැඩසළාකිඹුල්මුරයියෝ නොතොටට බටබව දුක “අද මැ ගොස් දරුවා දමා. යම්කෙනෙක්නට දුන් දනැ ඵල මහත් වේද. ඔවුනට දන් දෙවා අච මැනැවැ”යි සිතා අහසින් ගොස් අනුතන් දහතළායෙහි දැහැටි2වලදැ රක්ගල්තෙලෙහි සිට දෙපට සිවුර හැදර පටිය බැදැ පහුල් සගළසිවුර පෙරෙවැ මැටිබය ‍අහසින් ගොස් සතරවන දොරටුයෙහි අසු දහසක් බමුනන් බත් කන තැන ම බැස සිටියේ යි. මන්ජපය කුමර බලනුයේ මහසත්හුදැකදැහැව “පහයින්”නොගත් බැවින් කසළලිසසක්හු4වැනි වු තොටපියලි ගොතා හත් බැවින් ලැකෙ නු, මාගේ දන් ගන්නට තොතියිවන බැවින් දක්ෂැනිය නො වු. තෝ මාගේ පරම් දක්ෂි නිය වු බමුණන් හුන් තෙනට නොවු, තෝ මාගේ පරම් දක්ෂි ණිය වු බමුණන් හුන් තෙනට කුමට ඇභි?” යි කිය.

ඒ අසා මහසත් මෙලෙක්සිතින් අවවාද කැණුයේ “යහස්මිය. තාගේ බත් යුතු කෙලේ ය. එ බත් වළදා කරන්නාහු කන්නාහු බොන්නාහු හෝ වෙති ජන්මසවත්හු සම් ඒ තැනෙක්හි දු ලැබෙති. සැඩලනට දෙනුවෝ කවරහ? මට නො දැරහැවැ මා යපෙන පමනක් දෙ “ යි කිය. එසදැ කුමර “මෙ බත් මට වැඩ දසහා සැදැයෙන් ජන්මවත් බමුනන්ට යුතු කෙලේයැ. අප වැන්නේ තා වැනි සැඩලන්ට දන් කෙලේ යැ අප වැන්නෝ .ා වැනි සැඩලන්ට දන් නො දෙති යා. කුමට සිටිහිද?”යි ක්ියැ. මහසත් “දන් නම් ගුණවන්තටද් නොගුනවන්නටද් දිය යුත්තේයැ. යම් සේ දෙණැ ද ගොඩැ ද චපුල බිජු පොළොව

1.සොළස බ්රාජහ්මණ සහස්සානි-ජාතකට්ඨාකථා 2. දළ දඩුවක්සමහර .කඤ්චනකදණ්ඩ- ජාතකට්ඨකතාං සෝලුලියක් -සිංහල ජාතක පොත. 3. දැහිට් .4. රත්රන් සමහර .5. තා පහයින්  6. කසලපිසිසක්හු 7. වළඳගන්නාහු බොහෛා් ජන්මවත්හ. යම්-බොහෝ.

උපාලි දසනම 53

රසද් දියරසද් ගෙණ ඵල එසෙයින් පල නො‍දෛන දනෙක් නම් තැ4නි. එ බැවින් යම් කෙනක්නට ම දියැ යුත්තේය. එතෙකුදු හෙ‍ා.ත් ශස්යැඵල -කැමැත්තැහු ගොඩ්ද් දෙණද් අනුපයෙහිද්1බිජු 2 වපුරති. වැසි බොහෝ වි නම්, ගොඩ වපුල බිජු ඵල දෙයි. තුබු .තැනැ වපුල බිජු 3කුණු වෙති. වැයි. මද වි නම්, දෙණ චපුළ බිජු4ඵල දෙයි. තුබු තැන චපුළ බිජු මියෙයි සම ,දෙණ චපුළ බිජු වල දෙචය. තුබු තැන චපුල තපු මියෙයි සම වැසි වි නම් තුන්තැන ම චපුළ බිජ්4ඵල දෙයි. වැසි තැන් නම්, හෝ නිසා ගග නිසා වැවලැ විල්වලැ චපුල බිජු දියෙන් හෝබයෙයි. (දියෙන් හෝ ඵයි) කොද් එසෙයින් ම ඵල කැමැති විහි නම්, ආ තාක් දෙනහට .සැදැහෙන් දන් දෙ එසේ දෙන කලැ සිල්වත් ලුණවත් කෙනෙක් පසමුඩු වුහු නම් . සරුටකෙත චපුළ බිජු සෙය්න් තට පල මහඑත් වෙ” යි කියැ.

කුමර “මම කෙ‍ත් හැඳිනැ බිජ් පිහිච්වමි .ජාතිමත් වෙද දන්නා බමුණෝ සරු3 කෙත්හ”යි කියැ මඑසත් “ජාතිමදමාන ලොබවෙෂමෙ‍ාහයො‍ේ යම් යම්කෙනකුන් කෙරෙහි ඇද්ද.එහු ඇසිවසන් පිරුණු තුඹස් වැන්නහ. ඔවුනට දුන් දනහි ඵල මහත් නො වෙයි. යම් කෙනෙකුන් කෙරෙහි ජාති මදමානලොභවෙෂයෝ නැද්ද. මෙත්කුළුනුඅනුවණ ඇද්ද. ඔහු සියුමියුරුඅ පිරුණු බදුන් වැන්නහ. ඔවුනට දුන් දපනැ ඵල මහත් වෙයි. එ දන තට ස්ුගිසපුව ගෙණ දෙන්නේ ය” යි කිය මෙසේ මහසත්හු පුනපුනා සිල්වත්තුන්හට දුන් දනැ ඵල මහත් පරිදි කියත් කිය.් දඩුයෙන් පහළ ඇසිව්සක්හු සෙයින් කුජිත වැ “මෙතුන් දොරටුයෙන් ගොව්වො‍ කොසට ගියහ?” කිය. ඔහු අවිදු වෙළෙයිා ච වැද සිටියාහ. ‘මොහු කුමට තැනෙක ගෙණ අය’ යනු නො ද දන්මහ. මායාකාරයෙක් දෝ හෝ?”කිහ.”මොහු මුහුණ පැහැර තලා6 පියා දඩුයෙන් හුණුපත්තේන් සිපා පිට-වරළු තනා පියා කරා ගෙණ සතවන දෙරටුයෙන් පිටතට නෙරපියව”යි කියැ.

ඔහසත් ඔහු ලග නොව්න තුරු ම අහසට නැගි සිට් “තෝ විදු රුගල් නියෙන් කැනියටිසහි වහණෙ දතින් කැට්යෙහි .ඒනි ගිලියටියෙහි”යි කියා ඔහුද් බමුණනුද් දක්නා සේ අහසින් නැගි ගියේ8එයින් වදාළහ බුදුහු-

     “ඉදං වත්වේ මාතඩෙගා ඉසි සචචපරකකමො.
        අනතලිකඛස්මිං පකකාමි බ්රාතහ්මණානං උදිකඛනං”යි
1.අනුබුයෙහිද් ,උනුසෙහිද්, උනුමුයෙහිද්, අමුණුයෙහිද් .2. බිජ් 3.සතර 4.වැද. 5පලා  6. ගියේ.

54 අමාවතුර

මහසත් පැදුම්දස බලා ගොස් චෙයක බැස “මා පියවර දිට්ඨමඩගලිකාවට පැණේචයි ඇත්අස් ආදින් විසින් නො මැකේව”යි ඉටා කෙ‍ණෙහි අභර සිගාගෙණ එක් සාලායෙක වළඳවි. එනුවර දෙවියෝ “අපගේ සිල්ව.් ලුණවත් වහන්සේට ඔහු බුණු සේ නො යෙදෙ”යි දැහැවැ ගොස් ඔවුන් කෙරෙහි නායක යක් දරුවා ග්රි වා ගෙණ පෙරළා තුබුහ. තිබි ය. සෙසු යක්හු සෙසු බමුණුන් ග්රි වා ගෙණපෙරළා තුබුහ. “මෙ මහපුරිසා පිතැ”යි මෙළෙක්සිතින් නො මැරුහ. කුමරහු මුහ ුන පෙරලි පිටිපස් බලා තුබුයේියැ. ඇස් පෙරළා මළමිනිසුන් ඇස් වැනි වියැ. මියෙන් කෙළපෙණ වැහෙයි.සිරිරු තද වි යැ. අත් පා දැඩිා විනි. සෙහු බමුණෝ මියෙන්ි පෙණ නගමින් පෙරළි පෙරළි අත්පා සිපත් ඔහුගේ පරිජනයෝ ගොස් එපවත් දිටඨ මංගලිකාවට කිහ. හෝ වෙළෙයි ව පහයින් බැස ගොස් “මපුත්හට මේ කළාහු කවරහ?”කිව. ජනයෝ “මෙයට ආ පවුල් පෙරෙවි මහණෙක මෙ කෙළේ”යි කිහු.

හෝ ඒ අසමිත් ම “අනික් කෙනන්ගේ බල නො වෙයි. මට මහත් සම්පත් දුන් මාතංගපලණ්ඩිතයාගේ සම්පන්නයැ. මෙතෙක් දෙනාහට දුක්2පත් කොට භොව‍ාපියා නො යෙ”යි සිතා “හේ කෙයට ගියේ?”යි පිළිවිසැ “පුත්සඳක් සෙයිනක් තෙටුමින් පැදුම්දස බලා අහසින් ගියේයැ”යනු අසා “මපුතු දිවි සදහා ඒ උකතුමා අසදනට ගිය මැනැවැ”යි රන්කලය රන් මලා ගන්වාගෙණ දැස්ගනා පිරිවරා ගොස් මහපුරිසා පියවිර දැක “මේ මහිමියා පියවරු”යි බලමින් ගොස් එවුන් පුවුයෙක හිඳ චලඳන්නවුන් දැකැ වැඳ සිටියා මහසත්ප ඇය දුකැ මඳ බතක් පය තිබියැ. හෝ වහපුරියා රන්කලසයෙහි දිය ගෙණ අත් දොවා “මපුත්තහට මෙදුක් කලාහු කවරහ හො?” යි කිව. “ති පුතු පපස්විචිනට කළ ආක්රෝශ දැක ඔවුන්නේ ගුණ දන්නා දෙවියෝ උහුට මෙකෙක් දැ කලහ” යි කිහු “මම පුත්ර හොකයෙන් ආයෙමි. තොප සරණ යෙමි. මපුත්හට නො දහවා” යි කිව “තිපුතු මට ආක්රොකශ කරණ්කලැ හෝ දැන් ති අයදැනාකලැ හෝ මා සිතැ දොම්නස් ඇත්තේ නො මෙයි. හේ වෙදමදයෙන් මත අත්ව් අනත්වල නො දන්ති”යි කියැ.

“ඔහු දිවි ගැලැ නොයනතුරු ඒ බාපයහට ක්ෂ මා කරන්නේයැ වහන්සේ”යි කමවා වැන්ද. එසේ බැවින් “යකුන් පලා යනු සඳහා තිට අමාඔිස්සක් දෙමි .මා ඉඳුල්බත් ගෙණ යා” යි කි

 1.පණ්ඩිතයන්ගේ බැලය. 2. මොතෙක් දුක්  3. දැහැවැ 4. කිහ.

උපාලි දමනය 55

එවැ“මැනැවැ, වහන්සෙ”යි රන්මලාව එළවුව මහසත් එහි ඉඳුල් බත් ඉඳුල්දිය එවැ “මෙයින් සමහරක් ති1 පුතු මුයෙති ඔව්. තුබු මුයෙහි ඔව. තුඔුවා සැළැ දිය නගා පියා එහි ලා අලලා සෙසු බමුණන් මුයෙහි ඔව.හැමදෙන නිරොග වෙති” යි කියා අභසට නැගි හිමවත් ගියහ. හෝ ඒ .රන්මලාව හියින් වෙති” යි කියා අහසට නැගි හිමවන් ගියහ.හෝ ඒ. රන්මලාව හිසින් ගෙන “අමාඔස්සක් ලද්මි”යි කියමින් ගෙට ගොස් පළමු පුතු මියෙහි ඔත නායක දෙව්රජ “සවාමිහි2 තමා බෙහෙත් කරණකලැ අප කිසිදැ නො කට හැක්කැ”යි පලාගියේ. දරු වෙරැ ධුලි පිස්මින් නැගි “අන්න,3මට මෙ කෙළේ කිමෙකැ?” යි කිය. “තා කළදැ තෝ මදන්හි .මොබට එ.තා පරමදක්ෂිකණිය කො ටගත් බමුනන්ගේ විප්රදකාර බලා”යි කිව. සේ බමුණන්ගේ විල්ර කාර දැකැ විපිලිසර ඇති විය. එකල්හි ඔහු මවු “පුත, මණ්ඩපය, තෝ බලයෙහි.දැනඵල මහන් වන තැන් නො දන්හි දක්ෂිිණාරිබයෝ නම් මෙසේ නො වෙති මාතධගපණඩිතයා සේ වෙති. මෙ තෙන පටන් ගෙණ මේ දුශ්ශිලයනට දන් නො දෙයි. සිල්වත්තට දෙ මෙ බල තා‍ගේ කුලුපගයන් අමාඔසු පොවා නිරොග කරම්හ”යි ඉඳුල්කැඳ දියසැළැ ලා අසුදහසක් බමුණන් මියෙහි එවුහු 6බමුණෝ වෙරැ දුලි පිස්මින් නැංගහ.එකල්හි සෙසු බමුනෝ ඒ බමුණන් “සැඩැල්හු ඉඳුල්දිය පුහ”යි නො බමුණු කළහ. ඔහු ලජ්ජා ඇති ව පලාගොස් මෙධ්යකම්බරජහු කෙරේ වුසුහු මණ්ඩපපකුමර බරණැස ව විසි.

එක්බිති චෙත්රකවති නම් නුඅවරක් නිසා වෙත්ර වති නම් හෝ තෙරැ ජන්මවත් බමුණෙත් පැවිජි වැ ජන්ම තිසා මහත් නිසා මහත් මන් කොට වෙසෙයි. හමහසක් “මහුගේ මන් බිදිම”යි එයට ගොස් හුඩුහොයැ වාස කරණුයේ එක්දවසක් දැහිටි කා “මෙ ජාතිමන් හුගේ ජටායෙහි ලග්ග වෙවි’ යි ඉටා හොය දියෙහි බහාපි ය. දැහිටි ගොස් නහත්තහුගේ ජටායෙහි ලග්ග විය. හේ දැකැ දහැවැ හඩහොයට යනයේ මහසත්හ දැකැ “තාගේ කවර ජාතිය?”යි පිලිවියැ “සැඩැල්ජාතිය” යනු අස‍ා ‘තෝය දියෙහි දුහිට් බහාලුයෙහි?”යිපිළිවියැ “මමි”යි කියන් “නස යටන, සැඩල කවවණ,මෙහි නො වසා. යට හොයැ වසාබ”යි කියැ යට හොයැ වසන්නහු විසින් බහාලු දැහිට් හුඩුහොයට ගොස් ජටායෙහි ලග්ග-වුකල්හි “යවටත, ඉදින් තෝ මෙහි වෙසෙයි නම්, සත්වනුදවස්ප තා හිය සත්කඩක් කොටය පළමි”යි කියැ.මහසත් “ඉදින් මම මුහුට දැහැවියෙම් නම. මා‍ගේ සිල් නො රැකෙයි.උපායෙන් මොහුගේ මන් බිදපිය මැනැවැ”යි ගන්වන දවස් හිරුහු නො නැංග දින

1.ත 2.  සවහම්හි . 2.සවමිහි. 3. අම්ම. 4.ඔවුහු -ආතැම් 5. විදුම් 6. බිඳපිව්

56 අමාවතුර

මිනිස්හු ප්ර තිහත1 රජු ‍ෙගණ ජාතිමන් තවුසානන් කරා ගොස් ‘තෙපි ය, හිරු නො නැංග දුන්තාව?”යි පුළුවුත්හ. සේ “මාකල දැයෙක් නො වෙයි. හෝතෙර එක් සැඩලෙක් වෙසෙයි. ඔහු කළ දැා‍යෙක් වන්නේ වෙ”යි කියැ මිනිස්සු මහසත්හකරා එළබ “තෙපි ය වහන්සේ, හිරු නො නැන දෙව? යි පුළුවුත් කල්හි “තෙ‍ාපගේ කුලයට එළබෙන තවුස් නිවරද්හට සාප කෙළේ.ඕහ අවද මා තමවා පාවිට2 හොස් කලැහිරුහු විහිද්වමි”යි කිහ. ඔහු ගොස් ඒ තවුසා අතප අත් ලා ඇදගෙණ අවුද මහසත්ග්ර් පාමුල ගොවා වඳවා අතපස “හිරු විහිදුව. වහන්සේ’යි කි කලැ “මහම වු කල ක්සතමා කෙරෙ මොහු ක්ෂහමා නො- කල තාක් හිරුහු නො විහිද්ද හා ක්කැ’යි විඩක් ගෙණෙව”යි ගෙන්වාගෙණ “මේ මැටිපිඩ තවුසා හිසැ .බා මොහු දියට බහා දියෙහහි සිටුවච” යි සිටුවා හිරු3 වුහුටහ හිරුරස් පහළ විගස මැටිපිඩ සත්කඩක් වැ පැලි ගියේ තවුස් දියෙහි ගැලි කිමිඳැ අනෙක් තොටකින් නැගි ගොස් එතන පටන් ගෙණ “ජාතින් නම් තැනි පැයවිජියක් සිත ගුණදහම් මිස ය” මන්විසි නො විසි.

මහසත් ඔහු දමා “අසුදහසක්1බමුණෝ කෙ‍ාහි වසෙති හො?”යි අවජනේ මෙධ්යත නම් රජු කෙරෙහි වසනුවන් දැක ඔහුන් දමනු සදහා ඉදුහයෙන් ගොස් නුවර අදියෙස්හි බැස පය ගෙණ නුවරවැද සිගන්නට වන. බමුණෝ දැකැ හැදින “මෙ මෙහි එක් දෙදවස් විසි නම්. අපට පිහිට නැතැ”යි වෙළෙයිව5ගොස් “මහරජ. මායාකාර එක් විජිජාධර සොරෙක් මේ නුවර ට ආ යැ. ඔහු හරව.පියව” යි කිහු රජ “මැනැවැ”යි ගිවිස්සැ මහසත් කෙනෙහි අහර සිගාගෙණ එක් තැනෙක්හි හිඳ වලදැ උයන් ගොස් ,අතිතයෙන් පා අනාගතයෙන් අසු කපක් දක්තුද් ආචජිනා නැති ව. නිවැරද වන බැවින් කියන්2 ගෙණ තෙමේ ම ගොස් කවුයෙන් මහසත්හු හිස සිඳපි හේ මිය බමලොවැ උපනැ දෙවියෝ දැහැවැ පෙර කි සෙයාන් ම නවවිඩ වම්, වැස්වුහ. මෙහි අටවනු ව විරුවු ලොහොදිය බඳු ලොහො මඩවැසි වජැ නවවනු ව එම බඳු කලල්3 වැසි ව‍ෙ. මෙසේ කැලණ් මන රජහු සගනට කළ වදයෙන් ඔහුගේ රජය මුහුදු ගැලුවා

1. ප්රළතිගත. 2.පාබිට. 3. හිරුහු 4. සොළස බ්රා.හ්මනසහස්සාති ජා :අ:ක: 5. වෙගෙව් ව. 6.විජ්ජාධරයෙක් .7.කිවමන් . 8. හුණු කලල් 9. ගිලුවා.

උපාලි දමනය 57

සෙයින් ම මෙද්ය නම් රජු මාතඩග නම් සාමින්හට කළ වධයෙන් ඔහුගේ රට නොරට වි යැඑ රජ සහපිරිවරින් ගොස් මහනරකයො‍ උපන් එයින් කිහ.සංකිච්ච්පන්ඩිතයෝ ;- ‍‍‍‍‍‍ “උපහච්ච මන ං- මෙජ්කඩා මාතඩගස්මිං යසස්සිනෙ

             සපාරිසජෙජා උචජින්නො මෙජ්ඣාරඤඤං තද අහු” යි

මෙසෙයින් මෙච්යාෙරනයය වල් වු පරිදි දත යුතු මාතඩග සාමිමු නැමත් ගේ මාතඩගාරණ්යා නම්ව්.

මෙසේ උපාලිදචමහසිටිහු “දනඩකාරන්ය දිාන් සායින්ගේ දැහැවිලින් වල් වු පරිදි ඇාසිම”ෟ යි කි කල්හි බුදුහු “මහසිටඑ,ථ මහසිට. සිහි එළවා කියා තා කා‍යදණ්ඩ මහතැ යි පළමමුකි බස් හා දුන් මනොදන්ඩ මහතැ යි පසු ව කියන බස් නො ගැළපෙ යි වදාටලේ එසඳැ උපාලිගහපතිා “වහන්සේ , මම පලමු උපමායෙන් ම ප්ර සාද ම කෙළෙම් එතෙකුදු වුව වත්හුගේ විසිතුරු ප්රඋශ්නව්යා‍කරණ ඇසියට වැ විරුඩයක්හු වැනි විම්”යි පැහැදැ හරණ ගියේ “මහසිට -සිතා පිරික්සා සරණ -සත්ර් මැනැව. තොප යවැන්නවුන් මා දැකැ මා සරණ යන කලැ නුවටුන් දැකැ නුවටුන්ි සරන යන කලැ “මෙඋපාලි මහසිට දුටුදුටුවන් සරණ යෙ’යි යනු නො කියවුව මැනැව තොපවැනි ප්ර සිඩ මිනිසුන් සිතා පවන්නා යෙදෙ”යි වදාළෝ “වහන්සේ ,මම් ‘සිතා පිරික්ෂා සරණ යනු මැනැව, යන මෙයින් මැ ඉතා සතුටමි වහන්සේ ,නිත්වනකයෝ සව්වනක් ලද්කලැ ‘අසුවල් ඇමැති අසුවල් සිට් අප සරණ ගියේ සවු වි ය’ යි දද තනා නුවර හඩ ගගා ඇවිදුනි තමන් මහත්බව් පාළ කරණු සදහා යැ මා දුලචද් ඇවිදුනි තමන් මහත්බවි පාළ පිරික්ෂා සර ගවන්නට වදාරණදැ ය වහන්සේ මම දෙවනවටැ දු සරණ යෙමි”යි සරණ ගියේ.

බුදුහු “මහසිට් .තාගේ ගෙය බෝදවක් නුමවනට පැන් පොකුණක් සේ සිටියේ යැ .පෙර තොප ා තාක් දෙනාහට නැතැ යි නොකියා දෙහි දැන් මා සරන ගිය බැවින් ම ඔිහට දෙන දු නො සිද ආකෙතනක්නට දෙන්නේ ය, යි දවාළහ. “වහවන්දේ මම නුවටුන් කියන්නාඇසුයෙමි .’මහන ගොයුම් මට ම දන් දිය යුත්තේ යැ මාගේ සව්චනටම දන් දිය යුත්තේ යැ. මට ම දුන් නොහි ඵල මහත. මාගේ සව්නට ම දුන්නෙහි ඵල මහත අනුන් ගේ සච්චනට දුන්නෙහි ඵල මහත් නො වෙ”යි කියන්නායෙ. දැන් වහන්සේ මා නුවටුන් කෙරේ ද දනැ සමාදන් කරවනදැය.

1. හගවත්හුාගේ . 2. ධ්ච්ජ.

58 අමාවතුර

මම් ම් එයට කටයුතු දන්මි වදාරණ දැයට සතුටිමි. වහන්සේ මම් තුන්වන වටද් සරණ යෙමි.”යි මෙසසේ තුන්යලක් තුනුරුවන් සරණ ගියේ. බුද්හු ඔව්හට සිවුසස් දෙසුහ. හේ සෝවාන් ඵල පසක් කොට දුට්ධම් ඇති ව පත්ධස් ඇති වදත්ඩම් ඇතිව “වහන්සේ ,ඇප් බොහෝ කාය්ය් ර්‍ ඇත්තම්හ” යි කියැ. “කල්දනු මහසිට”යි වදාළහ.

එකල්හි උපාලිහපති හුන්නස්නෙන් නැගි බුදුහු වැද පැදකුණු කොට තමාගේප ගෙට ගෙසේ දෙරටුගොව්වා කැඳවා ගෙණ “අද පටන් කොට නුවටුන් ගෙට නො වැද්ද දෙන්නේ යැ. බුදුන් සඟුන්උපාසකවන් උපාසිකාවන් ආ කලැ වැද්ද දෙන්නේ යැ ඉදින් කිසි නුවටෙක් ආ නම්, ඔහු කැමැත. බත් ගෙනවා දෙන්නේ ය”යි යොදා ගෙට වන. එකල්හි දිගිතපස්හි එහු බුසදුන් කරා හි්ය තැන් පටන් ගෙණ “සිට් නුවනැත්තේ යැ. මහනගොයම්හු දයිනසම්පත් ඇත්තේ යැ. නෛය්ය්බර්‍ාණික කථා ඇත්තේ යැඔහුගේ දගිනයෙහි දු පහද්දි පැහැද සරණ යෙයි. තව2සරණ ගියේ හෝි? නො ගියේ හො?2’ යි කන් කුරු3කොට ගෙණ ඇවිදුනේ 4ඔහු සරණ ගිය පරිදි අසා නිගණ්ඨනාත පුත්ර් යා කරා ගොස් “උපාලිමහසිට් මහණගොයුම්හු සරණ ගියේ ල”යි කියැ. ඒ අසා නිගණ්ඨනාතපුත්රො ‘උපාලිමහසිට් මහණ ගොයුම්හුගේ සවු වන්නට නිසි නො වෙයි. මහණගොයුම්හු ගොයුම්හුගේ සවු වන්නට තිස්සැ” යි කි යැ මෙසේ දිඝිතපස්වි තුන්යලක් කියා නිගණ්ඨනාතපුත්රෙයා නො හදහන සේ දැකැ “වහන්සේ .මම් උපාලිගහපති මහණ ගෙ‍ායුම්හුගේ සවුබවට ගියේ,නො ගියේ යනු ගොස් දන්මි හො/’යි කියැ. ‘මැනැව.ගොස් අතුරු දනැ” යි කිය. එසදදිගිතපස්වි උපාලිගහපතිහිාගේ ගෙට ගියේ දොරටුගොවු ඔහු නො වැද්ද දි “සිට අප මහයිට් මහනගොයුම්හුගේ සවුබවට ගියේය. නො වැද්ද දෙමි.බත් කැමැත, මෙහි ම 3 සිට 4 වෙයට ගෙණ එති” යි කි යැ. “මට බතින් කම් තැනි’යි එහි ම සිට නැවැත නිගන්ඨනාතපුත්රයයා කරා ගොස්‘උපාලිගහපතිහි මහණගොයුම්හුගේ සවුබවට ගියේ සැඩැව මම් මුල ම කිම් වහන්සේ ,උපාලිමහසිමිහු මහණ ගොයුම්හුහට වාදරොපණයට යනු මට නො රිසුනේ යැ සේ

1. තවද 2. කන්කරු . 3. ඔඇවිදිනේ . 4.සිටුව. *සමහර පොත්හි මෙ තැන “එකල්හි උපාලිගහපති හුනස්නෙන් නැගි  බුදුන් වැන්ද” යන පාටය පෙනේ.

උපාලි දමනය 59

මායාවි යැ. අනුන්ගේ සවිචන් ආවතිනය කොට ගන්නා මායාවක් දන්නේ යැ. දැන් තොපගේ උපාලිමහසිට් මහණ ගොයුම්හුගේ ආවතිනියමායායෙන් ආවර්ති1වි ය”කිය. එකල්හි නිගණ්ඨනාතපුත්රා දිගිතපස්විති තුන්සලක් කිවද නො හදහා ‘මම් ම යෙමි. ගොස් දන්මි” යි මහත් නුවටපිරිස් හා සමග උපාලිගහපතිහි ගෙට ගියේ. දො‍රොව්ගොවු ඕහු නො වැද්ද දි “සිට අප මහසිමට් මහණගොයුම්හුගේ සවුබවට ගියේ. තොප නො වැද්ද දෙමිහ. බත් කැමත මෙහි ම සිටු2මෙයට ගෙණ එති”කියැ. හේ බලවත් හොකයෙන් අභිබුත වැ”මෙ හි ම සිටු3”යන බස නො සලකා “තෝ ඔහු කරා ගොස් මා අවුදු දොරටුගොවු ගොස් සිටිහට කි උපාලිමහසිව්හුගේ පහය වටා සත්පවුරු සත්දොරටුයැ. හේ දෙරටු ගොව්වහට මධ්යුයෙහි සතරවන දොරටුයෙහි තමා හිදනා අසුන් පනවන්ට කියැ. හේ අසුන් පන්වා ගොස් කියැ. සිට් එයට ඉගොස් හැමයට උතුම අස්නෙහි හිඳ “නුවවුන් එ මහ ඔ සිතුව, එනු කරා”යි කිය. දොරටුගොවු ගොස් නුවටනට කියැ.

       එකල්හි නිගණ්ඨනාතත්‍ුතු මහත් නුවටපිරිස් හා සමග සතර වන දොරටුවට ගියේ. පෙරැ උපාලිමහයිට් නිණ්ඨනානාත පුත්රියා එනකලැ දුර ම දුකැ පෙරැ උපාලිමහසිට් නිගණ්ඨනාත පුත්ර යා එනකලැ දුර ම දැකැ  පෙර මතට ගොස් අත වටා4ගෙණ ගෙට ඇරැ හැමයට උතුම අස්නෙහි උතුරුසළුයෙත් පිසලියා එ ම උ.තුරුසළුව බඩ වටා ඕමින් “ආචය්ය්ිර්යඋ. සෙමෙන් හිදුව.සෙමෙන් හිදුව” යෙමින් මහත් තෙල් කලළයක් බහා තබාන්නක්හු සේ දොහො අතින් ගෙණ බහා හිදුවයි. හේ දැන් හැමයට උතුම් අස්නේ තෙමේ හිද ‘හින්දැවි වුව. තිලි බැස හිඳුව”යි කියැ. එසද නිගන්ඨනාතපුත්රන බලවත්ශෝකයෙන් අහිබුත වැ “මහසිට. ඇලැළ ගියෙහි මහසිට,ඇලැඝ ගියෙහි. ‘වහන්සේ, මම් මහණගොයුම්හුහට වාදරොපණයට යෙමි” යි ගොස් මඑහත් වාදබන්වමනයෙන් තිර ව උහුගේ ආචතිනමායායෙන් ආචර්තිනච ආභි’යි කියැ.
        එකල්හි සිට් තමා පිලිවුද් සෝවාත්මග දසහා “වහන්සේ ආචත්නමායාගදුයැ. සුන්දාරයැ. කල්යාහණ යැ. මානැහැති නැයෝ මේ ආචතිනමායායෙන් ආචර්තින වෙත්වයි. හේ මා සැනැහැති නැයනට බොහෝ කල් හිතයට සුවයට වැටෙයි. හැම රජ්ජුරුවෝ හැම බමුණෝ හැම වෛශ්ය යෝ හැම හුදායෝ හැම දෙවියෝ හැම 
12.ආවතින. 2. සිටුව. 3.වඩා

60 අමාවතුර

මිනිස්හු මේ ආචත්නමායායෙන් ආචර්තින වෙත්වයි. හේ ඕහට බෝහෝකල් හිතයට සුවයට වැටෙයි. තොපගේ සසුන් අනෛය්ය්්ර්‍ාණික යැ. අප බුදුන්ගේ සසුන් නෛය්ය්අර්‍ාණික යැ තොපට උපමාවක් දක්වමි. නුවණැති කෙනෙක් දන්ති:-

          “පුව්යෙහි එක්තරා මහලු බමුණක්හුගේ ලදැරි භායය්්රාරවක් වුව.හෝ ගඩ් ගෙණ දවදනවර වුකලැ ‘යා බමුණ. අවුණුදෙරැ දිවි ඇති නැති කෙලිබඩු තබා විකුණෙති .තිලිස් මලයක් ගෙණ ගොස් මපුතු කෙළවට වඳුරුපැටකු1විකිණි ගෙණ එයි කිව. දැන් බලති වැදු2කලැ පිනෙක් වි නම්, වනදුරුපාැටකු ගෙණ එම් දැවක් වු -නම්, වදුරුපැටියක ගෙණ එමි කිය මෙසේ කෙදයලක් තුන්යලක් ඇය කිකල ‘කැමැත්තා කළ මැනැවැ යි බමුණු අවුණුරින් වපුරුපැටකු විකිණි ගෙණ ඇරැ පුතු කෙලනට මුහු බලා ගණැ යි කියැ. එකල්හි බැමිණිය. ‘බමුණ,මේ වඳුරුපැටවු රඟ පොවන රදදරුවා, කරා යි කිව ‘බමුනු ඇය කැමත්තා කළ මැනැවැ යි රදදරුවා කරා -ගොස් ‘මුහු රන්වන් කොට පොවා තළා පෙලා මට කොට දෙ යි කියැ. එකල්හි රදදරු ‘දිවි ඇති නැති විත් රග පොවින බැවින් මේ වඳුරු පැටහු රන්වන් කට හැක්ක කද තබා කොලන3 මුගුරෙන් කුස පහළකලැ කුස මිරිකෙයි වසුරු නික්මෙයි. හිස පහලකල ගිස මිරිකෙයි. මුල් නික්මෙයි. හිස පහළකල හිස මිරිකෙයි. මුල් නික්මෙයි. මිනි4වහනැ තබා ගුළනකලැ ලොම් නැති වෙයි.සිවි දු නැති වෙයි. දිවි නැති වන්නා5වුව තළනකල කඩ වු යෙයි. ගුලනකල සුණු සුණු ව් යෙයි. මේ වඳුරුපැටට රඹගක්ෂිම වෙ යි. ආකොටන ක්ෂෙම නො ද වෙයි. විමාජ්ජතක්ෂමම නො ද වෙ’යි කි ය. එසෙයින් ම බලානුචටුන්ගේ කථා ප්රිමය ව රාගමාත්ර යක් ජනත බැවින් රඩගක්ෂටම වෙයි. පන්ඩිතජනයවන් විසින් නුවටුන්ගේ කතා දු ‍සෙසු හාරතරාමායනාදි නිරත්විකකථාගි දු විමසා බලත් බලත් තොහො පැර සාල් සොයන්නා සොයන්.කේල්ගසැ හර සොයන්නා සෙයින් සිස් වන බැවිවන් අනුයොගක්ෂගම නොද වෙයි. විමාජිනක්ෂිම නො දවෙයි. එ ම බමුණු අනෙකි සම්යෙක හා පිලිසගළක් ගෙණැ රඟ පොච්න රදදරුවා කරා ගොස් ‘මෙ සඟඵ රන්වන් කොට පොවා තලා ගුලා මට කෙ‍ාට දෙ’යි කියැ එකලැ රෂ පොවන රදදරු ‘වහන්සේ .මේ සගළ වු කල රඩගක්සනම ය. ආකොටනක්ස‘ම ය. විමාජිනක්ෂ ම ය’යි කියැ එසෙයින් මඅප සම්මාසමිබුදුනේගේ සිවුසස් දිස්නා කථා
1.      නිසි වදුඑරු පැටවකු  2.වැද 3.කොල 4. පිටි 5. දිවිනැති ව්න්නැති වන්නාහ.

උපාලි දමනය 61 පන්ඩිතජනයනට ප්රි ය වන බැවින් රඩගක්සනම ය. අනුසොගක්සනය‍ අනුමාජිනක්සසමය. හවුරුදු සියයකුදු අසත් තැපිති නැති .මහමුහුදු සෙයින් ගැමුරු වෙ” යි කි. එකල්හි නිගන්ඨනාතපුත්රහ “මහසිට.සරාජිකාපම්ද් දුතා අපගේ සවුබව් දන්නි. දැන් තා කාගේ සවු ය යනු දන්මහ?”යි කියැ එසද උපාලිගහපති හුනස්නෙන් නැගි අතුරුසළු එකල් කොට ලා බුදුන් වසන ඇදිලි බැද “මම් යමක්හුගේ සවුයෙම් ද, ඔහුගේ ගුණ අසව” යි බුදුන්ගේ ගුන වණනුයේ තමා සැබෙවින් කි දැයක් අනෙකාකාරයෙන්දන්නාඋද්සවිතඥපහල්ව බැවින්.සෝවාන්මගින් ආ පිලිඹියාවිසයෙහි සිටි වන බැමිනුදු

     “ඩිරසස විබතමොහසස පබින්නඩිලසස විජිතවිජයසය,
       අනිසසය යුසමවිතන සස වුඩ්සිලසස සාදුපඤඤසස,
       වෙසසනතරසස විමසලසස හගවනො තසස සාවකෙ‍ාහමස්මි”

යනාදිවිසින් දසගාතායෙකින් සියක්පදයෙන් බුදුන්ගේ ගුන වණා “‍ම්ම් මෙබදු ගුණ ඇති බුදුන්ගේ සවුයෙමි”යි කිය. එකල නිගන්ඨනාතපුල්රම “තා මහණගොයුම්හු කරා දැන් ගොස් අව. එවිගස මෙගුණ කියේ කියන්නට නිසි විසි?” යි කියැ .එසද සිවි “යම් සේ නානාපුෂ්පයන්ගේ මහත්මල් රැසක් දක්ෂන වු මල්ලරෙක්2තමා දක්ෂය වන බැවිනුදු මල්හි නොයෙක් පැහැ ඇති වන බැවිනුදු විසිතුරු කොට ගොතා ද, එසෙයින්ම බුදුන්ගේ නන්නත් ගුනකුසුම් ගොතන්නට මා වැනි දක්ෂබ පුරුෂයෙක් නොනිසි වේද?” යි කියැ ඒ අසා නිගණ්ඨනාතපුත්ර් බත්කුම් බිනැ”යි සිතන්නාහට බලවත් හොක උපන. හදවන කකියා ගියේ. පයක් පමන ලේ කට්න් නැංග එහි ම දනින් ගිත ඔහු හිදෙලුයෙකින් පිවිනුවර ඇරැ හැදෙකින් පාවා නුවර ගෙණහියහ. හේ පාඩා නුවරැ මෙළේ. මෙසෙයින් බුදුහු පුරිසදදදස‍ාරපි වන බැවින් උපාලි මහසිට්හුද් ආදිහඩිදා‍යෙන් ගත් දසමගහපතිසිටිහුද් දමා අමාමහනිවන් පැමිණිවුහු.

ගෘහපතිදමන නම් සතරවන පරිචෙජදය නිමසි.RMC